Nur bekri aptonom rayonning re'islikige békitilgen
2008.01.22
22- Yanwar küni xitayning Uyghur ilidiki hökümiti 11- nöwetlik xelq qurultiyi 1- yighini 3- qétimliq omumyighini échip, Uyghur aptonom rayonining re'isi, mu'awin re'isliri we yuqiri xelq sot mehkimisining bashliqi qatarliqlarni békitip chiqqan.
Tengritagh torida körsitilishiche, bu nöwetlik yighinda yene,9 neper mu'awin re'isler békitip chiqilghan bolup, bularning ichide besh neper xitay , bir neper qazaq qatarliqlar bar.
" U xitay merkizi hökümiti teripidin tallap békitilgen bir qorchaq rehber "
Nur bekrining Uyghur ilige re'is bolup saylan'ghanliqigha qandaq qaraysiz dep sorighan so'allirimizgha jawab bergen dunya Uyghur qurultiyi re'isi, Uyghur milliy herikitining rehbiri rabiye qadir xanim, aldi bilen nur bekrini saylandi dep éytishqa bolmaydighanliqini , uning xitay merkizi hökümiti teripidin tallap békitilgen bir qorchaq rehber ikenlikini körsetti.
Rabiye qadir xanim: " rehberlerni almashturush Uyghur ilidiki xelqning iradisini eks ettürelmeydu"
Rabiye qadir xanim xitay hökümitining Uyghur ilide bashliq almashturush siyasitining héchqandaq yéngiliqtin dérek bermeydighanliqini we bu xil siyasetning xitay hökümiti 1949- yili Uyghur ilini bésiwalghandin buyan her besh yilda yaki 10 yilda bir qétim yürgüzülüp rehberler almashturulup turulghanliqini, buning Uyghur ilidiki xelqning iradisini eks ettürelmeydighanliqini körsetti.
Rabiye qadir xanim yene , nur bekrining ilgiri Uyghur aptonom rayonluq partkomning yuqiri qatlimida wezipe ötewatqan we partkomning mu'awin sékrétari bolup turghan mezgilde Uyghur milliy ma'aripini weyran qilish xaraktérige ige bezi siyasetlerni küchep ijra qilghanliqi, uning atalmish "qosh til ma'aripi" siyasitini dawamliq tekitlep Uyghur ana tilining aliy ma'arip sehnisidin chüshüp qélishigha qoshqan töhpisi seweblik xitay uni Uyghur ilining re'islik wezipisi bilen tartuqlighanliqini bildürdi.
Rabiye qadir xanim: "nur bekri xitaylarning gumashtisi"
Xanim yene , her qandaq bir Uyghurning nur bekrini re'is dep étirap qilmaydighanliqini , peqet qorqup re'is dep atap qoyidighanliqini qoshumche qildi we uning ilgiriki Uyghur re'isler bilen bolghan perqi üstide toxtilip, ilgiriki re'islerning héch bolmidi dégende Uyghur ana tilini ma'arip sehnisidin emeldin qaldurushta xitaylargha unchilik gumashtiliq qilip ketmigenlikini bildürdi.
Xitay tor betliride nur bekrining Uyghur aptonom rayonigha re'is bolup saylan'ghanliqi xewer qilindi. Emma xitayning bashliq belgilesh siyasiti heqqide toxtalghan siyasiy közetchi ilshat ependi, meyli qaysi derijilik bashliq bolushidin qet'iy nezer , ularni xitay kompartiyisining békitidighanliqini buni hergizmu saylam dep atashqa bolmaydighanliqini tekitlidi.
" U özini xitay hökümitige eng sadiq chakar süpitide körsitelidi "
Nur bekrining, 1989- yili 11- ayda xitay kommunistik yashlar ittipaqi shinjang uniwérsitéti komitétining mu'awin bash sékrétari bolghandin, 2007- yili 12 - ayda Uyghur aptonom rayonigha muweqqet re'is we re'is bolghan'gha qeder jeryanda shunche köp derije tosuqliridin müdürüp ketmey ötüp, tiz örlishidiki sir üstide toxtalghan ilshat ependi uning özini xitay hökümitige eng sadiq chakar süpitide körsiteligenlikide dédi.
Uyghur tilini aliy ma'arip sehnisidin emel qaldurush Uyghurlarning milliy kimliki krizisigha muptila qilidu
Köpligen Uyghur ziyaliylar Uyghur tilini aliy ma'arip sehnisidin emel qaldurush, Uyghur milliy kimliki we kelgüsi mewjudluqigha intayin passip tesir körsitidu, we kelgüside Uyghurlarni mölcherlesh qiyin bolghan milliy kimliki krizisigha muptila qilidu dep tonup, Uyghur ilide qosh til ma'aripini emeldin qaldurushni teshebbus qilip kéliwatqan peytlerde, nur bekri eksiche Uyghur ilide qosh til ma'aripini téximu ilgirilep janlandurush, pilanliq tughut siyasitini téximu qattiq yürgüzüsh toghrisida her xil nutuqlarni sözlep xitayning bu xil siyasetlirini küchep teshwiq qilghan we aktipliqini bildürgen idi.
Nur bekrining hoquq sehnisige chiqishi Uyghurlar üchün ziyanliq
Nur bekrining Uyghur ilide re'islik sehnisige chiqish bilen hazir éghir krizisqa duch kéliwatqan Uyghur milliy ma'aripi, Uyghur tili we milliy kimlikige qandaq tesirlerni élip kélishi mumkin dégen so'alimizgha jawab bergen rabiye qadir xanim buning aqiwitini mölcherleshning qéyin ikenlikini körsetti.
2007- Yili 12- ayning 28 - küni aptonom rayonluq xelq qurultiyi da'imiy komitétining 35 - qétimliq yighinida , shu waqtta re'islik wezipisini ötewatqan isma'il tiliwaldining wezipisidin istipa bergenliki uqturulup, nur bekri muweqqet re'islikke teyinlen'gen idi.
Yuqiridiki ulinishtin, muxbirimiz jümening bu heqtiki melumatini anglaysiz.
Munasiwetlik maqalilar
- Uyghur aptonum rayon'gha békitilgen qorchaq emeldarlarning aqiwiti we nur bekri
- Nur bekrining Uyghur ilide siyasiy muqimliqni kücheytish heqqidiki sözliri Uyghur teshkilatlirining qattiq naraziliqigha yol achti
- Nur bekri : siyasiy muqimliqini qoghdashni kücheytish kérek
- Ismayil téléwaldi, nur bekriler xitay penler akadémiyisi bilen meslihet élish kélishimi imzalighan
- Nur bekri: "shinjangning muqimliqini küzde tutup, shinjangni chet'ellerge teshwiq qilishni kücheytish kérek"
- Xitay kompartiyisi Uyghur élide milliy hem diniy ishlarni bashqurushni yenimu kücheytmekchi
- Nur bekri yashlar we ösmürlerni terbiyilesh xizmitini kücheytishni tekitlidi