Xitayda ijtima'iy ziddiyetler keskinleshmekte
2005.04.15
Öz muxbirimizning xewer qilishiche, 4 - ayning 11 - küni , kommunist xitay hökümiti "polat seddichin" dep ataydighan azadliq armiyining jengchi-ofitsérlirimu minglap -minglap toplinip béyjingge kélip eriz-shikayet qilidighan chong weqe yüz bergen. Herbiy septin chékindürülgen azadliq armiye jengchiliridin ikki mingdek adem herbi kiyim kiygen halda, yépinchilirini, hetta yighma orunduqlirinimu yüdüp sep tüzüp béyjing shehrining gherbiy sheher rayonidiki azadliq armiye bash siyasiy shitabining erziyet ornigha kelgen. Ularning qandaq shekilde teshkillinip kelgenliki, uninggha kim yétekchilik qiliwatqanliqi namelum.
Erz éytqili kelgen herbiylerge zorawanliq qollinilghan
Xewerde bayan qilinishiche, toplinip erz éytqili kelgen bu 2000 dek azadliq armiye xadimlirini hökümetning nahayiti köp qoralliq saqchi qisimliri qorshiwalghan, shundaqla, ularni mejburlap chong aptomobillargha chiqirip élip ketken. Etrapta neq meydanni yiraqtin turup körgen puqralarning éytip bérishiche, hökümetning qoralliq saqchiliri erz éytqili kelgen bu herbilerge zorawanliq waste qollan'ghan. Bu herbilerning ichide yash eskerlermu bar. Yashinip chéchigha aq kirgen ofitsérlermu bar. Beziliri quruqluq armiyidin. Beziliri hawa armiyisidin. Saqchilar bu herbilerge qarita heriket qollan'ghan. Herbilerni bir - birlep aptomobilgha ittirip chiqarghan. Mashinigha chiqqili unimighanlarni saqchilar urghan.
Yene bir kishining éytip bérishiche , herbiyler toplan'ghan bu jay béyjingdiki eyminjiy dégen kochida, bu kocha gherbiy sheher rayoni saqchi idarisigha yéqin. Merkizi hökümet erziyet idarisighimu yéqin. Jongnenxeyge téximu yéqin. Shunglashqa, hökümet bekla jiddiyliship ketken. Bu kishiler béyjing ubwérisi duxturxanisining aldida toplinip bu jaygha kelgen. Dölet kabinti erziyet idarisi chong aptomobillarni yötkep kélip, etigen sa'et 9 ghiche, ularni bu jaydin aptomobillargha sélip élip ketken. Bu jaydin élip ketken adem sani 1000 din ashidu.
Erz éytqili kelgenler zorawanliq qollanmighan
"Ulugh ira géziti" ning xewer qilishiche, béyjingde 4 - ayning 9 - küni yaponiyige qarshi namayish bolghandin kéyin, 4 - ayning 11 - küni minglighan herbiyler jongneyxeyning yénigha toplinip kolléktip halda erz éytidighan weqe yüz berdi. 13 - Küni her qaysi ölkilerdin béyjingge erz éytqili kelgen derdmen puqralardin 5000 - 6000 dek adem dölet kabintining erziyet ishxanisi aldigha toplan'ghan. Hökümet ulargha pisent qilmighandin kéyin, erziyetchiler topi dölet kabinti erziyet ishxanisining tömür derwazisini ittirip öriwetken. Emma ular zorawanliq heriket qollanmighan.
Xongkong metbu'atlirining xewer qilishiche, 4 - ayning 13 - küni, jéjang ölkisining dongyang nahiyiside, yerlik hökümet qurghan ximiye zawuti, boyaqchiliq zawuti, déhqanchiliq doriliri zawuti qatarliq zawutlar xelqning su ichish, nepeslinish muhitini éghir derijide bulghiwetkenliktin kélip chiqqan késellik qatarliq éghir aqiberlerge xelq qarshiliq bildürüp erz qilsa , hökümet sorimighandin kéyin, puqralar hökümet binasi aldida chédir tikip yétip " bizning yer- ziminimizni qaytursun" , "bizge hayatliq kérek" dep yézilighan pilakatlarni ésip qoyghan. Hökümet 4000 din artuq saqchini teshkillep xelqni bastururushqa bashlighan. (Weli)
Munasiwetlik maqalilar
- Pinsiyige chiqqan azadliq armiye ofitsérlar béyjingda namayish qildi
- Jéjyangdiki qanliq topilangdin kéyinki weziyet dawamliq jiddi bolmaqta
- Xitayda yüz bergen topilangda 80 qa yéqin saqchi yarilandi
- Béyjing hökümiti jaw ziyang bilen widalishish murasimigha öktichilerning qatnishishi chekligen
- Jaw ziyangning jesiti bilen widalishish murasimi shenbe küni ötküzülidu