Xitayning Uyghur élidiki "qosh til ma'aripi" qedimini we "qosh til oqutquchilar qoshunini ilgiri sürüsh" istratégiyisi
2007.11.26
Xitay ma'arip tarmaqliri Uyghur élining "qosh til ma'arip" qedimini tizlitish jeryanida "qosh til" oqutquchiliri kemchil bolush mesilisini hel qilish üchün "asasiy qatlamgha yardem béridighan oqutquchilar qoshuni" ewetish pilani yürgüzüwatqan bolup, tehlilchilerning qarishiche, bu xitayning Uyghur ili milliy ma'aripchilar sépide xitaylargha xizmet pursiti yaritish we Uyghur milliy ma'aripini üzül - késil weyran qilish süyiqestining bir qismi iken.
Tengritagh tor bétide bérilgen xewerde Uyghur aptonom rayoni ma'arip nazaritining bash sékrétari jaw déjungning éytqanlirini neqil élip körsitishiche, hazirghiche "asasiy qatlamgha yardem bérish" üchün ewetken oqutquchilar sani 2000 neperdin ashqan hemde asasiy qatlamda oqutushni praktika qilish üchün ewetken oqughuchilar 1800 neperdin ashqan.
Jaw déjung mundaq dégen: "shundaq éytishqa boliduki, bu bir qatar chariler asasiy qatlamda qosh til oqutquchiliri kemchil bolush qiyinchiliqimizni hel qilghan bolup bu bizning qosh til oqutush xizmitining teleplirige uyghun kélidu" dégen.
Xewerde ashkarilinishiche yene, "aqto nahiyisidiki yerlik oqutquchilar qoshuni kemchil bolush, az sanliq milet oqutquchilirining xitayche sewiyisi töwen bolushtek ehwal astida" oqutquchi chaqirish ishlirini kéngeytken bolup, jem'iyettin xitayche sewiyisi yuqiri 445 neper xadim qobul qilghanliq körsitilgen.
Xewerde asasiy qatlamgha yardem bérish üchün ewetilgen oqutquchilar we praktikant oqughuchilarning xitay yaki az sanliq millet ikenliki éniq körsitelmigen.
Hazir gérmaniyide yashawatqan Uyghur ziyaliy we sherqi türkistan birliki teshkilatining re'isi küresh ataxanning bildürüshiche, xitay "atalmish qosh til ma'aripi" istratégiyisining sayisi astida, Uyghur élining jenub shimallirigha éwetiwatqan bir türküm ademler qandaqtur ikki xil til bilidighan oqutquchilar qoshuni bolmastin, belki xitayning melum siyasiy meqsetlirini özige mujessem qilghan yek tilliq bir bölek ademler iken.
Uning körsitishiche, yene bu bir türküm kishiler, xitay hökümitining Uyghur milliy ma'aripi we Uyghur milliy kimlikini weyran qilish pilanini emelge ashurushta paydilinidighan kishiler bolup, shunga xitay bu kishilerning milliy tewelikini ashkarilimighan iken.
Xitay hökümiti 2003- yilidin buyan Uyghur élide "10ming neper qosh til oqutquchisini terbiyilesh" üchün 130 milyon yüen xitay puli meblegh salghanidi. (Jüme)
Munasiwetlik maqalilar
- Xitay, Uyghur aptonom rayonidiki oqush yéshigha toshmighan ösmürlerge xitayche ögitish üchün meblegh ajratti
- Xitay, Uyghur élining yéza kentlirigiche " qosh tilliq " ma'arip siyasitini kéngeytmekte
- Uyghur élidiki sekkiz sheherde " shinjang toluq ottura sinipliri" tesis qilindi
- Uyghur élida namrat yéza - kentlerdiki mekteplerge oqutquchi qobul qilinidu
- Xitay Uyghur élining nahiye - yézilirida " qosh tilliq " ma'aripni kücheytmekte
- Qosh til ma'arip xelq'ara ilmiy muhakime yighini ürümchide ötküzüldi
- Ürümchi qosh tilliq ma'arip boyiche xelq'araliq muhakime yighini échildi
- "Xitayning qosh tilliq ma'aripi Uyghur tilini yoqitishni meqset qilghan" namliq doklat élan qilindi
- Uyghur élining jenubiy rayonlirida "qosh til" yesliliri köpeymekte
- Amérika dölet mudapi'e ministirlikining ofitsér terbiyilesh pilanida ' Uyghur tili' mu bar