Tékes nahiyisidin qazaq yashliri chingdawgha ishleshke ewetildi
2007.06.03
Uyghur élidin Uyghur qizlirini xitayning ichkiri sheherliridiki karxanilargha élip bérip ishqa sélish dawamlashmaqta. Igiligen uchurlardin qarighanda, ichkirige bérip ishleydighanlar qatarigha melum sanda qazaqlarmu kirgüzülgen bolup, bu jehette tékes nahiyisi wekil xaraktérliq rol oynighan.
Shinjang xewer torining uchurigha asaslan'ghanda, 2-iyun küni tékes nahiyisi 38 neper yashni chingdaw shehiridiki " chingdaw minggong éléktir sana'iti hessidarliq shirkiti" dep atalghan karxanigha ewetken bolup, bularning % 90 tidin artuqraqining qazaqlar ikenliki melum bolghan.
Igilinishiche, 38 ademning 30 nepiri erler bolup, bular tokchiliq, a'ile éléktir saymanliri qatarliqlarni asas qilghan saheler boyiche ishqa sélinidiken . Xewerde körsitilishiche, tékes nahiyisi chingdawdiki mezkur karxana bilen üch yilliq toxtam tüzgen bolup, ishchilarning kira heqqi qatarliqlargha zawut mes'ul bolidiken. Bu qétimqisi mezkur nahiyining chingdawgha ewetken tötinchi türkümdiki ishchilar etriti bolup , ilgiri pütünley qizlar élip kétilgen idi.
Uyghur qizlirini "éshincha emgek küchlirini ishqa orunlashturush" shu'ari astida xitayning ichkiri ölkiliridiki xususiylarning achqan karxanilirigha apirip ishqa sélish yéqindin buyan ewji alghan bolup, buningda qeshqer, turpan wilayiti asasiy nuqta qilin'ghan.
Igiligen türlük inkaslargha qarighanda, yéshi 16-din 20 ghiche bolghan ,téxi toy qilmighan qizlar buning obyékti qilin'ghan bolup, bezi jaylarda mejburlash tüsi alghan, ishlemchi qizlarning sirt bilen alaqe qilishi kontrolluq astigha élin'ghan bolup, ish heqqimu yerlik xitay ishchilargha qarighanda töwen hésablinidiken.
Nöwette, chet ellerdiki Uyghur teshkilatliri we bezi xelq'araliq emgek hem insan hoquqi teshkilatliri Uyghur emgekchi qizlirining ehwaligha köngül bölmekte. (Ümidwar)