Rabiye qadirning qoyup bérilishi, Uyghur élide bahar bolghanliqidin dérek bermeydu
2005.03.31
Amérikidiki Uyghur mesilisini köp tetqiq qilghan mutexessis jugiledniy peyshenbe küni yelu uniwérsitétining zhornilida maqale élan qilip, ataqliq Uyghur kishilik hoquq pa'aliyetchisi rabiye qadirning qoyup bérilishining emeliyette Uyghur élidiki milliy ziddiyetni téximu gewdilendürgenlikini bildürdi.
Amérika hawayi uniwérsitétining proféssori jugiledniyning körsitishiche, béyjing hökümitining Uyghur musulmanlirining musteqilliq heriketlirini " térrorchiliq" bilen eyiblishi, emeliyette " térrorchiliqqa qarshi küresh" tin paydilinish iken. Uyghurlarning milliy musteqilliq heriketliri köp hallarda zorawanliqni meqset qilmaydiken.
Maqalide éytilishiche, xitay hökümitining Uyghurlargha qaratqan basturishining küchiyishi bilen, Uyghurlarning kishilik hoquq we musteqilliq telep qilish yolidiki xelq'araliq heriketliri barghansiri yaxshi teshkillen'gen. Bolupmu intérnéttiki pa'aliyetler kücheygen.
Jugiledniy maqalisini yekünlep, "xitayning 'shinjang mesilisi' emeliyette Uyghurlarning musulman xelq bolghanliqidin emes, belki xitay hökümitining bu rayonda yürgüzüwatqan döletning birliki saqlash we bashqa tereqqiyat siyasetliridin kélip chiqiwatidu. Xitay hökümiti eger bu xil siyasitini özgertmeydiken, yalghuz rabiye qadirni qoyup bérish bilen Uyghur élige tinchliq élip kelgili bolmaydu" dégen. (Arzu)
Munasiwetlik maqalilar
- "Washin'gton pochta géziti" rabiye qadirni tonushturdi
- Rabiye qadir erkin asiya radi'osini ziyaret qildi
- Rabiye qadir qolgha élinish sewepliri heqqide toxtaldi
- Rabiye qadirning qoyup bérilgenliki zulumgha qarshi bir ghelibe hésaplinidu
- Xelq'ara kechürüm teshkilati rabiye qadirni kütüwélish murasimi ötküzdi