Xitay siyasiy kéngesh ezasi"shinjang"ma'aripining ehwalidin ümidwar emes
2008.03.07
Xitay siyasiy meslihet kéngishining ezasi, xitay pen - téxnika uniwérsitétining mudiri ju chingshi tengritagh torining ziyaritini qobul qilip, Uyghur élining ma'arip ehwalidin ümidwar bolup kétishke bolmaydighanliqini bildürdi.
Ju chingshi bu sözlerni tengritagh tori muxbirining Uyghur ili ma'arip ishlirining ehwali heqqidiki su'allirigha jawab bergende tekitligen bolup, u Uyghur ili ma'arip mu'essesilirining arqida qalghanliqini,"shinjangdiki namrat rayonlarda nurghun mekteplerning oqutush mu'essesiliri 20 - 30 yil awalqidin köp özgermigen, bi'ologiye, ximiye tejribixanilirining %80 ini ishletkili bolmaydighan, derstin sirtqi pa'aliyet üsküniliri intayin kona, kompyutér qatarliq üsküniler intayin kemchilliki"ni eskertidu.
Ju chingshi yene, bu rayonlarda oqutquchilar qoshunining yétishmeslik ehwali nahayiti éghir ikenliki üstide toxtilip,"bezi mekteplerde bir oqutquchi bir qanche yilliqtiki oqughuchilargha bir qanche xil ders béridighan,.....Bezi mexsus pen oqutquchiliri mekteptiki barliq yilliqlargha ders béridighan" ehwallarni tenqid qildi. Shunga meblegh siélinmisini köpeytishni telep qilghan ju chingshi, "bundaq ehwalda sapa ma'aripidin qandaqmu éghiz achqili bolsun," deydu.
Xitay bash ministiri wén jyabaw xelq qurultiyida bergen doklatida ma'arip barawerlikini tekitligen. Xitayning mu'awin ma'arip ministiri jang shinching bolsa wén jaybawning bu sözini " shinjanggha nisbeten éytqanda, kishini hayajanlanduridighan we ilhamlanduridighan xushxewer " deydu. Xitayning ma'arip siyasitini tenqid qilghuchilar, rayonda xitay ma'aripi bilen Uyghur milliy ma'aripi arisidiki perqning chongiyiwatqanliqini, bu Uyghurlarda perzentlirini xitay mekteplirige bérish qizghinliqi qozghap, Uyghur mekteplirining chölderep qélishigha seweb boluwatqanliqini agahlandurmaqta idi. (Erkin)
Munasiwetlik maqalilar
- Wang léchüen "shinjang"ning uzun muddetlik tinchliqigha yene 20 - 30 yil waqit qalghanliqini bildürdi
- Nur bekri béyjingda "üch xil küchler qosh tilliq ma'arip siyasitige hujum qilmaqta" dep körsetti
- Uyghur élide az sanliq millet mektepliri bilen xitay mekteplirini qoshuwétish kücheytilmekte
- Xitay bu yil xitay ölkiliridiki "shinjang sinip " lirigha 5 ming oqughuchi qobul qilmaqchi
- Uyghur élide qosh til ma'aripida oquwatqan az sanliq millet oqughuchilar sani köpeytilmekchi
- Wang léchüen : Uyghur élida qosh til ma'aripini qilche tewrenmey yolgha qoyush kérek
- Xitay hökümiti"qosh til" ma'aripini yeslilergiche kéngeytmekte
- Xitay hökümiti qeshqer, xoten, aqsu rayonlirida xitayche oquydighan Uyghur balilirining sanini yildin - yilgha köpeytmekte
- Xitayning Uyghur élidiki "qosh til ma'aripi" qedimini we "qosh til oqutquchilar qoshunini ilgiri sürüsh" istratégiyisi
- Xitay, Uyghur aptonom rayonidiki oqush yéshigha toshmighan ösmürlerge xitayche ögitish üchün meblegh ajratti
- Xitay da'iriliri az sanliq milletler edebiyatining rawajlinishigha tosqunluq qilmaqta
- Ürümchide oqughuchilarning ottura - bashlan'ghuch mekteplerge kirishi qiyin bolmaqta