Wang léchüen Uyghur ma'aripini xitaychilashturushni 100 yilliq zor pilan, dédi


2006.02.14

Uyghur aptonom rayoni partkomining sékritari wang léchüen, Uyghurlarda endishi'e qozghighan az sanliq milletlerge xitay tilida ders ötüshni omumlashturush pilani, her qandaq bedel töleshke qarimay emeliyleshtürüshke tégishlik 100 yilliq zor pilan, dep körsetti.

Igilishimizche ,xitay merkizi hökümiti Uyghur aptonom rayonida ma'arip tilini xitaylashturush siyasitini 1995 - yili tüzüp bolghan. Emma muwapiq bir peytning yétip kélishini kütüp bu siyasetni eyni chaghda derhal yolgha qoymighan iken. Xitay hökümiti 11 - sintebir weqesidin kéyin aldi bilen aliy mekteplerde Uyghurche ders ötüshni bikar qildi.

Wang léchüen, 2002 - yili 3 - ayda Uyghur tilining zaman'gha maslishalmighanliqini otturigha qoyup, xitay tilining Uyghur mektepliride 3 - yilliqlardin bashlinidighanliqini jakarlighan. Xitay da'iriliri bu siyasetni " qosh tilliq ma'arip" dep atimaqta. Shinjang iqtisad géziti" ning xewer qilishiche, wang léchüen yéqinda qosh tilliq ma'arip siyasitini yolgha qoyush mesiliside saqliniwatqan bezi ehwallarni bir terep qilish boyiche bergen yolyoruqida, " nishanni yesli ma'aripigha qaritish, yesli oqutquchilirini köpeytish we her qandaq bedel töleshke qarimay, milletning tüp menpe'etige munasiwetlik 100 yilliq zor pilanni hel qilish, kérek " deydu.

Wang léchüen, yolyoruqida bu pilan qaysi milletning tüp menpe'etige munasiwetlik 100 yilliq zor pilan ikenlikini tilgha almighan. Buning aldida Uyghur aptonom rayoni partkomining sékritari nur bekri, xitayche ögitishning Uyghur yesli baliliridin bashlinidighanliqini bildürgen idi.

Emma hökümetning bu siyasitini tenqid qilghuchi mutexessisler, xitay tilini yesli we bashlan'ghuch mektep ballirigha mejburi téngish, balilarning tepekkür usuli we pisxologiyiside boshluq yaritidu, dep agahlandurmaqta. Emma xitay da'iriliri bu siyaset Uyghurlarning turmush, ilim ‏- pen we medeniyet sapasini yuqiri kötiridu, dep aqlighan. (Erkin)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.