Хитай тарим ойманлиқини хитайниң әң чоң нефит базисиға айландурмақчи

Хитай мәтбуатлириниң җүмә күни хәвәр қилишичә, хитай даирилири тарим ойманлиқида ениқлап испатланған хам нефит записини 2010 - йилғичә бир милярд тонниға йәткүзүп, бу районни хитайниң әң чоң нефит базиси қилип қуруп чиқишни пиланлимақта икән. " Җуңго гезити"ниң әскәртишичә, нөвәттә хитайниң асиядики әң чоң нефит ширкәтлиридин бири һесаблинидиған хитай нефит - химийә ширкитиниң тарим ойманлиқидики нефитликидә ениқлап испатланған хам нефит записи 780 милйон тонна, дәп қаралмақта.

Хитай нефит - химийә ширкитиниң каң йүйҗу исимлик бир тәтқиқатчиси, әгәр тарим ойманлиқидин байқалған хам нефит записи бир милярд тонниға йәтсә, һазирқи йилиға 10 милйон тонна нефит ишләпчиқириш 3 йил ичидә йилиға 30 милйон тонниға йәткүзүлидиғанлиқини билдүргән. Каң, тарим ойманлиқидики испатланмиған мөлчәрдики омуми хам нефит записиниң 4 милярд тонниға йетидиғанлиқини илгири сүрмәктә.

Нөвәттә хитай нефит - химийә ширкити, тарим ойманлиқидики нефит қезиш мәшғулатини пүтүн күчи билән тезлитиватиду. Хитай 2006 ‏- йили истимал қилған хам нефитниң %70 ни чәтәлдин импорт қилған болуп, импорт миқдари йилдин ‏- йилға көпәймәктә икән. Көзәткүчиләрниң әскәртишичә, хитай тарим ойманлиқиниң нефитини кәң - көләмдә қезишқа йүзлинип,нефит еһтияҗидин туғулған бесимни йәңгиллитишкә урунуватқан болса керәк.

Хитай дөләт кабинтиниң бу йил язда чақирған "шинҗаң мәсилиси" һәққидики министирлар йиғини, уйғур елини хитайниң нефит, тәбий газ вә көмүрчилик базисиға айландуруш қәдимини тезлитишни қарар қилған. Чәтәлдики уйғур тәшкилатлири бу сиясәт хитай көчмәнлирини техиму көп йөткәш, муһитниң техиму еғир вәйран болуши вә уйғур мәдәнийитиниң илгирилигән һалда бузғунчилиққа учришидин дирәк, бериду, дәп әндишә қилмақта иди. (Әркин)