U a r da xitay tili ötkilige qatnishidighan Uyghur oqutquchilarning yash cheklimisi qisqartildi
Uyghur aptonom rayoni ma'arip nazariti xitay tili ötkilige qatnishidighan Uyghur oqutquchilarning yash cheklimisini qisqartip, 2007 - yili bahardin bashlap 35 yashdin yuqiri Uyghur oqutquchilarning "qosh tilliq ma'arip terbiyilesh programmisi" din behriman bolalmaydighanliqini qarar qilghan. Shuning bilen birge rayondiki 45 ming Uyghur we bashqa az sanliq millet oqutquchilirini 5 yilgha bölüp terbiyilesh pilanidin waz kéchip, her yili 2516 neper oqutquchi terbiyileshke özgertildi.
Ilgiri yéza - bazarlardiki oqutquchilarning atalmish "qosh tilliq" ma'arip terbiyisi bir yil idi. Buningdin kéyin ikki yilgha özgertilgen. Ma'arip nazaritining eskertishiche, bu xil özgertishke "qosh tilliq oqutush" terbiyisi alghan Uyghur oqutquchilarning xitay tilida ders ötüsh sewiyisi teleptin yiraq bolghanliqi sewebchi iken.
Ma'arip da'iriliri buningdin kéyin asas qatlamda "qosh tilliq" oqutushni "kichikidin tartip ching tutush" prinsipi yolgha qoyuludighanliqini bildürmekte. Ma'arip nazaritining bu siyasitini tenqid qilghuchilar, bu dégenlik xitayche ötkeldin ötelmigen yéshi 35 tin yuqiri Uyghur oqutquchilarni ma'arip sépidin siqip chiqirish digenliktur, dep eyiblimekte.
Xitay da'irilirning eskertishiche, bu siyasetning meqsiti milliy oqutquchilar qoshunini xitaylashturush qedimini tézlitishni meqset qilghan. Lékin xitay da'iriliri xitay tili Uyghurlarning sapasini yuqiri kötürüshning birdin bir yoli, dep qarimaqta. (Erkin)
Munasiwetlik maqalilar
- Nur bekri: qosh tilliq oqutushni pütün küch bilen ilgiri sürüsh kérek
- Xitay az sanliq milletler medeniyitige qarita assimilyatsiye qilish siyasitini ret qildi
- Uyghur aptonom rayonida qosh tilda oquydighan milliy oqughuchilar 6 yilda 50 hesse köpeygen
- Uyghur aptonom rayonida öz - ara qoshuwitilgen milliy we xitay mekteplirining sani 700 ashti
- Xitay da'iriliri Uyghurlargha qaratqan til siyasitini dawamliq kücheytmekte
- Bextiyar böre: “Men Uyghur, men térrorchi emes, irqiy qirghinchiliqni toxtat”
- Amérika Uyghur akadémiyesining 3-nöwetlik saylimida aldinqi xizmetler xulasilinip yéngi pilanlar otturigha qoyuldi
- Gülistan eziz: “Ikkinchi wetinim-yaponiyeni xitay tehtididin agahlandurush we qoghdash méning burchum”
- D u q pütün dunyadiki Uyghurlarni “5-Iyul ürümchi qirghinchiliqi” ning 13 yilliqini xatirileshke chaqirdi
- Türkiye bilen qazaqistanning b d t kishilik hoquq aliy kéngishining 50-qétimliq yighinida Uyghur mesilisini tilgha élishi némidin bisharet béridu?
