Putbol meydanidiki “Jyawu urushi”: yaponiye komandisi 0 ge qarshi 7 netije bilen xitay komandisini yenggen

Téxi aldinqi heptiler xitayning küreshchi ayropilanliri yaponiye hawa boshluqigha tajawuz qilip kirip, ikki dölet otturisida jiddiy sürkilish peyda qilghan idi. Mushundaq nazuk bir weziyette, 19-esirning axirliri yaponiye xitayni meghlup qilghan “Jyawu urushi” ning putbolche nusxisi tokyoda yüz bérip, xitayni éghir derijide ümidsizlikke paturghan. Bezi xitaylar ijtima'iy taratqularda “Biz putimizning uchida ularning hawa boshluqigha kirgen iduq, emma ular putining tapini bilen top kirgüzüp öchini aldi” déyishken.

2026-Yilliq dunya longqisi putbol musabiqisige qatnishish salahiyitige érishken asiyadiki 18 küchlük komandining musabiqisi 5-séntebir küni tokyoda bashlan'ghan. Tunji qétimliq musabiqe yaponiye bilen xitay dölet komandiliri arisida ötküzülgen. Musabiqige 50 mingdin artuq tamashibin qatnashqan. “Putbol sahesidiki jyawu urushi” dep teswirlen'gen bu musabiqide, yaponiye komandisi 0 ge qarshi 7 netije bilen xitay komandisini meghlup qilghan. Kütülmigen bu meghlubiyettin rohi chüshken xitaylar buni “Putbol tariximizdiki eng échinishliq meghlubiyet” dep atashqan.

AP

“Gérmaniye dolqunliri” radiyosi 6-séntebir élan qilghan “Xitay erler putbol komandisi yaponiye bilen bolghan jengde tarixtiki eng éghir meghlubiyetke uchridi, emeliy küch perqi qanchilik?” namliq xewerde bayan qilishiche, xitayning merkizi téléwiziye istansiliri bu musabiqini neq meydandin tarqatmighan. Ular xitay top mestanilirining bu heqtiki naraziliqlirini “Biz yaman gherezlik riqabettin saqlinish üchün, neq meydandin tarqitish hoquqigha ziyade pul xejleshni xalimiduq” dégen jawab bilen bésiqturushqa urun'ghan. Biraq xitaydiki bezi top mestaniliri bu musabiqini bashqa qanallardin körüp, 7:0 netijidin qattiq ümidsizlen'gen. Neq meydan musabiqini körüp olturghan xitay dölet komandisining sabiq kapitani fen jiyimu rohi sunup, “Xu'angpu deryasi yiraq bolmighan bolsa, özümni tashliwalattim” dégen.

Yawropa döletliridiki putbol heweskarliri arisida “1 Milyard 400 milyon xitayning ichidin top tépeleydighan 11 adem chiqmaydu” deydighan söz bar iken. Xewerde teswirlishiche, xitay 30 yildin buyan döletlik putbol komandisini kücheytish, xelq'araliq sewiyege yetküzüsh üchün köp tirishchanliq körsetken bolsimu, hazirgha qeder dunya longqisi putbol musabiqisige qatnishish salahiyitige érishelmey kelgen. Hetta asiya longqisi putbol musabiqiliridimu netije qazinalmighan. Xitay rehberliri döletlik putbol komandisining tirénérlirini “Parixor” luq jinayetliri bilen türmige tashlap, toxtimay almashturup turghan. Netijisi bolmighandin kéyin, axirida chet ellik tirénérlarni teklip qilishqa bashlighan. Biraq ular chet ellik tirénérlargha hessilep pul xejligen chaghlirida, özlirining topchilirining beden süpitini nezerge élishni untup qalghan.

Gérmaniyediki jama'et erbabi ablimit tursun ependining bildürüshiche, Uyghur putbolchilarning beden süpiti xitaylarningkidin xélila yuqiri bolup, eger xitay hakimiyiti ularning qedrini bilip ishliteligen bolsa, xelq'arada bügünkidek osal ehwalda chüshüp qalmas iken. Gérmaniyediki Uyghur ziyaliysi weli tursun ependimu bu heqte öz qarashlirini bayan qilip ötti.

Külkilik bolghan yéri shuki, bu qétimqi musabiqini körüsh üchün kelgen top mestanilirining bir qismi xitaylar bolup, ular üstige yapon urushi mezgilidiki xitay kommunistlirining 8-armiyesining herbiy formilirini kiyip, xitayning dölet bayriqini kötürüshüp meydan'gha kirgen. Bu milletchi xitay top mestaniliri musabiqe jeryanida “Bu yil yapon'gha qarshi urush ghelibisining 79 yilliqi!” dep warqirapla qalmay, xitay merkizi teshwiqat bölümining wetenperwerlik sho'ari bolghan “Orunliyalmaydighan wezipining barliqigha ishenme! yenggili bolmaydighan qiyinchiliqning barliqigha ishenme! yoqatqili bolmaydighan düshmenning barliqigha ishenme!” dégen sho'arlarni karniyi yirtilghiche towlap, tamashibinlarning mesxirisige qalghan.

Emma yapon komandisi 3 top urghandin kéyin, ularning bu esebiylerche milletchilik sho'arliri asta-asta peskoygha chüshüp susliship qalghan. Bu chaghda ular öz komandisigha dawamliq medet bériship, “Yene bashtin kéleyli” dégen naxshini oqushqa bashlighan. Buning paydisi bolmighandin kéyin, xitayning dölet shé'irini oqushqa bashlighan. Buningmu paydisi bolmighan. Yaponluqlar arqidin 4-we 5-topni uruwetken. “Gheyret qil!”, “Waz kechme!” dep sho'ar towlishiwatqan milletchi xitay top mestaniliri yaponluqlar 6-we 7-toplarni urghanda téximu rohi chüshüp kétip, medet bérishtin waz kechken we öz komanda ezalirini aghzini buzup set tillar bilen tillashqa bashlighan. Buning bilen musabiqe meydanining keypiyati buzulghan.

Xewerde mundaq bayanlargha orun bérigen: “Mubada yaponiye top mestaniliri eyni chaghdiki yaponiye impériyesining herbiy formisini kiygen, bélige xenjirini qisturghan, qolida shu zamanning bayriqini kötürgen qiyapette kirgen bolsa idi, shuni tesewwur qilish tes emeski, xitay we bashqa döletlerde keng kölemlik namayishlar qozghalghan, hetta ular epu sorashni telep qilishqan bolatti.”

Xewerde tilgha élishiche, yaponiye komandisining 0 ge qarshi 7 netijisi xitay komanda ezalirining béshini qayduruwetken. Musabiqe meydanigha ghadiyip kirishken xitay topchilar, musabiqe axirliship xélighiche néme qilishini bilelmey ganggirap turup qélishqan. Xitaylar bu meghlubiyetni hezim qilalmighan. Xitay 8-armiyesining herbiy formilirini kiyip, xitayning dölet bayriqini kötürüp heywet bilen chuqan sélishqan xitay top mestanilirimu salpiyip birdin, ikkidin top meydanidin ayrilishqan. Musabiqining bu netijisi pütkül xitaydiki top mestanilirini qattiq ümidsizlendürgen.