Uyghur rayonda ozuqluq yétishmeslikke munasiwetlik késellikler köpiyishke bashlighan

A'ilisidiki barliq chonglar tutup kétilip qaranchuqsiz qalghan Uyghur perzentliri.

Xitay da'iriliri Uyghur élide “Turmush shara'itining yaxshilan'ghan” liqini küchep bazargha sélip kéliwatqan bolsimu, emma rayonda ozuqluq yétishmeslikke munasiwetlik sozulma xaraktérlik késellikler barghanche köpeymekte iken.

“Jenubiy xitay seher géziti” ning xewer qilishiche, bu heqte élan qilin'ghan ikki parche doklatta rayondiki 15 yash yaki uningdin kichik balilarning 16 pirsentide kem qanliq hadisisi körülgenliki otturigha qoyulghan.

Bu nisbet, pütün xitaygha sélishturghandimu 23 pirsent yuqiri iken. Gerche pütün xitay miqyasida yash-ösmürler arisidiki kem qan késellikining nisbiti töwenleshke bashlighan bolsimu, emma u 2016-yilidin 2018-yilighiche Uyghur diyaridiki balilarda 0. 11 Pirsent ashqan.

Ozuqluq süpitining nachar bolushi, tedrijiy halda qizil qan danchisi kémiyip kétish, qizil qan danchiliri funksiyesini yoqitish alametliri bilen xaraktérlinidighan kem qan késilini peyda qilidiken.

Doklatning birini changsha shehirige jaylashqan jongnen uniwérsitéti qarmiqidiki shyangya doxturxanisining proféssori sun xong Uyghur aptonom rayonluq sehiye tarmaqliri teminligen sanliq melumatlargha asasen teyyarlighan.

U, öz tetqiqatigha asasen: “Ozuqluq yétishmeslik u yerdiki chonglar arisidimu mewjut bolushi mumkin” dégen yekün'ge kelgen.

Uning bu heqtiki tetqiqati bu yil féwral “Saghlamliq yumshaq ilmi” namliq zhurnalda élan qilin'ghan.

Xewerde körsitishiche, bu sanliq melumatlar yerlik hökümet da'iriliri Uyghur élide “Omumiy xelq salametlik tekshürüsh xizmiti” namida 2016-yilidin bashlap yolgha qoyghan qerellik tekshürüsh herikitining hasilati iken.

Bu xildiki doklatning yene biri shinjang tébbiy uniwérsitéti teripidin élan qilin'ghan bolup, uningda körsitishiche, rayondiki 7-yashtin töwen balilarning töttin bir qismida kem qanliq késili bayqalghan.

Mezkur mektepning tetqiqatchisi zakiye nejim teripidin “Zamaniwi mudapi'e méditsinasi” namliq ilmiy zhurnalda élan qilin'ghan maqalidimu kem qanliqning ozuqluq terkibide tömür we bashqa kéreklik witaminlarning kem bolushi sewebidin kélip chiqqanliqi körsitilgen.

Xewerde proféssori sun xongning maqalisidin neqil élip körsitishiche, 2018-yili Uyghur rayonida élip bérilghan salametlik tekshürüshige 17. 5 Milyon adem ishtirak qilghan.

Halbuki xewerde bularning arisidiki qanchilikining 15 yashtin töwen balilarni teshkil qilidighanliqi, bularning atalmish “Yataqliq mektep” namida Uyghur ösmürliri yighiwélin'ghan “Türme shekillik yesli” lerdiki balilarni öz‍ ichige alidighan yaki almaydighanliqi körsitilmigen.

Uyghur kishilik hoquq teshkilatlirining ilgiri sürüshiche, 2016-yilidin buyan ata-aniliri lagérlargha élip kétilip qaranchuqsiz qalghan 500 ming neper Uyghur perzenti hökümet bashqurushidiki daril'étamlargha élip kétilgen.