Đọc báo trong nước trên mạng Internet (ngày 28-1-2006)


2006.01.28

Nam Nguyên, phóng viên đài RFA

Đọc Báo Trong Nước Trên Mạng Internet kỳ này, Nam Nguyên dành cho những bài trích từ Báo Xuân phát hành tại Việt Nam.

Hôm nay Thứ Bảy đã là 29 Tết, ngày cuối cùng của năm Ất Dậu, các báo in ở trong nước đều đã nghỉ Tết chỉ còn một số báo Điện Tử hoạt động.

Năm nào cũng vậy Báo Xuân được phát hành rất sớm, số phát hành cũng giới hạn mua chậm là không còn. Người trong nước đặc biệt là ở các thành phố lớn như Saigon, Hà Nội, Đà Nẵng hầu như nhà nào cũng có ít nhất một tờ báo Xuân, tựa như phải có cành mai cành đào, chậu hoa cây kiểng:

“Thế nào cũng phải có báo Xuân trong ngày tết, thậm chí mua nhiều tờ, phải là báo đẹp nhiều hình ảnh. Mua cho vui Tết chứ cũng chưa chắc đọc hết được.”

Hoặc giả như nhận xét của một vị lão thành, người miền Trung nhưng nhận Saigon làm quê hương đã hơn nửa thế kỷ qua:

“ Người Saigon ngày Tết, ở trên bàn phải có bánh mứt kẹo, gói thúôc con mèo Craven A, trong tủ có chai rượu, ngoài ra phải có tờ báo Xuân như là một thứ trang trí, ngừơi nào ghiền lắm mới xem, họ chỉ lướt lướt qua thôi. Đó là một nét truyền thống của ngừơi Saigon xưa nay.”

Thưa quí thính giả, Việt Nam là như vậy, giữa mấy chục tờ báo Xuân phát hành sớm, chúng tôi xin chọn một vài bài đặc biệt cho mục điểm báo Xuân hôm nay.

Cầm trong tay tờ Tuổi trẻ Xuân Bính Tuất giá 13 ngàn đồng, báo in đẹp trình bày bắt mắt. Chúng tôi tin rằng sẽ có bài hấp dẫn để hầu chuyện quí thính giả. Lướt qua các trang báo đẹp, một bức ảnh rất bình thường lại gây cho người đọc sự chú ý, ảnh một phụ nữ trẻ đeo cặp kính cận thị chạy xe tay ga chở một cháu bé. Đó là ảnh nhà báo Lan Anh.

Hẳn quí thính giả còn nhớ vụ nhà báo ở Hà Nội phanh phui vấn đề thuốc Tây độc quyền và bị khởi tố.

Toà soạn đã giới thiệu bài viết rất ấn tượng. Theo đó một trong những sự kiện gây xôn xao dư luận, không chỉ trong báo giới trong năm 2005 là việc phóng viên Lan Anh của báo Tuổi Trẻ bị khởi tố. Cô bị khởi tố vì đưa một bản tin liên quan đến việc thanh tra một đại gia dược phẩm.

Nhưng ít ai biết được trong những ngày căng thẳng và sẵn sàng chờ đợi điều xấu nhất xẩy đến với mình, điều lo lắng nhất của phóng viên Lan Anh chính là hai đứa con: một đứa đang học mẫu giáo, một đứa đang lớn dần trong bụng.

Lan Anh kể với độc giả của mình rằng, cô đã có có thời gian ba tháng khó khăn nhất trong cuộc đời. Bắt đầu từ buổi sáng ngày 5 tháng Giêng 2005. Cô bắt đầu bị mất ngủ, hoặc nếu ngủ được thì thường giật mình choàng dậy lúc nửa đêm và trằn trọc đến sáng.

Lan Anh lo lắng cho số phận của mình, vì nếu xảy ra chuyện gì cho cô, thì cô sẽ phải sắp xếp thế nào cho cuộc sống của của con gái và mẹ già của cô. Mẹ cô đã ở vậy từ năm 27 để nuôi cô là đứa con duy nhất.

