Uyghur élidiki xitay néfit turubiliri yerlik milletning naraziliqini qozghimaqta

Yéqinda amérikida neshr qilinidighan "bostun glob" gézitide "Uyghur élidiki xitay néfit turubiliri yerlik milletning naraziliqini qozghimaqta" dégen témida mexsus maqale élan qilindi. Mezkur maqalide, aptor jahan'gir posha ependi xitay hökümitining Uyghur élidiki néfit we gaz bayliqini bulang -talang qiliwatqanliqini emeliy pakit we misallar arqiliq ashkarilidi.

"Bostun glob" gézitide élan qilin'ghan bu maqale "xitaydiki gaz we néfitning köp qismi xitayning ayrim bir bölüki bolup turuwatqan shinjang Uyghur aptonom rayonining qumluq jayliridin bayqalmaqta. Xuddi ötken esirdiki iran we se'udi erebistandiki gaz we néfitke oxshash, mezkur jayning tarim deryasi oymanliqi we teklimakan qumluqidiki énérgiye bayliqi dunyaning diqqitini qozghashqa bashlighan" dep bashlan'ghan.

Aptor maqalide, xitay hökümiti déngiz boyidiki tereqqi qilghan sheherlirining énérgiyige bolghan éhtiyajini qandurush üchün, Uyghur élidin béyjing we shangxeyge tutishidighan, 4200 kilométir we 2600 kilométir uzunluqtiki néfit turubisi yoli qurghanliqini tekitlep, "xitay hökümitining bu xil qilmishi mezkur jaydiki 7 yérim milyon yerlik Uyghur millitining qattiq naraziliqini qozghimaqta" dep körsetken.

Aptor maqaliside yene "köp sandiki Uyghurlar xitaydin musteqil bolushni xalaydu, ular béyjing hökümitining mezkur jaydiki énérgiye bayliqini qattiq kontrol qiliwatqanliqidin bekmu narazi. Ular yene yerlik milletlerning mezkur jaydiki bayliqtin héchqandaq behriman bolalmaywatqanliqini chünki pütün bayliq xitayning dölet igilikidiki shirketler teripidin qattiq kontrol qiliniwatqanliqini hemde buningdin behriman boluwatqanlar peqet xitayning déngiz boyidiki sheherliri ikenlikini bildürmekte" dep körsetken.

"Bostun glob" gézitide élan qilin'ghan "Uyghur élidiki xitay néfit turubiliri yerlik milletning naraziliqini qozghimaqta "dégen bu maqalide, Uyghur aptonom rayonining partkom sékrétari wang léchü'enning "Uyghur élidiki néfit we gazdin élin'ghan bajning 75 % i biwaste béyjinggha yollinidu" dep iqrar qilghanliqi alahide tekitlen'gen. (Méhriban)