Qirghizistanda bir Uyghur musapiri xitaygha qayturulush xewpige duch kelmekte


2006.05.02

Qirghizistan amanliq da'iriliri teripidin bu yil 3 - ayda tutup qélin'ghan isma'il qari isimlik bir Uyghur musapiri xitaygha qayturulush xewpige duch kelmekte. Uyghur kishilik hoquq teshkilatlirining eskertishiche, eger isma'il qari xitaygha qayturup bérilse ten jazasigha uchrash yaki ölüm jazasigha höküm qilinish éhtimali bar iken.

Amérika Uyghur jem'iyitining ashkarilishiche, esli yurti qeshqerdin bolghan isma'il qari bu yil 3 - ayning 15 - küni ayrupilan'gha olturup türkiyige ketmekchi bolghanda qirghizistan amanliq da'iriliri teripidin tamozhnida tutup qélin'ghan. Isma'il qarining adwukatining eskertishiche, qirghizistan da'iriliri isma'il qarini saxta pasport ishlitish bilen eyipligen bolup, her waqit xiyalgha ötküzüp bérilish xewpi bar, dep agahlandurghan.

Isma'il qari yéqinqi ikki aygha yetmigen waqit ichide ottura asiya jumhuriyetliri dölet amanliq da'iriliri teripidin tutup qélin'ghan 4 -Uyghur musapir bolup hésablinidu. Bu yil 3- ayning 26 - küni özbékistan hökümiti kanada tewelikidiki Uyghur hüsenjan jélilni tutup qélip hazirghiche qoyup bermidi. Buning sel aldida qazaqistan da'iriliri yüsüp qadir toxti we sidiq abduqadir isimlik ikki Uyghur musapirini tutup qalghan. Xelq'ara kechürüm teshkilatining eskertishiche, xitay hökümiti bu ikki kishini ötküzüwélish üchün qazaqistan da'irilirigha bésim ishletmekte iken.

Isma'il qarining hazir qeyerde tutup turuliwatqanliqi éniq emes bolupla qalmay, qirghizistan hökümiti uni néme sewebtin xiyalgha ötküzüp bermekchi boliwatqanliqini ashkarilimighan. 2003 - Yili pakistan hökümiti isma'il semet isimlik bir Uyghurni xitaygha qayturup bergendin kéyin, ürümchi sheherlik ottura xelq sot mehkimisi uni ötken yili 10 - ayda ölüm jazasigha höküm qildi. Uyghur musapirlirini qayturush we ulargha ölüm jazasi bérish xelq'ara kishilik hoquq organlirini endishige salmaqta. (Erkin)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.