Sabiq pakistan bash ministiri benezir butto süyqestke uchridi


2007.12.27

ButtoXanim-200.jpg
Sabiq pakistan bash ministiri, xelq partiyisining re'isi benezir butto peyshenbe küni rawalpindida süyqestke uchrap öldi. AFP Photo

Sabiq pakistan bash ministiri, pakistandiki eng chong öktichi guruh - xelq partiyisining re'isi benezir butto peyshenbe küni rawalpindida süyqestke uchrap öldi. Butto bu yil öktebirde uzun mezgillik sürgün hayatidin kéyin pakistan'gha qaytip kélip, kéler ayda ötküzülidighan parlamént saylimigha qatnashmaqchi idi. Közetküchilerning eskertishiche, buttoning ölümi siyasi kirzis patqighidiki pakistan weziyitini téximu murekkepleshtürüwétishi mümkin.

Benezir butto, a'iliside siyasiy sewebler tüpeyli qurban bolghan 4 - kishidur

Peyshenbe küni pakistanning rawalpindi shehiridiki layaqet baghchisida bomba partlighan we buning bilen tengla salahiyiti hazirgha qeder namelum bir adem yaki ademler benezir buttoni oqqa tutqan mezgilde, butto xanim layaqet baghchisidiki meydanda pakistan xelq partiyisi qollighuchilirigha sözligen saylam nutuqini emdila axirlashturghan hem aptomobiligha chüshüp meydandin ayrilmaqchi bolup turatti. Weqede butto xanim bomba partlashtin aman qalghan bolsimu, lékin u süyqestchilerning atqan oqida ölgen. Weqe yüz bergen layaqet baghchisi pakistanning sabiq prézidénti liyaqetxanning namigha bérilgen jay bolup, neq meydandiki pakistan xelq partiyisining az dégende 20 dek qollighuchisi bomba partlighanda ölgen.

ButtoXanim-Jinaza-200.jpg
Benezir butto xanimning jinazisi. AFP Photo

Pakistanning rawalpindi shehiride yashaydighan Uyghur muhajiri abdusalam weqening tepsilati toghrisida melumat berdi. Bu benezir buttoning pakistan'gha qaytip kelgendin bériqi birqanche ay ichide 2 - qétim süyqestke uchrishi bolup, u pakistan siyasiy sehnisidiki meshhur bir a'ilining ewladi shundaqla bu a'ilide siyasiy sewebler tüpeyli qurban bolghan 4 - kishidur. Benezir buttoning dadisi, pakistanning eyni chaghdiki bash ministiri zulpiqar eli butto 1974 - yili pakistan armiyisining générali ziya ulheqning herbiy özgirishide weten'ge xiyanet qilish jinayiti bilen dargha ésilghanda butto xanim téxi 20 yashlardiki yash qiz idi. Buttoning ölümi pakistan xelq partiyisi qollighuchilirining shiddetlik inkasini qozghimaqta. Pakistanning bezi sheherliride buttoning qollighuchiliri ammiwi eslihelerni urup - chaqqan.

Nawaz sherip: "pakistan üchün bir tragédiye"

Pakistandiki 2- chong öktichi partiye- musulmanlar ittipaqining rehbiri nawaz sherip, buttoning ölümini "pakistan üchün bir tragédiye" dep körsetti. U, weqeni " bir matemla emes, pakistan tarixidiki eng zulmetlik bir kün " deydu. Butto xanim süyqestke uchrighan shu küni nawaz sherip rawalpindida idi.

ButtoXanim-Saylam-200.jpg
Benezir butto xanim saylam yighilishida. AFP Photo

Buttoning ölümide "hökümetning mes'uliyiti bar," dep eyibligen nawaz sherip, hökümetni uning "bixeterlikke sel qarash" bilen eyiblimekte. Pakistandiki Uyghur muhajiri abdusalam, pakistan metbu'atlirigha asasen bergen melumatida eskertishiche, nawaz sherip kéler aydiki parlamént saylimigha qatnashmaydighanliqini bildürgen. Prézidént perwiz musherrep buttogha süyiqest qilish weqesini eyiblesh bilen birge kishilerni soghuqqan bolushqa chaqirdi we süyiqestni "térrorchilarning herikiti" dep eyiblidi hemde buttogha 3 kün matem tutushni élan qildi.

