مەرھۇم ئىنقىلابچى ۋە ئوت يۈرەك ئەدىب نىزامىدىن ھۈسەيىن «يەرلىك مىللەتچىلەرگە قارشى كۈرەش» دولقۇنىدا ئەڭ ئېغىر بەدەل تۆلىگەن ئۇيغۇر سەرخىللىرىنىڭ بىرى ئىدى.
«11 ماددىلىق بېتىم» غا ئىمزا قويۇلغان كۈنلەردە شىمالدىكى مىللىي ئارمىيە ماناس دەرياسى بويىدا توختاپ قالغىلى 8 ئايچە بولغان ئىدى.
مەرھۇم نىزامىدىن ھۈسەيىن ئەپەندى قاراقۇرۇم تاغلىرىدىكى «شەيتان غارى» دا دۈشمەن قولىدىن پەم بىلەن قېچىپ قۇتۇلغان.
جەنۇبتىكى «تاغ ئىنقىلابچىلىرى» نىڭ ئالدىن يۈرەر زەربىدار قىسىملىرى قاغىلىق ناھىيە بازىرىغا ھۇجۇم قوزغاپ 12-ئاينىڭ 1-كۈنى ئازاد قىلىدۇ.
1945-يىلى 10-ئايدا مىللىي ئارمىيە غەلىبەسېرى ئالغا ئىلگىرىلەپ ماناس دەرياسىنىڭ غەربىي قىرغىقىغا يېتىپ كېلىدۇ.
70 ياشتىن ھالقىغان نىزامىدىن ھۈسەيىن ئەپەندى ئۈرۈمچى 3-تۈرمىدىكى قاراڭغۇ كامېردا ئۆز ھاياتىدىن ئەسلىمە يېزىپ قالدۇرىدۇ.
شەخسىي ھاياتى 20-ئەسىر ئۇيغۇر تارىخىدا رىۋايەتكە ئايلىنىپ كەتكەن مەرھۇم نىزامىدىن ئەپەندى رىۋايەتلىك بىر مۇھىتتا دۇنياغا كېلىدۇ.
يەتتىنچى قىسىم: «مېنى ئۆزگىرىدۇ دېمەڭلار، مەن ئۆز ئەقىدەم بىلەن ئۆلىمەن!»
تۈرمىدە زەئىپلىشىپ ئاخىرقى كۈنلىرى قالغان 72 ياشلىق نىزامىدىن ھۈسەيىن ئەپەندى 1998-يىلى 3-ئاينىڭ 3-كۈنى ئۈرۈمچى 3-تۈرمىدىن داۋالىنىشقا ئېلىپ چىقىلىدۇ.
نىزامىدىن ھۈسەيىن ئەپەندىنىڭ تۈرمىدىن سىرتقا يوشۇرۇنچە چىقارغان خېتى ئۇنىڭ قاماقتىكى ئەھۋالىنىڭ ئىنتايىن ئېغىر ئىكەنلىكىدىن دالالەت بېرىدۇ.
ۋۇجۇدىنى كېسەللىك ئازابى قىيناپ تۇرغان 71 ياشلىق نىزامىدىن ھۈسەيىن ئەپەندى ئۈرۈمچى قوراللىق ساقچى دوختۇرخانىسىدىن يەنە تۈرمىگە ئېلىپ كېتىلىدۇ.
1997-يىلى 3-ئايدا 71 ياشلىق نىزامىدىن ھۈسەيىن ئەپەندى «شىنجاڭ گېزىتى» ئىدارىسىنىڭ ئائىلىلىكلەر قورۇسىدىن تۇتۇپ كېتىلىدۇ.
1997-يىلى 3-ئاينىڭ سوغۇق بىر كېچىسى 71 ياشلىق نىزامىدىن ھۈسەيىن ئەپەندى «شىنجاڭ گېزىتى» ئائىلىلىكلەر قورۇسىدىن تۇتۇپ كېتىلگەندىن كېيىن ئىز-دېرەكسىز غايىب بولىدۇ.
