Xitayning Uyghur élidiki "qosh til ma'aripi" qedimini we "qosh til oqutquchilar qoshunini ilgiri sürüsh" istratégiyisi


2007.11.26

Xitay ma'arip tarmaqliri Uyghur élining "qosh til ma'arip" qedimini tizlitish jeryanida "qosh til" oqutquchiliri kemchil bolush mesilisini hel qilish üchün "asasiy qatlamgha yardem béridighan oqutquchilar qoshuni" ewetish pilani yürgüzüwatqan bolup, tehlilchilerning qarishiche, bu xitayning Uyghur ili milliy ma'aripchilar sépide xitaylargha xizmet pursiti yaritish we Uyghur milliy ma'aripini üzül ‏- késil weyran qilish süyiqestining bir qismi iken.

Tengritagh tor bétide bérilgen xewerde Uyghur aptonom rayoni ma'arip nazaritining bash sékrétari jaw déjungning éytqanlirini neqil élip körsitishiche, hazirghiche "asasiy qatlamgha yardem bérish" üchün ewetken oqutquchilar sani 2000 neperdin ashqan hemde asasiy qatlamda oqutushni praktika qilish üchün ewetken oqughuchilar 1800 neperdin ashqan.

Jaw déjung mundaq dégen: "shundaq éytishqa boliduki, bu bir qatar chariler asasiy qatlamda qosh til oqutquchiliri kemchil bolush qiyinchiliqimizni hel qilghan bolup bu bizning qosh til oqutush xizmitining teleplirige uyghun kélidu" dégen.

Xewerde ashkarilinishiche yene, "aqto nahiyisidiki yerlik oqutquchilar qoshuni kemchil bolush, az sanliq milet oqutquchilirining xitayche sewiyisi töwen bolushtek ehwal astida" oqutquchi chaqirish ishlirini kéngeytken bolup, jem'iyettin xitayche sewiyisi yuqiri 445 neper xadim qobul qilghanliq körsitilgen.

Xewerde asasiy qatlamgha yardem bérish üchün ewetilgen oqutquchilar we praktikant oqughuchilarning xitay yaki az sanliq millet ikenliki éniq körsitelmigen.

Hazir gérmaniyide yashawatqan Uyghur ziyaliy we sherqi türkistan birliki teshkilatining re'isi küresh ataxanning bildürüshiche, xitay "atalmish qosh til ma'aripi" istratégiyisining sayisi astida, Uyghur élining jenub shimallirigha éwetiwatqan bir türküm ademler qandaqtur ikki xil til bilidighan oqutquchilar qoshuni bolmastin, belki xitayning melum siyasiy meqsetlirini özige mujessem qilghan yek tilliq bir bölek ademler iken.

Uning körsitishiche, yene bu bir türküm kishiler, xitay hökümitining Uyghur milliy ma'aripi we Uyghur milliy kimlikini weyran qilish pilanini emelge ashurushta paydilinidighan kishiler bolup, shunga xitay bu kishilerning milliy tewelikini ashkarilimighan iken.

Xitay hökümiti 2003- yilidin buyan Uyghur élide "10ming neper qosh til oqutquchisini terbiyilesh" üchün 130 milyon yüen xitay puli meblegh salghanidi. (Jüme‏)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.