"Uyghurlarni qutquzayli" - nuri türkel


2005.05.11

Yéqinda amérika Uyghur birleshmisining re'isi nuri türkelning "Uyghurlarni qutquzayli" dégen témidiki bir parche maqalisi amérikida chiqidighan "memliketlik közitish tor béti"de élan qilindi.

Nuri türkel maqalisida Uyghurlarning kimliki we weziyitini qisqiche tonushturup, xitayning bésimi astida, Uyghurlarning söz we siyasiy hoquqi, medeniy we diniy hoquqlirining depsende qiliniwatqanliqini, shundaqla xitayning yene, térrorchiliqqa qarshi urush nami bilen bu basturushlirini heqleshtürüshke urun'ghanliqini yazghan.

Maqalida, hazir Uyghurlarning hetta ana tilini ishlitish hoquqidinmu mehrum bolup qéliwatqanliqi, shundaqla xitay bir tereptin Uyghurlargha xitay medeniyitini tangsa yene bir tereptin xitay köchmenlirini Uyghur élige köplep yötkesh arqiliq Uyghurlarni assimilyatsiye qilishqa urunuwatqanliqi körsitilgen.

Mezkur maqalida yene, bush hökümitining démokratiyini dunyagha tarqitish yolidiki tirishchanliqlirining ünüm hasil qilip, ukra'iniye, gruziye we qirghizistan'gha oxshash döletlerde özgirish peyda qilghanliqi, shundaqla bu tereqqiyatlarning xitaygha ségnal béripla qalmastin, Uyghurlarghimu ümid élip kelgenliki yézilghan.

Aptor maqalisining axirida, prézidént bushning démokratiye we erkinlikni pütün dunyagha tarqitish chaqiriqining, erkin asiya radi'osi arqiliq pütün Uyghur xelqighe yetküzüliwatqanliqini hemde buning Uyghurlargha ümid béripla qalmay, ularning sirtqi erkin dunya bilen alaqe baghlishigha türtke bolghanliqini yazghan. (Peride)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.