نىزامىدىن ھۈسەيىن 20-ئەسىر ئۇيغۇر تارىخىدىكى مۆجىزىلىك سەرگۈزەشتلەرگە ئىگە بىر شەخس.
مررھۇم ئابدۇلھەكىمخان مەخسۇم ھاجىم ئۆزىنىڭ قىسقىغىنە ھاياتىدا مۇنقەرز ۋەتىنى بىلەن خەلقى ئۈچۈن سوققان ئوتلۇق يۈرىكىنى تاشلاپ كەتتى.
ئابدۇلھەكىمخان مەخسۇم ھاجىمنىڭ 2016-يىلى 22-دېكابىر تۇيۇقسىز قازا قىلىشى مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر جامائىتىنى ھاڭ-تاڭ قالدۇردى.
2016-يىلى 12-ئاينىڭ 22-كۈنى ئىستانبۇلدىكى ئۇيغۇر جامائىتى ئۈچۈن بىر قارا كۈن بولدى.
12-بۆلۈم: تايلاندتىكى ئۇيغۇر مۇساپىرلار كرىزىسىدىن دۇنياغا سوئال
مەرھۇم ئابدۇلھەكىمخان مەخسۇمنىڭ ئائىلىسى ۋە پەرزەنتلىرى بىلەن قوشۇلۇپ تۆلىگەن بەدەللىرى نەقەدەر ئېغىر بولغان.
مەرھۇم ئابدۇلھەكىمخان مەخسۇمنىڭ ھاياتى، ئائىلە تۇرمۇشى ۋە پەرزەنتلىرىنىڭ كەچمىشلىرى مۇھاجىرەتتە ھىجران ئازابى تارتىۋاتقان مىڭلىغان ئۇيغۇرلارغا ئوخشاشلا تېخىچە ئېيتىلمىغان ۋە ئاڭلانمىغان ھېكايىلەرنىڭ بىرىدۇر.
كۆكتاغ قاماقخانىسىغا قامالغان دەسلەپكى كۈنلەردە ناھاللىق ئاياق كىيىپ يۈرىدىغان بىر قازاق گۇندىپاي ھەققىدە پاراڭ كۆپ بولغان ئىدى.
1992-يىلى يازدا ئابدۇلھەكىمخان مەخسۇمنىڭ ئۆيىدە خىتاي ساقچىلىرى تەرىپىدىن تۇتقۇن قىلىنىشى ئۇنىڭ كېيىنكى شەخسىي ھاياتى ۋە ئائىلىۋى تۇرمۇشىدىكى پاجىئەلىك كەچمىشلەرنىڭ باشلىنىشى بولۇپ قالىدۇ.
1990-يىلىدىن كېيىن خىتاينىڭ ئۇيغۇر دىيارىغا يۈرگۈزگەن سىياسىتىدە دىراماتىك ئۆزگىرىشلەر يۈز بېرىشكە باشلايدۇ.
مەرھۇم ئابدۇلھەكىمخان مەخسۇم ھايات ۋاقتىدا ئۆزىنىڭ شەخسىي كەچۈرمىشلىرى ۋە بېشىدىن ئۆتكەنلىرى ھەققىدە كۆپ توختالمىغان ئىدى.
قاماقتىكى قارا كۈنلەردە سوراقچىلاردىن كىپەنچىراي ئەن جىڭكۈن، ئاغزى بۇزۇق مۇختەر ئەمەت ۋە نۇرمەمەتلەر ئېسىمدىن چىقمايدۇ.
ئۇيغۇرلارنىڭ تۈركىيەدە شەكىللەندۈرگەن ئىجتىمائىي توپلۇقلىرى ئىچىدە ئىستانبۇلدىكى ئۇيغۇر جامائىتى سان ۋە كۆلەم جەھەتتىن مۇئەييەن كەڭلىك ھاسىل قىلغان.
2014-يىلى كەچكۈزنىڭ بىر ئاخشىمى كامېرغا كۈلۈمسىرەپ يېڭى بىر مەھبۇس كىرىپ كەلدى. ھەممە بېرىلىپ تېلېۋىزور كۆرۈۋاتقان بولغاچقا كاتىپلىق ماڭا بۇيرۇلدى.