Lan Anh kể rằng trong những ngày khó khăn ấy, có ngày cô nhận được 80 trang in thư điện tử. Một bác về hưu đã lặn lội đến gửi cho cô 500 ngàn đồng lương hưu dành dụm được; một tập thể các nhà khoa học gọi điện thoại cho biết sẽ đóng góp mỗi người một ngày lương; một người thợ sửa máy ảnh nghèo nhắn với Lan Anh, ông ta không có gì để chia sẻ, chỉ có thể góp chút tấm lòng là sửa máy ảnh miễn phí nếu các anh chị nhà báo có nhu cầu.

Trong những dòng Lan Anh viết trên Tuổi Trẻ số Xuân còn ghi lại rằng, hai mẹ con một người từ TP.HCM ra Hà Nội nói rằng là đại diện cho một nhóm bạn ở tít tận đô thị Saigon bụi bặm, họ đang nhấp nhổm lo lắng cho số phận của cô, họ gọi Lan Anh bằng cụm từ bà-mẹ-phóng-viên. Họ tặng con gái cô hai cuốn sách, một cuốn mang tựa Hãy Biết Yêu Thương Mẹ.

Lan Anh kể tiếp, tháng 3-2005, khi cô gần như tuyệt vọng bởi khó khăn ngày càng lớn hơn. Cô đã khóc khi đọc lá thư gởi ra từ Saigon, một bà-mẹ-bạn-đọc gởi cho cô bà-mẹ-phóng-viên.

Lá thư có đoạn, hai bà mẹ chúng ta thử làm và cùng làm việc mà mỗi ngày vẫn làm là hít sâu, từ từ thở ra; rồi thì nhắm mắt lại, nhắm thật chặt đến khi không thấy có gì, chỉ còn một màu đen, một ngõ sâu tối tăm. Và khi mở mắt ra thật lớn, ta sẽ thấy màu xanh của lá non, màu nâu của đất và đường nét nụ cười.

Lan Anh viết tiếp, nghề báo cho cô cơ hội có nhiều người quen biết. Nhưng dù cô có quen biết đến bao nhiêu đi nữa, con số đó vẫn có thể đếm được. Cái mà cô nói không thể đếm hết được là tấm lòng của bạn đọc.

Lúc mới vào nghề Lan Anh từng nghĩ nghề báo chỉ là một trong những nghề để kiếm sống, giống như nhân viên văn phòng, kế toán hay người bán hàng. Nhưng sau biến cố lớn nhất của cuộc đời mình, cô đã hiểu bạn đọc tin tưởng ở cô ở các nhà báo biết bao nhiêu và nhà báo có trách nhiệm như thế nào trứơc niềm tin ấy.

Lan Anh kết thúc bài viết tràn đầy xúc cảm của mình, biến cố đã qua thật lớn, nhưng cô đã cũng đã lớn lên sau biến cố ấy nhờ sự bao dung của bạn đọc, nhờ những ánh mắt nụ cười khích lệ của các bạn.

Vụ án Lan Anh đã khép lại với quyết định miễn tố, nhưng khoảng thời gian đó nữ phóng viên Lan Anh được dư luận trong ngoài nứơc bênh vực mạnh mẽ. Những người am hiểu tình hình cho rằng sự kiện Bộ Y Tế thông qua Bộ Công An đề nghị khởi tố nhà báo Lan Anh, là một hình thức răn đe cánh nhà báo, những người biết quá nhiều và to gan. Chúng tôi xin thêm rằng theo luật pháp Việt Nam, báo chí đều nằm trong tầm kiểm soát của chính phủ, và không có chuyện tư nhân ra báo. Báo Tuổi Trẻ, cơ quan ngôn luận của Đoàn Thanh Niên Cộng Sản Thành Đoàn Thành Phố HCM, từng nổi tiếng là tờ báo xông xáo trên mặt trận chống tiêu cực.

Các phóng viên của Tuổi Trẻ có nhiều bài phóng sự điều tra chống tham nhũng rất công phu, có lẽ là một sự ngẫu nhiên tình cờ, khi mà báo Tuổi Trẻ tấn công mạnh mẽ những thành phần xấu trong ngành công an.

