Хитай уйғур илидә youtube интернет понкитигә киргүчиләрни сүрүштүргән


2008.02.08

Уйғур илидики исмини ашкарилашни халимайдиған затларниң радиомизға әскәртишичә, хитай интернет сақчилири үрүмчидә youtube тор понкитигә кирип, уйғур давасиниң рәһбири рабийә қадир вә чәтәлләрдики шәрқий түркистан тәшкилатлириниң паалийитигә даир синалғуларни көргән уйғур тордашлирини сүрүштүргән. Үрүмчидә чәтәлдики тор бәтләргә даим кирип туридиған маарип сепидики бир затниң мәлуматиға қариғанда у рабийә қадирниң youtube дики уйғурларға мураҗәт, дегән синалғусини көргәнлики түпәйли йеқинда сақчилар бу кишиниң IP адресини издәп тепип, уни өйигә издәп кәлгән һәм youtube понкитиға кирмәслик һәққидә агаһландурған.

rabiye_200px.jpg
Дуня уйғур қурултийиниң рәиси рабийә ханим уйғурларға мураҗәт қилмақта.

Хитай youtube тор понкитини ашкара мәний қилмиған болсиму, лекин шәхсләрниң тор понкитиға синалғу чаплишини чәклигән иди. Хитай нормалда тор понкитлирини тизгинләйдиған аз сандики дөләтләрниң бири, дәп қаралсиму, лекин бу чәклимә хитайниң ичкири өлкилиригә қариғанда уйғур илидә бир қәдәр җиддий йолға қоюлмақта. Рабийә қадир ханимниң youtube дики мураҗити уйғур интернет тарихида көрүш қетим сани җәһәттә рикорд яратқан болуп, 200 миңдәк адәм көргән. Мураҗәтнамә рабийә қадирниң уйғурларниң тәқдири һәққидики әң күчлүк нутуқлиридин бири иди.

юқириқи затларниң әскәртишичә, youtube дә хитай даирилирини биарам қилидиған сәзгүр темилардики синалғуларни көрүп, хитай интернет сақчилириниң сүрүштүрүшигә учриған уйғурла бирла униң билән чәкләнмәйдикән. У, youtube ни көргәнлик түпәйли үзигә охшаш ақивәткә учриған уйғурлардин бир қанчә кишини тонуйдиғанлиқини билдүрмәктә. Бу вәқә хәлқара ахбарат әркинликини қоғдиғучи тәшкилат чегрисиз мухбирлар тәшкилати хитай даирилирини интернетни тизгинләп, ахбарат әркинликини боғмақта, дәп әйиблигән мәзгилидә йүз бәргән.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.