Uyghur élide az sanliq millet mektepliri bilen xitay mekteplirini qoshuwétish kücheytilmekte


2008.02.14

Xitay hökümitining yolyoruqliri buyiche ish élip bériwatqan Uyghur aptonom rayoni, xitay bolmighan milletler mektepliri bilen xitay mekteplerni qoshuwétish ishlirini zor derijide kücheytiwatqanliqini bildürdi.

Xitay axbarat wastilirining xewerliridin ashkarilinishiche, Uyghur élide qoshuwétilgen az sanliq millet we xitay mektepliri 2000 ‏- yilidiki 461 din hazirqi 718 ge yetken. Xewerde éytilishiche, eslide bir qisim Uyghur nahiyilirining balilar baghchiliri, bashlan'ghuch, toluqsiz, ottura mektepliride birla waqitta Uyghur, qazaq, shibe, mongghul, qirghiz we rus qatarliq 7 xil tilda ders ötülidighan bolup, xitay da'iriliri buni ma'arip bayliqini tarqaqlashturuwétish dep qarap, mekteplerni öz ‏- ara birleshtürüwétishni qarar qilghan iken.

Biraq, xitay bolmighan millet oqughuchiliri bilen xitay oqughuchilirini bir mektepke yighish, az sanliq millet balilirini öz ana tilida emes, xitay tilida oqutush, nöwette xelq'ara jama'et shuningdek milletlerning tili, örp ‏- aditi we özige xas mediniyiti qoghdash teshkilatlirining qattiq naraziliqini meydan'gha keltürmekte. Bolupmu Uyghurlarning hörlüki üchün démokratik yol bilen küresh qiliwatqan Uyghur siyasiy teshkilatlirining qarshiliq bildürüshige duch kelmekte.

Gerche, xitay hökümitining aptonomiye qanunida, yerlik milletler rayonda ana til ma'aripi buyiche mektep bashqurush éniq békitilgen bolsimu, biraq Uyghur élide mezkür qanun bir chetke qayrip qoyulup, xitay tilida oqutush élip bérish omumlashmaqta. Uyghur siyasiy pa'aliyetchiliri," bu, xitay hökümitining Uyghur millitini assimiliyatsiye qilip, shekli Uyghur, emeliyiti xitay qilip özgertish siyasiti," déyishmekte. (Eqide)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.