Béyjingda ziyarette boluwatqan norwégiye wekilliri Uyghur diyaridiki lagérlar mesilisini sürüshtürdi

Norwégiye taratqulirining xewerliridin melum bolushiche, 3-séntebirdin bashlap béyjing ziyarette boluwatqan norwégiye parlaménti tashqi ishlar we mudapi'e komitétining 6 partiye, 17 kishidin terkib tapqan ziyaret ömikidiki norwégiye solchilar partiyisi wekili abid raja xitay hökümet da'iriliridin Uyghur diyaridiki lagérlar mesilisini sürüshtürgen. Ziyaritimizni qobul qilghan norwégiye Uyghur komitét ezaliri yawropa ittipaqigha eza döletler ichide norwégiye wekillirining tunji bolup Uyghurlarning jaza lagérlirigha qamilish mesilisini otturigha qoyghanliqidin söyün'genlikini bildürdi.

Norwégiyede pa'aliyet élip bériwatqan norwégiye Uyghur komitéti re'isi bextiyar ömer ependi radiyomiz ziyaritini qobul qilip, 6-séntebir norwégiye döletlik téléwiziyeside bérilgen, xitayda ziyarette bolghan norwégiye wekillirining Uyghur diyaridiki lagérlar mesilisini sürüshtürgenliki heqqidiki xewerdin norwégiyediki Uyghurlarning söyün'genlikini bildürdi.

Norwégiye Uyghur komitétining yashlar bölümi hey'iti rena xanimning bildürüshiche, bu qétimqi xitay bilen bolghan söhbet jeryanida Uyghur diyaridiki jaza lagérliri mesilisini, mezkur ömektiki norwégiye solchilar partiyesi wekili abid raja yeni norwégiyede tughulup ösken pakistanliq köchmen ewladi birinchi bolup konkrét qilip otturigha qoyghan. 

Komitét hey'iti buxelchem memtimin bu qétim xitay ziyaritide bolghan norwégiye parlaménti tashqi ishlar we mudapi'e komitéti wekillirining ongchilar we solchilargha wekillik qilidighan oxshimighan 6 partiyidin teshkillen'gen bolsimu, emma ularning Uyghurlarning jaza lagérlirigha qamilishini otturigha qoyushta oxshash bir pikirge kélelishide démokratik tüzümdiki norwégiyede kishilik hoquq hemmidin üstün ikenlikining ipadisi ikenlikini tekitlidi.

Norwégiyediki Uyghur pa'aliyetchiliridin semet abla ependining qarishiche, norwégiye parlaménti tashqi ishlar we mudapi'e komitétining 6 partiye, 17 kishidin terkib tapqan ziyaret ömikining ziyarette ortaq pikirge kélip, Uyghur diyaridiki jaza lagérlirining ehwalini sürüshtürüshini norwégiye dölitining xitay bilen bolghan diplomatik munasiwette kishilik hoquq mesilisige jiddiy qarighanliqi hem norwégiye Uyghur komitétiningmu Uyghurlar ehwalini norwégiyediki munasiwetlik hökümet organlirigha anglitish jeryanida körsetken uzun muddetlik tirishchanliqining netijisi déyishke bolidiken. 

Norwégiye Uyghur komitéti re'isi bextiyar ependi yene norwégiye wekillirining Uyghurlar üchün heqqaniyet yaqlighanliqigha teshekkürini bildürüp, “Norwégiyedek kichik bir döletning xitay bilen yüzmu-yüz olturup biz üchün dadil gep qilalishi heqiqeten ademni tesirlendüridu” dédi.

Bextiyar ependi norwégiye ziyaret ömikidikilerning Uyghurlarning jaza lagérlirigha qamilish mesilisini xitay ziyaritide otturigha qoyushining tarixi ehmiyitini tekitlidi.

Uning qarishiche, norwégiyedek nopusi 5 milyon etrapidiki kichik bir döletning yawropa ittipaqigha eza döletler ichide, xitay da'iriliri bilen bolghan söhbette amérikidin qalsila tunji bolup Uyghurlarning jaza lagérlirigha qamilish mesilisini dadilliq bilen otturigha qoyushi nöwette bir qisim dölet hökümetlirining xitay hökümitini renjitishtin ensirep, xitay dölitining kishilik hoquq weziyiti we xitayda éghir basturushqa uchrawatqan Uyghur qatarliq milletlerge munasiwetlik sezgür mesililerdin özini qachuruwatqan weziyette muhim tarixi ehmiyetke ige.

Radiyomiz igiligen ehwallardin melum bolushiche, ötken hepte norwégiye wekillirining xitay ziyaritidin ilgiri, mezkur ömektiki solchilar partiyesi re'isi a'odün lispakin ependi norwégiye Uyghur komitétining bir qisim ezalirini qobul qilip, ulardin Uyghur diyaridiki atalmish “Terbiyilesh merkezliri” dep atalghan lagérlargha munasiwetlik konkrét mesililerni sorighandin bashqa yene, 2014-yili xitay da'iriliri teripidin bölgünchilik bilen eyiplinip muddetsiz qamaqqa höküm qilin'ghan Uyghur ziyaliysi ilham toxtining türmidiki weziyitinimu sürüshtürgen.