Năm xưa loạt bài Đường Sơn Quán gây chấn động dư luận vì báo Tuổi trẻ phanh phui sĩ quan công an cao cấp hủ hoá. Riêng trong năm Con Gà, phóng sự điều tra Những Cung Đường Mãi Lộ tấn công mạnh vào nạn nhũng nhiễu của cảnh sát giao thông.

Trang 5 số Xuân Tuổi Trẻ có bài mang tựa Hãy trao Quyền Cho Giới Trẻ , tác giả bài báo là một nhân vật từng được dư luận trong ngoài nước chú ý rất nhiều. Đó là tiến sĩ Lê Đăng Doanh một người Hà Nội.

Đầu xuân mới, tiến sĩ Lê Đăng Doanh nổ ngay phát pháo cải cách. Ông viết, thay vì phát huy thanh niên bằng cách sai bảo phát huy lao động cơ bắp, hãy thật sự trao quyền cho thanh niên, hứơng dẫn, giúp đỡ và tạo điều kiện để họ có thể sớm ghé vai gánh vác công việc đất nước.

Tiến sĩ Lê Đăng Doanh cho rằng VN cần tập dượt những điều các nứơc khác đã làm, như quốc hội thanh niên, chính phủ thanh niên. Theo ông Doanh đại biểu quốc hội và thành viên chính phủ hãy mời sinh viên tham gia công việc của mình, cùng suy nghĩ những nỗi lo của đất nước. Các tổng công ty hãy mở rộng cửa mời sinh viên tham gia bàn bạc các phương án đổi mới công nghệ, các phân tích về năng lực cạnh tranh.

Ông Lê Đăng Doanh nhận định rằng phải thật sự tôn trọng quyền học hỏi của giới trẻ, chắp cánh cho thanh niên được tìm tòi, được vươn lên sau những lầm lỡ. Theo ông, muốn được như vậy phải xây dựng một xã hội bao dung, tôn trọng các ý kiến khác nhau hứơng về lợi ích của dân tộc của đất nước.

Ông Lê Đăng Doanh nhấn mạnh rằng, trong xã hội ngày nay, khi những nhận thức mới, phương pháp mới đang thay thế những cách làm xưa cũ thì cách áp đặt gia trưởng, độc quyền chân lý không chỉ có hại cho thế hệ trẻ mà còn làm mù quáng chính những người lớn tiếng áp đặt để tự ru ngủ mình.

Tiến sĩ Lê Đăng Doanh đề cập tới điều ông gọi là cuộc cải cách lần thứ hai hiện nay, phải tiếp tục đẩy tới và hoàn tất những gì còn dở dang trong lộ trình cải cách. Ông Doanh cho rằng, công cuộc cải cách phải đột phá vào nơi ông gọi là khu rừng cấm của các hoàng tử, để tạo ra một sân chơi bình đẳng cho mọi người, mở rộng không gian kinh doanh, sáng tạo cho mọi người, loại bỏ những đặc quyền đặc lợi bất công và phi lý.

Năm nay nhuần không có 30 mà chỉ có 29 Tết qua giao thừa sang mùng một. Quí thính giả thân mến của đài RFA chắc hẳn đã gác bỏ mọi lo toan để chuẩn bị chu đáo cho những ngày Tết truyền thống. Đọc báo Xuân trong nứơc kết thúc ở đây, Nam Nguyên kính chúc qúi thính giả và các bạn những ngày Tết đầm ấm và an bình.

Nhận xét

Bạn có thể đưa ý kiến của mình vào khung phía dưới. Ý kiến của Bạn sẽ được xem xét trước khi đưa lên trang web, phù hợp với Nguyên tắc sử dụng của RFA. Ý kiến của Bạn sẽ không xuất hiện ngay lập tức. RFA không chịu trách nhiệm về nội dung các ý kiến. Hãy vui lòng tôn trọng các quan điểm khác biệt cũng như căn cứ vào các dữ kiện của vấn đề.