Amérika xitayning rabiye qadirni qoyup bérishni telep qildi

Amérika béyjing hökümitini xitay türmisidiki Uyghur kishilik hoquq pa'aliyetchisi rabiye qadirni qoyup bérishke yene bir qétim ündidi.

Amérika tashqi ishlar ministirliqining sherqiy asiya ishliri boyiche mu'awin yardemchi tashqi ishlar ministiri randi shiraywér, amérika hökümitining bu yil 58 yashqa kirgen xitay türmisidiki rabiye qadirning yéqinqi ehwaligha diqqet qiliwatqanliqini bildürdi.

Shiraywér bu sözni norwigiye rafto fondi jem'iyitining charshenbe küni amérika dölet mejliside ötküzülgen mukapat tapshurush murasimida qildi. U mundaq didi: " amérika rabiye qadir mesilisi shundaqla bashqa kishilik hoquq mesililirini xitay hökümitige dawamliq eskertip turidu. Chünki kishilik hoquq xitay - amérika munasiwitidiki muhim mesililerning biri." Biraq murasimda amérika awam palata ezasi frank wolf söz qilip, bush hökümitining rabiye qadir mesilisige köngül bölüshi yiterlik bolmighanliqini ilgiri sürdi.

U, rabiye qadir mesilisige köngül bölüshni kücheytip, uning mesilisige diqqet qilish heqqide bush hökümitige bésim ishlitishni tekitlidi. Frank wolf, amérikining yéngi tashqiy ishlar ministiri kondiliza rayis shundaqla prézidént bushqa xet yézip, bu mesilini hel qilishqa ündesh shundaqla ular arqiliq rabiye qadirni qoyup bérishke mejburlashni otturigha qoydi.

Murasimda xelq'ara kechürüm teshkilati washin'gton ishxanisining bashliqi t. Kumar, prézidént bushning rabiye qadir mesilisige köngül bölüsh mejburiyiti bar. Chünki, rabiye qadir 1999 - yili 8 - ayda ürümchini ziyaret qilishqa barghan amérika dölet mejlisining wekiller ömiki bilen körüshkili kétiwatqanda qolgha élin'ghan, dep körsetti.

Rabiye qadir chet'elliklerni dölet mexpiyetliki bilen teminlesh jinayiti bilen eyiplinip, kéyinki yili 3 - ayda ürümchi ottura xelq sor mehkimisi teripidin 8 yilliq qamaq jazasigha höküm qilin'ghan. Uning bir yil qisqartilghandin kéyinki jaza mudditi yene bir yérim yildin kéyin toshidu. (Erkin)