Xelq'ara teshkilatlar xitay hökümitining rabiye xanim we dunya Uyghur qurultiyi toghrisidiki sözlirige jawab qayturdi
2007.03.17
Xelq'ara rafto kishilik hoquq teshkilati, xitayda kishilik hoquq teshkilati, kishilik hoquq sariyi fondi, tinchliq we adalet teshkilati, xeter astidiki milletlerni qoghdash teshkilati we wakaletsiz milletler teshkilati qatarliq 7 xelq'ara teshkilat birleshme bayanat élan qilip, xitay hökümitining Uyghur milliy herikitining rehbiri rabiye qadir xanim we dunya Uyghur qurultiyigha qaratqan eyibleshlirini ret qildi.
Mezkur 7 teshkilat teripidin 16- mart küni élan qilin'ghan birleshme bayanatda, "xitay hökümitining bolupmu xelq'ara térrorchiliqqa qarshi urush yolgha qoyulghandin béri, sherqiy türkistandiki kishilik hoquq depsendichilikilirige qarshi élip bériliwatqan naraziliq heriki'etlirini bölgünchilik we térrorchiliq herikiti dep körsitishke tirshiwatqanliqi hemmizge melum bolghan bir mesilige. Lékin xitay hökümitining bu herikitide alliqachan meghlubiyetke uchrighanliqi bir ré'alliq" dep, körsitilgen.
Xitay hökümitining rabiye qadir xanim we dunya Uyghur qurulitiyigha qaratqan " bölgünchilik we térroluq" dégen'ge oxshash eybleshliri ret qilin'ghan bayanatda": derweqe rabiye xanim we dunya Uyghur qurultiyi zorawanliq we térrorluqqa qet'i'i qarshi turup, démokratik prinsiplar asasida pa'aliyet élip bériwatidu" dyé'ilgen.
Xitay hökümitining qattiq zerbe bérish heriketliri arqiliq, sherqiy türkistan xelqining eng eqelli he-huquqlirinimu dep qiliwatqanliqi tekitlen'gen birleshme bayanatda, ":xitay hökümiti sherqiy türkistanda élip bériwatqan qattiq qol siyasi'etning rayon'gha muqimliq élip kilelmigenkini körünüp turu'idu. Shunga xitay hökümiti sherqiy türksitanda muqumliqni tiklesh üchün, rayondiki xelqlerge wekillik qilidighan teshkilatlargha yüzlinishi kérek" déyilgen.
Kopchillikke melum bolghandek, yéqinda yawrupa ittipaqidiki xitay bash elchisi bayanat élan qilip, rabiye qadir xanim we dunya Uyghur qurultiyini térrorchilar bilen munasiwiti bar dep eyibleb, yawrupa parlaminti ezaliridin rabiye qadir xanim we dunya Uyghur qurultiyi wekillirini qobul qilmasliqini we ular bilen körüshmeslikini teleb qilghan idi. (Qanat)
Munasiwetlik maqalilar
- Xitay da'iriliri xitay chégrisi ichide "rabiye qadir" dégen isimni atimasliqni telep qildi
- Rabiye qadir xanim yawropa parlamintigha xet yézip nirj déwa ependining Uyghurlar heqqidiki bayanlirigha reddiye berdi
- "Rabiye qadir dewri" xitaylarni chöchütti
- Rabiye qadir xanimning pamir igizligidiki diloni tekshürüsh telipi xitayning ret qilishgha uchridi
- Rabiye xanim kanada bash minstiri stipan xarpér bilen körüshti