Хитай нефит турубиси мәсилисидә русийә билән келишим һасил қилалмиди

Русийә президенти владимир путин җүмә күни хитайниң шиән шәһрини зиярәт қилди. Бирақ русийә билән хитай ангариский - дачиң нефит турубиси пилани мәсилисидә келишим һасил қилалмиди. Бейҗиң билән москва пәйшәнбә күни икки дөләт чигра әһдинамисини өз ичигә алған бир қатар келишимләр түзгән. Чегра келишими русийә - хитай оттурисидики 40 нәччә йиллиқ чегра ихтилапини һәл қилди. Бирақ ангариский - дачиң нефит турубиси пиланида келишим һасил қилалмиғанлиқи хитай даирилирини үмитсизләндүргән. Валадимир путин нефит турубиси мәсилисини ойлашқанда русийәниң дөләт мәнпәәтини алдинқи орунға қойидиғанлиқини билдүргән. Русийиниң йирақ - шәрқ нефит турубиси пилани мәсилисидә японийә билән хитай узун йиллардин бери кәскин риқабәтләшмәктә. Хитай баш министири вен җябав бу йил 9 - айда русийини зиярәт қилғанда москва даилиригә хитайниң русийә нефит - ениргийә санаитигә 12 милярд доллар мәбләғ салидиғанлиқи тоғрисида вәдә қилған.

японийә русийиниң йирақ шәрқ райониға 50 милярд доллар мәбләғ салидиғанлиқи тоғрисида вәдә бәрмәктә. Прездент путин, хитайниң русийигә мәбләғ селишини қарши алди, бирақ хитайни русийә нефит ениргийә санаитиниң сиртидики иқсади саһәләргә мәбләғ селишқа үндигән. Русийә презденти шиәндә ғәрбий - шимал өлкиләрдики хитай әмәлдарлар билән сөһбәт елип бериши мүмкин. Владимир путин пәйшәнбә күни хитай дөләт рәиси ху җиңтав билән қошма ахбарат имзалап, икки тәрәп чечинийә вә шәрқий түркистан күчлирини хәлқара терорчилиқниң бир қисими дәп тонуйдиғанлиқини җакарлиған. Хитай русийиниң чечинийә һәрикитини бастуруш йолидики һәр қандақ һәркитини, русийә хитайниң шәрқий түркистан мустәқиллиқ күришини йоқутуш йолидики һәр қандақ тәдбирини қоллайду дәп тәкитлигән. Бирақ хәлқара кәчүрүм тәшкилати хитай һөкүмити терорчилиқни бана қилип, уйғурларниң кишилик һоқуқини дәпсәндә қиливатиду, дәп әйиплимәктә.(Әркин)