D u q xitayni, " Uyghurlarni yenimu qattiq nazaret astigha almaqta," dep eyiblidi

Seyshenbe küni radi'omiz we bashqa xelq'araliq axbarat orunlirigha mexsus bayanat bergen dunya Uyghur qurultiyi bayanatchisi dilshat rishit " xitay hökümiti qurban héyt harpisida Uyghurlargha bolghan nazaretni yenimu sistémiliq hem pilanliq halda kücheymekte. Dunya Uyghur qurultiyi xitayning kishilik hoquqni yaxshilash heqqide dunyagha bergen wedilirige emel qilip, Uyghur musulmanlirining dinniy erkinlik hem milliy örüp adetlirige qiliwatqan tosqunluq hem kontrol qilish herikitini toxtutushni küchlük telep qilimiz," dédi.

Dunya Uyghur qurultéyining ige bolghan uchurlirigha asaslan'ghanda,xitay hökümiti hetta yézilarda "on a'ilige bir bashliq" dégen namda bashqurush tüzümini yolgha qoyushqa bashlighan bolup, xoten nahiyisining özidila 5796 kishi mushu xil wezipige teyinlen'gen.

On a'ilige nazaretchi bolghan her bir bashliqning asasliq wezipisi bolsa özining nazaret da'irisidiki on a'ilining dinniy pa'aliyetlirini közitish hemde ularning a'ilide dinniy teshwiqat hem metbu'at boyumlirini saqlishini, qalaymiqan dinniy pa'aliyet élip bérishini bolupmu da'ire atlap dinniy pa'aliyetler bilen shughullinish hemde bölgünchilik heriketlirining aldini élish bu heqte ehwal bayqisa melum qilish iken.

Uyghurlarning dinniy pa'aliyetlirini yenimu kontrol ilish hem tosushni meqset qilghan bu xil yéngi tüzüm, dunya Uyghur qurultiyi bashliq Uyghur teshkilatlirining birdek eyiblishige uchrawatqan bolup, dilshat rishit radi'omizgha bergen bayanatida " xitayning héchqandaq yéride mewjut bolmighan hetta xitay asasiy qanunigha rehberlik sistémisighimu uyghun bolmighan "on a'ilige bir bashliq" dégendek gheyri rehberlik séstimisi yürgüzüshi derhal toxtitishni telep qilimiz we Uyghurlarning dinniy hem milliy örüp aditige hörmet qilishqa chaqirimiz," dep jiddi teleppuzda naraziliqini bildürdi. (Gülchéhre)