Jorj bosh: "jinayet sadir qilghuchilar adalet sotigha tartilishi kérek"

Buttogha süyiqest qilish weqesi her qaysi ellerning shiddetlik tenqidige uchrapla qalmay, dunyadiki birdin - bir musulman yadro qorallar döliti pakistanning weziyiti bu ellerde endishe qozghimaqta. Prézidént bush shu küni washin'gtonda élan qilghan bayanatida weqeni pakistan démokratiyisige qarshi "wehshiylerche heriket" dep eyiblidi. U, "qoshma shitatlar döliti pakistan démokratiyisige qaritilghan bu esebiy jinayetchilerning wehshiylerche herikitini keskin eyibleydu. Bu jinayetni sadir qilghuchilar adalet sotigha tartilishi kérek"deydu.

ButtoXanim-Ot-200.jpg
Benezir butto xanim süyiqestke uchrighandin kéyin kochilardiki naraziliq heriketler. AFP Photo

Nöwette kéler aydiki pakistan parlamént saylimini waqtida ötküzüsh - ötküzmeslikning özi yene bir mesile bolup qaldi. Pakistan hökümiti saylamning waqti qereli toghrisida hazirgha qeder ipade bildürmigen bolsimu, lékin amérika hökümiti pakistanda eng toghra yolning démokratik musapini dawamlashturush bolup hésablinidighanliqini bildürmekte. Amérika tashqi ishlar ministirliqi bayanatchisi tam keyséy bu heqtiki bayanatida démokratik musapini"melum shekilde kéchiktürüsh yaki démokratik musapigha alaqidar kichikishler bu weqege jawabkar esebiy küchlerning ghelibisi bolup qalidu "dédi. Tam keyséyning eskertishiche, amérika tashqi ishlar ministiri kandiliza rayis shu küni pakistan xelq partiyisining hazirqi rehbiri, benezir buttoning warisi emin fahimgha téléfon qilip, amérikining uni qollaydighanliqini bildürgen.

Hidayet: "pakistan xitayning eng yéqin istratégiyilik ittipaqdashlirining biri"

Süyiqest weqesini kimlerning pilanlighanliqi we emelge ashurghanliqi namelum bolup, hazirgha qeder héchkim weqege jawabkar bolidighanliqini élan qilip baqmidi. Türkiyidiki sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining mu'awin re'isi hidayet oghuzxan ependi, töwendiki küchlerning süyiqest pilanlash éhtimali barliqini bildürdi.

Pakistan amérikining térrorchiliqqa qarshi turush sépidiki muhim ittipaqchisi bolupla qalmay, u yene xitayning eng yéqin istratégiyilik ittipaqdashlirining biri shundaqla muhim téxnika we qoral-yaraqlar xéridari idi. Butto xanimning dadisi zulpiqar eli butto 1974 - yili dargha ésilghanda eyni chaghdiki xitay bash ministiri ju énley, pakistan herbiy da'irilirige uni kechürüm qilish toghrisida meslihet bergen. Sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitidiki hidayet oghuzxan, uzun yillar pakistanda ilim tehsili bilen shughullan'ghan zatlarning biridur. U, butto néme üchün süyqestchilerning nishanidiki adem bolup qalghanliqini chüshendürdi.

Benezir butto bu yilning öktebir éyida uzun mezgillik sürgün hayatidin kéyin pakistan'gha qaytqanda prézidént musherrep bilen hoquqni bölüshidighan, musherrep buttoni xiyanetchilik bilen eyibleshtin kechürüm qilidighan bolghan idi. Lékin uzun ötmey butto bilen musherrep arisidiki kélishim buzulup, butto pakistan'gha qaytip kelgen shu chaghning özide uning aptomobil etriti karachida özini öltürüwélish xaraktérlik hujumgha uchrighan hem weqede 130 adem ölgen. Lékin butto shu qétimqi süyiqesttin aman qalghan idi. (Erkin)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.