Хитай һөкүмити турпан, қумул каризлирини қоғдаш - йеңилаш үчүн дуня банкисидин йүз милйон америка доллири қәрз алди
2007.11.28
Уйғур аптоном райониниң 2008 - йилидин 2010 - йилиғичә турпан, қумул каризлирини қоғдаш -йеңилаш, суғуруш сестимисини өзгәртиш пиланини хитай дөләт кабинити тәстиқлиған вә буниң үчүн 180 милйон америка доллири мәбләғ селишни бәлгилигән.
Шинхуа агентлиқиниң 28 - ноябир күни хәвәр қилишичә, хитай һөкүмити бу пиланни орунлайдиған мәбләғ мәсилисини һәл қилиш үчүн дуня банкисидин йүз милйон америка доллири қәрз алған.
Кариз 2006 - йили дунявий мәдәний мираслар тизимликигә елинған иди. У уйғур хәлқниң йәр асти сүйини йәр йүзигә еқитип чиқип териқчилиқ қилидиған әнәнивий техникиси. Кариз техникиси турпан, қумул районлирида аз дегәндә 2000 йилидин буян мәвҗут. Гәрчә дуняда 40 дөләттә кариз болсиму, әмма тарихтин буян сақлинип келиватқан кариз излири уйғур аптоном районида әң көп.
Хитай һөкүмити елан қилған санлиқ мәлуматларда, турпан - қумул районида буниңдин 50 йил бурун 1700 кариз барлиқи, шуниңдин кейин һәр йили 20 дәк кариз харап қилинишқа учрап, һазир аран 600 кариз қалғанлиқи етирап қилинған. (Вәли)
Мунасивәтлик мақалилар
- Хитай, турпанни 'дөләтниң тарихий мәдәнийәт шәһири' қилиш һәққидә тәстиқ чүшүргән
- Кариз хәлқаралиқ қоғдилидиған мәдәнийәт мираслар қатарида қоғдилишқа көрситилди
- Қумул вилайити хитайниң әң чоң електир базиси қилип бекитилгән
- ямғурлуқ қар апити қумулға 8 милйон йүән иқтисадий зиян салди
- Уйғур елидики 187 миң киши кәлкүн тәсиригә учриди
- Турпан райони кәлкүн апитигә учриди
- Турпан каризлирини римонт қилиш вә әслигә кәлтүрүш қурулуши елип берилиду
- Турпанда әң қисқа бир кариз тепилди
- Хитай һөкүмити маарипни хитайчилаштурушта қолға кәлтүргән "нәтиҗилири" дин махтанмақта
Көп көрүлгән хәвәрләр
RFA
- Абдувәли аюп: “хитайға берип келиватқан уйғурларниң көпийиши җиддий мәсилә!”
- Һамутхан көктүрк: хитайниң пули билән хитайниң меһмани болуп вәтәнгә барғанлар шәрқий түркистан дәвасиға хиянәт қилған болиду
- Қирғизистан вә өзбекистанниң мустәқиллиқи шу дөләтләрдә яшайдиған уйғурларға немиләрни ата қилди?
- Турпан каризлири: уйғурлардин айрип, хитай ширкәтлириниң пайдисиға йүзләндүрүлүватқан каризлар
- Анализчилар: наразилиқини ипадилигән хәлқни қораллиқ әскәр билән бастуруш пәқәт хитайдәк мустәбит һакимийәткә мәнсуп