Tokyoda “Xitaydiki atom tehditi” namliq muhakime yighini ötküzüldi

En'gliyedin kelgen eniwer toxti ependi “Xitaydiki atom tehditi” yighinida doklat bermekte

16 - Öktebir yaponiyening tokyo shehiride sherqiy türksitan sürgün hökümitining pilanlishi bilen “Xitaydiki atom tehditi” namliq muhakime yighini ötküzülgen. Yighinda sherqiy türkistan sürgün hökümitining prézidinti exmetjan osman ependi sürgün hökümiti namidin üch türlük qarar élan qilghan.

Yighin'gha yaponiye Uyghur jem'iyiti, yaponiye Uyghur birliki, asiya erkinlik we démokratiye hemkarliq kéngishi we yapon qurultiyi qatarliq teshkilatlarning wekilliri we atom mesililirige qiziqidighan her sahediki paponlar qatnashqan.

Yighin ishtirakchiliri shu yer waqti 11 din 15 kiche dawam qilghan bu muhakime yighinida, 1964 - yili 10 - ayning 16 - küni sa'et 3 te xitayning tunji qitim atom séniqi élip barghan waqtini xatirilesh munasiwiti bilen, atom ziyankeshlikige uchrighuchilarning rohigha atap, bir ménot sükütte turghan. Andin alahide teklip qilin'ghan doklat sun'ghuchilardin qirghizistandin kelgen mijit hüseyinof ependi, en'gliyedin kelgen eniwer toxti ependi we amérikiliq étan gétman ependilerning teqdim qilishida xitaydiki atom séniqining ziyankeshliklirige munasiwetlik uchurlardin waqip bolghan.

Yighinda yene, mezkur yighinni pilanlighan sherqiy türkistan sürgün hökümitining re'isi exmetjan osman ependi hökümet namidin “10 - Ayning 16 - künini sherqiy türkistan xelqining musibet künliridin biri dep bélish, 1964 - yili 10 - ayning 16 - künini birleshken döletler teshkilati yadro bombisi xatire küni tizimlikige kirgüzüshni telep qilish, atomning ziyankeshlikige uchrighuchilargha xitayning tölem tölishini telep qilish qatarliq üch türlük qarar élan qilghan we tunji qedemde “Birleshken döletler teshkilati yadro bombisi xatire küni tizimlikige kirgüzüsh” telipini emeliyleshtürüp, émza toplash seperwerliki bashlatqan.

Bu munasiwet bilen ziyaritimizni qobul qilghan qirghizistandiki yadro bulghinish mutexesssi mijit hüseyinof ependi özining yaponiyede échilghan bu yighinda körgenlirini, sözligenlirini we oy - xiyallirini radiyo anglighuchilirimiz bilen ortaqlashti.

Yadro bulghinish mutexessisi mijit hüseyinuf ependining ilgiri sürüshiche, xitaydiki atom ziyankeshlikige uchrighuchi Uyghurlarning xelq'araliq qanunlargha köre nurghun heqliri bolup, bu heqlerge asasen nurghun tölem alalaydighanliqini we xitay hökümitining nurghun sahelerde jawabkarliqqa tartilidighanliqini, Uyghur xelqige keng türde teshwiq qilinishi lazim iken.

RFA/Pidaiy

Doktor muqeddes xanimning bildürüshiche, bu qitim orunlashturulghan yighinda, xitayning xelq'aradin yoshurup kéliwatqan atom tehditliri we uning ziyankeshlikige uchrighuchilarning ehwali toghriliq melumat bérilgen.

Uning qarishiche, bu qitimliq yaponiyede échilghan “Xitaydiki atom tehditi” namliq yighinning ehmiyiti we qimmiti zor bolghan.

Yighin'gha qatnashqan yaponiye Uyghur jem'iyitining re'isi ilham mahmut ependimu bu qitimliq yighinning ghelibilik ötkenlikini؛ yighinda qimmetlik pikir - teklipler we muhim melumatlarning otturigha chüshkenlikini bildürdi.