Qar leylisi qalaymiqan üzülmekte
2004.08.06

Kishilerning qalaymiqan üzüsh pa'aliyetliri sewebidin, Uyghur élining tengri téghida ösidighan qimmetlik doriliq ösümlük qar leylisi yoqulushqa qarap yüzlenmekte.
Xitay hökümitige qarashliq tengritagh tor bétining xewiridin ashkarilinishiche, bu ay qar leylisining del échilidighan mezgili bolghachqa, nurghunlar taghqa chiqip, qar leylisini keng kölemde üzmekte iken. Charshenbe künidiki tekshürüshtila, ürümchi jenubiy téghi etrapida bir kishining 200 dane qar leylisini yiltizidin qomurup alghanliqi bayqalghan.
Uyghur élidiki qar leylisining sani ötkenki on nechche yilda jiddiy töwenlep ketken. Statiskilargha qarighanda, 1988 - yili Uyghur élide 30 milyon danidek qarleylisi bar bolup, nöwette aran üch milyon'gha yéqini qalghan. Qalaymiqan üzülgenliktin bu xil doriliq ösümlük yoqilishqa qarap yüzlen'gen .
Xitay hökümiti gerche qar leylisini qalaymiqan üzüshni chekleydighanliqini bildürgen bolsimu, emma bu heqte ünümlük tedbirlerni qollanmidi. Melumatlargha qarighanda, xitaydiki bashqurghuchi tarmaqlar, qar leylisini qanunsiz üzgen, satqanlargha peqet birer yüz yüen jerimane qoyup, bashqa héchqandaq mes'uliyetni sürüshtürmeydiken. Netijide bu qar leylisining yenila keng kölemde pilansiz we qanunsiz üzülishini keltürüp chiqarghan. (Arzu)