Тарим дәрясида он йилдин буянқи әң еғир су кемийиш көрүлди
2007.09.18
Уйғур ели тарим дәряси башқуруш идарисиниң ашкарлишиға қариғанда , бу йил авғуст тарим дәряси сүйи он йилдин буянқи әң төвән болған бир мәзгил болған болуп , бу дәря вадисидики деһқанчилиқ һәм муһитиға еғир тәсирләр көрсәткән. Шундақла бу йәнә келәр йил әтиязлиқ терилғу ишлирида еғир су йетишмәсликкә сәвәб болуши мумкин икән.
Уйғурчә йәрлик гезитләрниң хәвәрлиридә әскәртилишичә, тарим дәряси сүйиниң кемийиши болупму ақсу дәряси, хотән дәряси вә зәрәпшан дәрясидин ибарәт үч чоң ғол тармақ еқинларда көрүлгән болуп ,бултурқи мушу мәзгилгә селиштурғанда бу дәря еқинлириниң сүйи оттура һесаб билән 2милярд икки йүз милйон 88миң куп летир азайған .
Нөвәттә дәря башқуруш тармақлири , су тосуш , тармақ өстәң ,суни пилансиз ишлитишкә охшаш һәрикәтләргә болған башқурушни күчәйтмигәндә келәр йиллиқ терилғу еғир тәсиргә учрайдиғанлиқини агаһландурған.
Гәрчә хитай ахбаратлирида тарим дәрясида еғир су кәмчиллики көрүлүшниң сәвәблири һәққидә ениқ тохталмиған болсиму , тарим дәря вадисидики уйғур йезилиридин игилишимизгә қариғанда , тарим дәрясида су кемийиш һадисилири хитайниң боз йәр ечишни йолға қойған йеқинқи он йилдин буян барғанчә еғирлишиватқан болуп , тарим дәряси ғол еқинлириниң юқириқи қисимлириға орунлашқан хитай ишләпчиқириш қурулуш армийисиниң деһқанчилиқ мәйданлири дәря сүйини мәхсус тосақлар қуруп су амбарлириға қачилиғандин башқа сансиз тармақ өстәңләрни ечип суни нормисиз ишләткәчкә , төвәнки еқинда яшаватқан йәрлик уйғур деһқанлириниң деһқанчилиқ һәм ичимлик су мәнбәси қис болушини кәлтүрүп чиқармақта икән.
Шундақла тарим дәряси сүйиниң кемийиши билән дәря вадисидики тәбиий орман һәм тоғрақлиқларму барғанчә қуруп чөллишиш , қумлишиштәк екологийә вәйранчилиқ еғирлашмақта. (Гүлчеһрә)
Мунасивәтлик мақалилар
- Из-дирәксиз йоқ болуп кәткән рус саяһәтчиләрниң иккисиниң җәсити тепилди
- юруңқаш дәрясида йоқап кәткән 6 нәпәр рус саяһәтчини изләш ишлири давам әтмәктә
- Тәклимаканниң өмүри һәққидә йеңи нәтиҗә мәйданға кәлди
- Уйғур елидә байқалған нефит вә тәбий газ записи йәнә көпәйди
- Қазақистан билән хитай или, ертиш дәрялириниң сүйини ишлитиш мәсилисини музакирә қилди
- Уйғур елидики иссиқ һава сәвәблик тарим дәрясида ташқин көрүлгән
- Тарим дәряси сүйиниң булғиниши көп миқдардики белиқларниң өлүшини кәлтүрүп чиқарди
- Или дәрясиниң сүйи тешип, чарвичиларға зиян елип кәлди
- Тарим нефитлики күндилик газ миқдарини 33 милйон купметирға йәткүзмәкчи
- Уйғур аптоном районида тарим айланма төмүр йол линийиси қурулиду