Uyghur élidiki sekkiz sheherde " shinjang toluq ottura sinipliri" tesis qilindi

Xitay da'irilirining Uyghur élidiki Uyghur qatarliq xitay emes milletlerge qaratqan qosh tilliq ma'arip istratégiyisining bir qismi hésablinidighan xitay emes millet balilirini ichkiridiki toluq ottura siniplirigha élip bérip terbiyilesh siyasitige yéngi mezmunlar qétildi.

Xitay axbarat wasitilirining ashkarilishiche, Uyghur aptonom rayonluq ma'arip nazariti tunji qétim Uyghur élidiki ürümchi, sanji, shixenze, qaramay, aqsu, korla, qumul qatarliq sekkiz sheherdiki bir qisim ottura mekteplerde yiraq chet jaylardiki oqughuchilarni qobul qilip, mexsus terbiyileydighan aptonom rayonning ichidiki toluq ottura sinipliri tesis qilip, 9-aydin étibaren oqush bashlashni qarar qilghan.

Xewerlerdin qarighanda, aptonom rayon da'iriliri 2004-yilidin étibaren Uyghur élide toluqsiz ottura sinipliri tesis qilip, bu yerni püttürgenlerni ichkiridiki shinjang toluq ottura siniplirigha ewetishni békitken idi. Bu yil mezkur toluqsiz ottura siniplirini püttürgen oqughuchilarning %85 ichkiridiki shinjang toluq ottura siniplirigha ewetilip, ularning ichidiki 160 nechche kishi yéngidin qurulghan aptonom rayonning ichidiki bu toluq ottura siniplirigha qobul qilin'ghan. Bu oqughuchilar türlük oqush yardem we parawanliqlardin behrimen bolidiken.

Inkaslardin qarighanda, balilirining kelgüsining yaxshi bolmay qélishidin ensirigen nurghunlighan Uyghur ata-anilarning perzentlirini ichkiridiki shinjang toluq ottura siniplirigha bérishqa intilish weziyiti shekillen'gen, Uyghur tilining jem'iyettin siqip chiqirilip, xitay tilining üstünlükni igilishi sewebidin Uyghurlar perzentlirining istiqbalidin endishe qilip, ularni xitayche mekteplerde oqutushqa yüzlen'gen.

Chet ellerdiki Uyghur ma'aripshunaslirining éytishiche, bu ehwallar Uyghur medeniyitining kelgüsi üchün paydisiz amillar bolup, til we milliy medeniyet rohi ajizlighan milletning istiqbali mewhum bolidiken.(Ümidwar)