Kériyide yéza nopusining yérimi ishqa orunlashturush bahanisida sirtlargha yötkelgen

Xitay hökümiti Uyghurlarning hem Uyghur teshkilatlirining, jümlidin kishilik hoquq jem'iyetlirining tenqidlirige qarimay, dawamliq türde éshincha emgek küchlirini sirtqa yötkep ishqa orunlashturush bahanisida Uyghur yashlirini xitay ölkilirige yötkesh siyasitini élip barmaqta. Bu heqte teshwiqatini kücheytmekte.

Uyghur élidiki xitay hökümet torliridin ashkarilinishiche, xitay da'iriliri xoten wilayiti kériye nahiyisidiki éshincha emgek küchlirini sirtlargha yötkep ishqa orunlashturushni pilan buyiche emeliyleshtürüwatqan bolup, bir nahiye özidinla hazirgha qeder 15ming 558 adem ishqa orunlashturush bahanisida sirtlargha yötkelgen, bu kiriye yéza nopusining yérimini teshkil qilidiken.

Xewerdin ashkarilinishiche, sirtlargha yötkelgen emgek küchlirining 351 i xitay ölkilirige yötkelgenler iken. Xitay hökümiti yéza éshincha emgek küchlirini sirtlargha yötkep ishqa orunlashturush siyasiti buyiche,asasen Uyghurlar zich olturaqlashqan qeshqer, xoten, aqsu, qizilsu qatarliq jenubiy rayondiki toy yéshidiki Uyghur qizlarni xitay ölkilirige türkümlep yötkimekte.

2007 - Yili xitay hökümiti Uyghur élidin xitay ölkilirige jem'iy 1milyon 200 ming emgek küchini yötkeshni pilanlighan. Gerche xitay hökümiti mezkur siyasitini namrat déhqanlarni bay qilishning yoli dep körsitiwatqan bolsimu, emma Uyghurlar teripidin bu Uyghur nopusini kontrol qilish, erzan qul qilish we irqiy assimilyatsiye qilish siyasiti dep eyiblenmekte shundaqla bu nöwette xelq'arada dawam qiliwatqan Uyghur kishilik hoquq dawasidiki ötkür mesilining birige aylandi.

Radi'omizgha Uyghurlardin kelgen inkaslardinmu, Uyghur qizlirining xitay ölkilirige mejburiy yötkiliwatqanliqi hem xitay zawutlirida türlük zomigerlik hem xorluqqa duchar boluwatqanliqi melum. (Gülchéhre)