Xitay, teklimakan chöllükini késip ötidighan yol yasimaqchi
2005.06.08
Xitay bixeterlik qisimliri Uyghur élining teklimakan chöllükidin késip ötidighan yuqiri sür'etlik tash yol yasashni pilanlimaqta.
Amérika birleshme agéntliqining xewirige qarighanda, xitay da'irilirining bu yolni yasashtiki asasliq meqsiti, Uyghurlarning qarshiliq pa'aliyetlirini uyushturushining aldini ünümlük élish we chet -yaqa jaylargha soqunuwalghan Uyghur musteqilchilirini berbat qilish iken.
Xitay yasimaqchi bolghan bu yolning uzunluqi 424 kilométir bolup, u xotendin tartip aqsuning aral shehirigiche tutashturulidiken. Shundaqla bu yolning köp qismini xitayning qoralliq saqchi qismi yasaydiken.
Mezkur agéntliq xewiride yene, Uyghurlarning xitaylar bilen bolghan ziddiyitini eskertip, Uyghur élidiki yerlik xelqlerning xitay köchmenlirining bu rayon'gha köplep kirip, ularning tili we medeniyige tehdit boliwatqanliqini yazghan.
Yol yasash qurulushi xitayning Uyghur we tibet rayonlirida élip bériwatqan asasliq pilanlirining biri bolup, xitayning lasagha tutashturup salghan tömür yolimu bu yil pütmekchi. Bu qurulush chet'eldiki tibet pa'aliyetchilirining küchlük naraziliqini qozghap kelgen. (Peride)