Zulxumar is'haq: kimlikimde “Uyghur” dep yézilghanliqi üchünla saqchilarning toxtimay soraq qilishidin qutulalmidim

Xitay saqchi poyizda zulxumar is'haqni tekshürmekte.

Poyizdiki nuqtiliq kishiler tizimlik jedwili.

Nöwette shiwétsiyede yashawatqan zulxumar is'haqning qumulda bir ömür dölet kadiri bolup ishligen ata-anisi pénsiyige chiqqandin kéyin, yeni 2018-yili 11-ayda lagérgha élip kétilgen. Zulxumar is'haq radiyomizgha bergen söhbitide ata-anisining hökümetke intayin sadiqliq bilen xizmet qilghan kishiler ikenlikini eskertip “Méning ata-anam peqet Uyghur bolghanliqi üchünla tutqun qilindi. Xitay hökümitining lagérlarda térrorchilarni, radikallarni terbiyilewatimiz dégini yalghan. Men buni dunyagha ashkarilaymen,” dégen idi.

1988-Yili qumulda tughulup chong bolghan zulxumar is'haq kichikidin tartip xitay tilida oqughan we béyjing uniwérsitétigha qobul qilinip, shu mektepning axbarat kespide oqughan. Mektep püttürgendin kéyin béyjingda xizmet qilip qalghan. Biraq u “Gerche chirayim bek Uyghurgha oxshap ketmisimu, kimlikimde ‛Uyghur‚ dep yézilghanliqi üchün saqchilarning méni toxtimay izdep soraq qilishidin qutulalmidim,” deydu. 

Esli kespi axbarat we taratqu bolghan zulxumar mektep püttürgendin kéyin özining kespide dawamliq seperge chiqip turushi kéreklikini, emma Uyghur bolghanliqi üchün seperge chiqip méhmanxanilargha chüshüshining tolimu qéyin bolidighanliqini hés qilip axiri oqughan kespini qilmay béyjingda bashqa xizmet izdeshke mejbur bolghan. 

U 2017-yilidin bashlap, béyjingda saqchilarning Uyghurlarni izdep soraq qilishi éghirlap ketkenliki, béyjingda bir Uyghur bolup yashash mumkin bolmaydighan halgha kelgenlikini bildürdi. 

Béyjinggha qatnaydighan poyizda bir qétim poyiz xadimi zulxumarning kimlikini alahide tekshürmekchi bolghanda zulxumar buningdin narazi bolup, uni ret qilghan. Buning bilen poyiz xadimi kiyimide “Alahide heriket qismi” dep xet yézilghan alahide saqchini chaqirghan. Shu qétim u poyiz xadimining qolida “Poyizdiki nuqtiliq kishiler” tizimliki barliqini we u tizimliktiki kishilerning hemmisining Uyghurluqini bayqighan. 

U özi uchrighan mushundaq ehwallarni widiyogha tartiwalghan bolup, bir qétim zulxumarning apisi köz opératsiyesi qilish üchün béyjinggha kélip méhmanxanigha chüshkendimu shu yerlik bir saqchining soraq qilishigha uchrighan. 

Zulxumar is'haq “Axiri xitayda bir Uyghur bolup yashashning mumkin bolmaydighanliqini hés qilghandin kéyin shwétsiyege kétishni qarar qilduq,” deydu. 

Zulxumar is'haq “Méning nöwettiki meqsitim ata-anamgha shundaqla lagérgha qamalghan ashu milyonlarche Uyghur we qazaq qatarliq bigunah kishilerge yardem qilish,” deydu.

Zulxumar nöwette Uyghurlar uchrawatqan milliy bésimni, lagérlarni ashkarilashtiki aktip pa'aliyetchilerning birige aylan'ghan.