Nizamidin hüseyin "Shinjang géziti" idariside "Esheddiy ongchi we yerlik milletchi" dégen qalpaq bilen uda birqanche ay küreshke tartilghandin kéyin, resmiy qolgha élinidu.
Merhum inqilabchi we ot yürek edib nizamidin hüseyin "Yerlik milletchilerge qarshi küresh" dolqunida eng éghir bedel töligen Uyghur serxillirining biri idi.
Xitay miqyasida bolup otken "Istil tüzitish" we "Échilip sayrash" dolquni Uyghur diyarida tamamen bashqiche bir tüste élip bérilidu.
1950-Yilidin 1958-yilighiche bolghan jeryan yash nizamidin hüseyinning hayatida idé'ologiye we pikir jehette keskin dawalghushlargha duch kelgen yillar idi.
Nizamidin hüseyin bitimdin kéyin, yeni 1946-yilining 10-ay künliride yekende tutqun qilinip gomindang türmiside insan tesewwur qilghusiz qiyin-qistaqlargha uchraydu.
"11 Maddiliq bétim" gha imza qoyulghan künlerde shimaldiki milliy armiye manas deryasi boyida toxtap qalghili 8 ayche bolghan idi.
Merhum nizamidin hüseyin ependi qaraqurum taghliridiki "Sheytan ghari" da düshmen qolidin pem bilen qéchip qutulghan.
Jenubtiki "Tagh inqilabchiliri" ning aldin yürer zerbidar qisimliri qaghiliq nahiye bazirigha hujum qozghap 12-ayning 1-küni azad qilidu.
1945-Yili 10-ayda milliy armiye ghelibeséri algha ilgirilep manas deryasining gherbiy qirghiqigha yétip kélidu.
70 Yashtin halqighan nizamidin hüseyin ependi ürümchi 3-türmidiki qarangghu kamérda öz hayatidin eslime yézip qalduridu.
Shexsiy hayati 20-esir Uyghur tarixida riwayetke aylinip ketken merhum nizamidin ependi riwayetlik bir muhitta dunyagha kélidu.
Yettinchi qisim: "Méni özgiridu démenglar, men öz eqidem bilen ölimen!"
Türmide ze'ipliship axirqi künliri qalghan 72 yashliq nizamidin hüseyin ependi 1998-yili 3-ayning 3-küni ürümchi 3-türmidin dawalinishqa élip chiqilidu.
Nizamidin hüseyin ependining türmidin sirtqa yoshurunche chiqarghan xéti uning qamaqtiki ehwalining intayin éghir ikenlikidin dalalet béridu.
Wujudini késellik azabi qiynap turghan 71 yashliq nizamidin hüseyin ependi ürümchi qoralliq saqchi doxturxanisidin yene türmige élip kétilidu.
1997-Yili 3-ayda 71 yashliq nizamidin hüseyin ependi "Shinjang géziti" idarisining a'ililikler qorusidin tutup kétilidu.
1997-Yili 3-ayning soghuq bir kéchisi 71 yashliq nizamidin hüseyin ependi "Shinjang géziti" a'ililikler qorusidin tutup kétilgendin kéyin iz-déreksiz ghayib bolidu.
Nizamidin hüseyin 20-esir Uyghur tarixidiki möjizilik sergüzeshtlerge ige bir shexs.
Mrrhum abdulhekimxan mexsum hajim özining qisqighine hayatida munqerz wetini bilen xelqi üchün soqqan otluq yürikini tashlap ketti.
Abdulhekimxan mexsum hajimning 2016-yili 22-dékabir tuyuqsiz qaza qilishi muhajirettiki Uyghur jama'itini hang-tang qaldurdi.
2016-Yili 12-ayning 22-küni istanbuldiki Uyghur jama'iti üchün bir qara kün boldi.
12-Bölüm: taylandtiki Uyghur musapirlar krizisidin dunyagha so'al
Merhum abdulhekimxan mexsumning a'ilisi we perzentliri bilen qoshulup töligen bedelliri neqeder éghir bolghan.
Merhum abdulhekimxan mexsumning hayati, a'ile turmushi we perzentlirining kechmishliri muhajirette hijran azabi tartiwatqan minglighan Uyghurlargha oxshashla téxiche éytilmighan we anglanmighan hékayilerning biridur.
Köktagh qamaqxanisigha qamalghan deslepki künlerde nahalliq ayaq kiyip yüridighan bir qazaq gundipay heqqide parang köp bolghan idi.
1992-Yili yazda abdulhekimxan mexsumning öyide xitay saqchiliri teripidin tutqun qilinishi uning kéyinki shexsiy hayati we a'iliwi turmushidiki paji'elik kechmishlerning bashlinishi bolup qalidu.
1990-Yilidin kéyin xitayning Uyghur diyarigha yürgüzgen siyasitide diramatik özgirishler yüz bérishke bashlaydu.
