Xitay tarim oymanliqini xitayning eng chong néfit bazisigha aylandurmaqchi

Xitay metbu'atlirining jüme küni xewer qilishiche, xitay da'iriliri tarim oymanliqida éniqlap ispatlan'ghan xam néfit zapisini 2010 - yilghiche bir milyard tonnigha yetküzüp, bu rayonni xitayning eng chong néfit bazisi qilip qurup chiqishni pilanlimaqta iken. " Junggo géziti"ning eskertishiche, nöwette xitayning asiyadiki eng chong néfit shirketliridin biri hésablinidighan xitay néfit - ximiye shirkitining tarim oymanliqidiki néfitlikide éniqlap ispatlan'ghan xam néfit zapisi 780 milyon tonna, dep qaralmaqta.

Xitay néfit - ximiye shirkitining kang yüyju isimlik bir tetqiqatchisi, eger tarim oymanliqidin bayqalghan xam néfit zapisi bir milyard tonnigha yetse, hazirqi yiligha 10 milyon tonna néfit ishlepchiqirish 3 yil ichide yiligha 30 milyon tonnigha yetküzülidighanliqini bildürgen. Kang, tarim oymanliqidiki ispatlanmighan mölcherdiki omumi xam néfit zapisining 4 milyard tonnigha yétidighanliqini ilgiri sürmekte.

Nöwette xitay néfit - ximiye shirkiti, tarim oymanliqidiki néfit qézish meshghulatini pütün küchi bilen tézlitiwatidu. Xitay 2006 ‏- yili istimal qilghan xam néfitning %70 ni chet'eldin import qilghan bolup, import miqdari yildin ‏- yilgha köpeymekte iken. Közetküchilerning eskertishiche, xitay tarim oymanliqining néfitini keng - kölemde qézishqa yüzlinip,néfit éhtiyajidin tughulghan bésimni yenggillitishke urunuwatqan bolsa kérek.

Xitay dölet kabintining bu yil yazda chaqirghan "shinjang mesilisi" heqqidiki ministirlar yighini, Uyghur élini xitayning néfit, teb'iy gaz we kömürchilik bazisigha aylandurush qedimini tézlitishni qarar qilghan. Chet'eldiki Uyghur teshkilatliri bu siyaset xitay köchmenlirini téximu köp yötkesh, muhitning téximu éghir weyran bolushi we Uyghur medeniyitining ilgiriligen halda buzghunchiliqqa uchrishidin direk, béridu, dep endishe qilmaqta idi. (Erkin)