Rabiye qadirning qoyup bérilishi, Uyghur élide bahar bolghanliqidin dérek bermeydu


2005.03.31

Amérikidiki Uyghur mesilisini köp tetqiq qilghan mutexessis jugiledniy peyshenbe küni yelu uniwérsitétining zhornilida maqale élan qilip, ataqliq Uyghur kishilik hoquq pa'aliyetchisi rabiye qadirning qoyup bérilishining emeliyette Uyghur élidiki milliy ziddiyetni téximu gewdilendürgenlikini bildürdi.

Amérika hawayi uniwérsitétining proféssori jugiledniyning körsitishiche, béyjing hökümitining Uyghur musulmanlirining musteqilliq heriketlirini " térrorchiliq" bilen eyiblishi, emeliyette " térrorchiliqqa qarshi küresh" tin paydilinish iken. Uyghurlarning milliy musteqilliq heriketliri köp hallarda zorawanliqni meqset qilmaydiken.

Maqalide éytilishiche, xitay hökümitining Uyghurlargha qaratqan basturishining küchiyishi bilen, Uyghurlarning kishilik hoquq we musteqilliq telep qilish yolidiki xelq'araliq heriketliri barghansiri yaxshi teshkillen'gen. Bolupmu intérnéttiki pa'aliyetler kücheygen.

Jugiledniy maqalisini yekünlep, "xitayning 'shinjang mesilisi' emeliyette Uyghurlarning musulman xelq bolghanliqidin emes, belki xitay hökümitining bu rayonda yürgüzüwatqan döletning birliki saqlash we bashqa tereqqiyat siyasetliridin kélip chiqiwatidu. Xitay hökümiti eger bu xil siyasitini özgertmeydiken, yalghuz rabiye qadirni qoyup bérish bilen Uyghur élige tinchliq élip kelgili bolmaydu" dégen. (Arzu)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.