"Xitayning qosh tilliq ma'aripi Uyghur tilini yoqitishni meqset qilghan" namliq doklat élan qilindi
2007.07.24
Amérikidiki Uyghur kishilik hoquq programmisi 24 - iyul küni xitay hökümitining Uyghur élide élip bériwatqan qosh tilliq ma'arip siyasiti heqqide " xitayning qosh tilliq ma'aripi Uyghur tilini yoqitishni meqset qilghan " dégen témida mexsus ispatliq doklat élan qilip , Uyghur tili we medeniyiti xitay hökümitining mezkur siyasitining qattiq hujumigha uchrimaqta dep otturigha qoydi.
Shundaqla doklatta yene , qosh tilliq ma'arip élip kelgen eks tesirlerni töwendikidek bir qanche nuqtidin sherhileydu.
--Atalmish qosh tilliq ma'aripi Uyghur tilining sherqiy türkistandiki asasliq rolini yoqatmaqta
--Qosh tilliq ma'aripi Uyghur balilirini yeslidin bashlapla öz ana tili we milliy medeniyitidin yiraqlashturmaqta
--Qosh til ma'aripi siyasiti buyiche barliq mektepler ma'aripi xitaychilashturulup, Uyghur oqutquchilar ders munberliridin qoghlanmaqta
--Xitay ölkiliride échilghan shinjang siniplirigha apirilghan Uyghur baliliri öz yurti , ata - anisi hemde til, medeniyet we yashash muhitidin yiraqlashturulmaqta
--Qosh tilliq ma'aripi Uyghur ata - ana we balilar yeni ejdatlar bilen ewladlar otturisida til tosalghusini peyda qilmaqta
--Qosh tilliq ma'aripi sherqiy türkistanda Uyghurlar bilen xitaylar otturisidiki sürkilishni kücheytmekte
Uyghur kishilik hoquq programmisi teripidin élan qilin'ghan mezkur doklatta, Uyghur tili hujumgha uchrimaqta déyish arqiliq qosh tilliq ma'aripining sherqiy türkistandiki Uyghur oqughuchilar, oqutquchilar hemde ata anilarni amalsiz haletke qoyup mezkur siyasetke mejbur qilghanliqini hemde qosh tilliq ma'aripi siyasitining emeliyette xitay hökümitining Uyghurlargha yürgüzüwatqan bashqa siyasetlirige oxshashla ularni milliy kemsitishke uchritiwatqanliqini échip bergen. (Gülchéhre)
Munasiwetlik maqalilar
- Uyghur élining jenubiy rayonlirida "qosh til" yesliliri köpeymekte
- Amérika dölet mudapi'e ministirlikining ofitsér terbiyilesh pilanida ' Uyghur tili' mu bar
- Xitay hökümiti Uyghur yézilirida "qosh til yeslisi" qurushni kéngeytmekte
- Xitay Uyghur élidiki "qosh til" ma'aripi qedimini yézilarghiche kéngeytmekte
- Xitay "qosh til ma'aripi" meblighini yene köpeytti
- Xitay hökümiti Uyghur élide qosh tilliq oqutquchi terbiyilesh üchün téximu köplep meblegh salmaqta
- Uyghur élidiki qosh tilliq oqutquchilarni terbiyilesh xizmiti bashlandi
- Xitay hökümiti Uyghur ewladlirini xitay ma'aripida terbiyilesh kölimini yene bir qedem kéngeytti