Wall Street Journal Gézitide xitayning olimpiktin kéyin Uyghur élide basturush élip barmaqchi boluwatqanliqi ilgiri sürüldi

Xongkongdiki xitay tetqiqatchi, " xu jintaw dewri" dégen eserning aptori willi lam amérikidiki dunyawi tesirge ige chong gézitlerning biri bolghan Wall Street Journal gézitining jüme künki sanida maqale élan qilip, xitayning olimpik yighinidin kéyin awarigerchilik tughdurghuchilarni basturmaqchi boluwatqanliqini bildürdi.
Muxbirimiz erkin xewiri
2008.08.22

 Xitay saqchi we herbiy da'irilirining keng kölemlik basturush herikiti pilanlawatqanliqini tekitligen maqalide, buning xitay en'enisi buyiche" küzlük hosuldin kéyinki öch élish" dep atlidighanliqini bildürdi.

Maqalide Uyghur élide yüz bergen 4‏‏ - we 10 ‏ - awghust weqelirini alahide tilgha élip, kompartiye rehberlirining bolupmu "shinjang" da " bölgünchilik éliméntlirigha" qarshi heriket bashlighanliqini, Uyghur aptonom rayoni siyasi qanun komitétining sékritari ju xeylunning yéqinda chaqirilghan bixeterlik xizmet yighinida qilghan sözlirini alahide tilgha aldi.

Maqalide ju xeylunning " biz bölgünchilik heriketlerge tömür mushtum bilen zerbe bérishimiz zörür... Aldin'ala qol sélish, bash kötergen haman ujuqturush, aldin'ala zerbe bérishimiz kérek" dégen sözlirige yer bergen. Maqalida mundaq deydu": ju xeylunning bu jiddiy xitabi béyjingning köp qisimi musteqilliqni emes, xitay asasi qanunida kapaletke ige qilin'ghan aptonomiye hoquqi telep qilidighan yer asti Uyghur teshkilatlirigha rehim - shepqet qilmaydighanliqida guman yoqluqini körsetmekte."

Maqalide yene, da'irilerning déngiz buyidiki ölkiler, tibet we Uyghur élide mehelle ‏ - koylarni közitidighan jasusluq pa'aliyetlirige qoshumche xirajet ajratqanliqini, yaz peslining bashlirida xitay dölet re'isi xu jintawning armiye we zhandarma qisimlargha Uyghur ili bilen tibetke yötkilish buyruqi chüshürüp, nenjing herbiy rayonidiki hawa armiye qisimlirini Uyghur élide ötküzülgen manéwirgha qatnashturghanliqini bildürdi.

Maqalining axirida mundaq deydu": bularning hemmisi xitay puqralirigha we siyasi öktichilirige yaxshiliqning bisharitini bermeydu."
Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.