Uyghur ziyalilar arisida Uyghur tilini qoghdash imza toplash herikiti qozghaldi
2006.11.03
Uyghur ziyaliliri Uyghur tilining qanuniy ornini qoghdash toghrisida Uyghur aptonom rayonining re'isi ismayil tiliwaldi we milletler til - yéziq komitétining mudiri muhemmet elilerge sunmaqchi bolghan Uyghur tilini ishlitish we rawajlandurush toghrisidiki teklipige imza toplash pa'aliyiti 1 - noyabir küni bashlandi.
Teklip layihiside Uyghurlar xitay tilini öginipla qalmay rayondiki xitaylargha Uyghur tilini ögitish, hökümet we dölet organlirida Uyghur til - yéziqini teng ishlitish, Uyghur tilini kompyutér saheside omumlashturush, xitay kadirlirigha rayondiki her derijilik dölet we hökümet organlirigha xizmetke qobul qilghanda Uyghur tilini bilish shertini qoyush, xitay mekteplerde xenzu balilargha kichikidin tartipla Uyghur tili ögitishni yolgha qoyup, " qosh tilliq bolushni" heqiqyi türde ishqa ashurush telep qilindi.
Teklip layihiside eskertishiche, " aptonomiyilik rayonlarda az sanliq milletler xenzu tilini öginish körünerlik netijige érishken bolsimu, lékin xenzulargha az sanliq milletler tilini öginishte yiterlik shara'it yaritip bérilmigen " . Teklip layihiside Uyghurlar shinjangda aptonomiye hoquqi yürgiziwatqan millet bolsimu, lékin bir qisim yerlik orunlar we shexsler junggo asasiy qanuni we aptonomiye qanunidiki maddilarni öz péti ijra qilmay, "xelqning naraziliqini qozghimaqta " dep körsetti. Uningda xelqning naraziliqini qozghighan organ we shexslerning ismi tilgha élinmighan bolsimu, lékin milletlerning til-yéziqi arisida "ilgharliq we qalaqliq, tereqqi qilghan we qilmighanliq munasiwiti yoq" déyilgen.
Uyghur aptonom rayoni partkomining sékritari wang léchüen, 2002 - yili 3 - ayda xongkong metbu'atlirigha "Uyghur tili zamanning tereqqiyatigha yitishelmidi" dégen idi. (Erkin)
Munasiwetlik maqalilar
- U a r da xitay tili ötkilige qatnishidighan Uyghur oqutquchilarning yash cheklimisi qisqartildi
- Nur bekri: qosh tilliq oqutushni pütün küch bilen ilgiri sürüsh kérek
- Xitay az sanliq milletler medeniyitige qarita assimilyatsiye qilish siyasitini ret qildi
- Uyghur aptonom rayonida qosh tilda oquydighan milliy oqughuchilar 6 yilda 50 hesse köpeygen
- Uyghur aptonom rayonida öz - ara qoshuwitilgen milliy we xitay mekteplirining sani 700 ashti
- Xitay da'iriliri Uyghurlargha qaratqan til siyasitini dawamliq kücheytmekte