Seper murat türkmenbéshi depne qilindi

• Ixtiyari muxbirimiz erkin tarimning bu heqtiki melumati
• Download story audio

Yürek késili bilen 12-ayning21 -küni wapat bolghan türkmenistan dölet bashliqi seper murat türkmenbéshi 12-ayning 25-küni dölet murasimi bilen depne qilindi. U küni türkiyidimu bayraqlar yérim chüshürüldi.

Türkiye rehberliri murasimda

Türkiyining dölet téléwiziyisi TRTint neq meydandin tarqitish berdi. Téléwiziyede körsitilishiche 25-chisla etigende türkmenbéshining janazisi türkmenistanning paytexti ashxabattiki dölet re'isi sariyida ziyaretke échildi. Türkmenbéshining tawutini ziyaret qilghan xelq u yerni gül chicheklerge pürkiwetti. Kéyin chet'ellik méhmanlar tawutni ziyaret qilip ziyaret deptirige teziye sözlirini yézishti. Türkiye bash ministiri rejep tayip erdoghan, bash ministir mu'awini, tashqi ishlar ministiri abdullah gül, ormanchiliq ministiri osman pepe we énérgiye ministiri hilmi güler bilen birlikte köp sanda parlamént ezasi we karxanichilar murasimgha qatnashti. Erdoghan bashchiliqidiki türk hey'iti türkmenbéshining oghli murat niyazow we a'ilisige teziyelirini bildürdi. Bash ministir teziye deptirige teziyenamisini yazdi we muxbirlargha oqup ötti.

"Türkmenistanning qurghuchisi we türk dunyasining qimmetlik dölet erbabini yoqatqanliqimiz üchün könglümiz intayin yérim. Dölitim we millitim namidin qérindash türkmenistan xelqige oxashashla matem tutmaqtimiz. Döliti üchün nahayiti köp xizmetlerni qilghanliqi we türkiye bilen türkmenistan otturisidiki munasiwetke chong töhpilerni qoshqanliqi üchün uni esla unutmaymiz".

Memliket boyiche 7 künlük matem

TRTint Téléwiziyiside körsitilishiche, jumhur re'isi sariyi aldidiki murasim axirlashqandin kéyin türkmenbéshining janazisi uning tughulghan yézisi bolghan qipchaq yézisigha apirilip, ottura asiyaning eng chong meschiti hésablinidighan türkmenbéshi rohi mesjitining yénidiki a'ile mazarliqigha depne qilindi. Türkiye bu murasimgha intayin ehmiyet bergen bolup, türkiyide bayraqlar bir kün yérim chüshürülgendin bashqa depne murasimigha qatnishish üchün bash ministir bashchiliqida 100 kishi türkmenistan'gha bardi. Türkmenistanning eng chong imami rosen allahberdiyew qildurghan janaza namizidin kéyin bash ministir rejep tayip erdoghan qipchaq yézisidin ayrildi. Türkmenlerning aditi boyiche janazigha qatnashqan hemme kishige qara tumaq kiygüzüldi. Türkmen xelqi eng köp kishining türkiyidin qatnashqanliqidin memnun bolghanliqini, bu qérindashliq munasiwitining buzulmasliqi kéreklikini dédi. Türkmenistanda 7 kün matem élan qilin'ghan bolup, kochilar jimjit, ish yerliri échilmighan. Türk metbu'atlirida yézilishiche, türkmen xelqining hemmisi matemni bildüridighan qara tumaq kéygen bolup, köngül échish merkezliri 7 kün boyiche échilmaydiken.

Türkmenistan heqqide

Dunyada özining qiziqarliq ijra'etliri bilen diktator dep tonulghan türkmenbéshigha toghra baha bérish üchün 1991-yiligha qaytish lazim. Türkmenistan ruslar türkistanda bésiwalghan eng axirqi tupraq. 1881-Yilida türkmenlerning eng axirqi milliy armiyisi ashxabatta ruslargha yéngilgendin kéyin türkmenistan ruslar teripidin bésiwélin'ghan. 1899-Yilida türkistan omumiy walilikke baghlan'ghan. 1917-Yilidiki bolshéwik inqilabidin kéyin türkmenler musteqilliqini qolgha keltürüsh üchün küresh qilghan bolsimu bolshéwikler 1920-yilida türkmenistanni tekrar bésiwalghan. 1925-Yilida sowét ittipaqigha resmi baghlan'ghan. Sowét ittipaqi mezgili türkmenler üchün eng zulmetlik mezgil hésablinidu. Türkmenistan musteqillikige érishkende, sowét ittipaqining eng arqida qalghan rayoni hésablinatti. 488 Ming 100 kuwadirat kilométir bolghan türkmen tupriqining beshtin töti qara qurum chölidin ibaret. Bundaq turuqluq moskwa hökümiti ularni peqetla shal bilen paxta ishlep chiqirishqa mejburlap türkmenistanning ékologiyilik tengpungliqini buzuwetken. Baldur ölüm nisbiti 1988-yilida dunyaning otturiche nisbitidin iki qat yuqiri idi. Moskwa uzun yillar bu döletni sömürgen. Türkmenistan musteqilliqige érishken waqtida 4 yérim milyon nopusqa ige bolup, buning 78 pirsenti türkmen idi. Türkmenler 7 chong, 24 kichik qebilidin terkip tapqan bolup, qebililerning eng küchlüki teke qebilisidur. Ikkinchi küchlük qebile bolsa hazirqi öktichiler tewe bolghan salar qebilisidur.

Ümit özdagh ependining türkmenbéshigha bahasi

Türkiye 21-esir istratégiye tetqiqat merkizining bashliqi ümit özdagh ependi mulahize maqaliside türkmen béshi heqqide mundaq dep yazghan: türkmenistan musteqilliqige érishken waqtida milli roh intayin ajiz idi. Türkmenistanning démokratik dölet qurushining asasini yaritish üchün milli kimlikni küchlendurudighan waqitqa éhtiyaji bar idi. Saghlam bir milli kimlik shekillendürelmigen jem'iyetlerde démokratiyeni ornitish mumkin emes. Türkmen béshi bu mezgilde özini merkez qilghan halda bir diktatorluqqa qarap mangdi. Eger türkmenistan musteqilliq mujadilisidin kéyin musteqil bolghan bolsidi, türkmenbéshining bu diktatorluqini öz xelqi we dunya xelqi qobul qilghan bolatti. Emma türkmenbéshining bezi mubalighileshtürlgen ijra'etliri dunyaning tenqidige uchridi.

U maqaliside yene, türkmen béshining peqetla aylarning ismini özgertmigenlikini, sowét ittipaqi mezgilide yoqitilghan türkmen milli en'enisini janlandurghanliqini, yoqilishqa yüzlen'gen islam dinini qayta janlandurghanliqini yazghan. U yene, seper murat türkmenbéshining dölitini ruslarning tesiridin qutuldurush üchün aldi bilen türkiye bilen yéqinlashqanliqini, türkiyidin yéterlik derijide jawap alalmighanliqi üchün türkmenistanni terepsiz dölet dep élan qilghanliqini dégen.