"Xitayning qosh tilliq ma'aripi Uyghur tilini yoqitishni meqset qilghan" namliq doklat élan qilindi


2007.07.24

Amérikidiki Uyghur kishilik hoquq programmisi 24 - iyul küni xitay hökümitining Uyghur élide élip bériwatqan qosh tilliq ma'arip siyasiti heqqide " xitayning qosh tilliq ma'aripi Uyghur tilini yoqitishni meqset qilghan " dégen témida mexsus ispatliq doklat élan qilip , Uyghur tili we medeniyiti xitay hökümitining mezkur siyasitining qattiq hujumigha uchrimaqta dep otturigha qoydi.

Shundaqla doklatta yene , qosh tilliq ma'arip élip kelgen eks tesirlerni töwendikidek bir qanche nuqtidin sherhileydu.

--Atalmish qosh tilliq ma'aripi Uyghur tilining sherqiy türkistandiki asasliq rolini yoqatmaqta

--Qosh tilliq ma'aripi Uyghur balilirini yeslidin bashlapla öz ana tili we milliy medeniyitidin yiraqlashturmaqta

--Qosh til ma'aripi siyasiti buyiche barliq mektepler ma'aripi xitaychilashturulup, Uyghur oqutquchilar ders munberliridin qoghlanmaqta

--Xitay ölkiliride échilghan shinjang siniplirigha apirilghan Uyghur baliliri öz yurti , ata ‏- anisi hemde til, medeniyet we yashash muhitidin yiraqlashturulmaqta

--Qosh tilliq ma'aripi Uyghur ata ‏- ana we balilar yeni ejdatlar bilen ewladlar otturisida til tosalghusini peyda qilmaqta

--Qosh tilliq ma'aripi sherqiy türkistanda Uyghurlar bilen xitaylar otturisidiki sürkilishni kücheytmekte

Uyghur kishilik hoquq programmisi teripidin élan qilin'ghan mezkur doklatta, Uyghur tili hujumgha uchrimaqta déyish arqiliq qosh tilliq ma'aripining sherqiy türkistandiki Uyghur oqughuchilar, oqutquchilar hemde ata anilarni amalsiz haletke qoyup mezkur siyasetke mejbur qilghanliqini hemde qosh tilliq ma'aripi siyasitining emeliyette xitay hökümitining Uyghurlargha yürgüzüwatqan bashqa siyasetlirige oxshashla ularni milliy kemsitishke uchritiwatqanliqini échip bergen. (Gülchéhre)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.