HK sẽ không đàm phán lại Hiệp định thương mại với VN

Lời giới thiệu: tháng Bảy năm ngoái, đại diện Hoa Kỳ và Việt Nam đã ký tạm Hiệp định Thương mai do hai bên đàm phát mất ba năm mới xong. Khi đó, hai bên dự trù sẽ chính thức ký văn kiện này vào tháng Chín. Cuối cùng, Hà Nội đã từ chối ký kết vào phút chót mà không cho biết lý do. Tuần qua, dân biểu Bill Archer, một lãnh tụ Cộng hòa thế giá và là chủ tịch Ủy ban Chuẩn chi Ngân sách của Hạ Viện Mỹ, đã qua thăm Việt Nam. Trong dịp này, ông cho biết là Hoa Kỳ sẽ không đàm phán lại nội dung của bản Hiệp định Thương mại và rằng đôi bên nên hoàn tất văn kiện đó trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹụ. Trương Hà lược thuật bản tin Reuters về nhận định đó của ông Archer... Bill Archer là một Dân biểu có thế lực trong Hạ viện Hoa Kỳ. Ông điều khiển một trong những ủy ban quan trọng nhất của Hạ viện, là Ủy ban Chuẩn chi Ngân sách. Ông vừa ghé thăm Việt Nam và gặp gỡ các giới chức lãnh đạo ở Hà Nội. Hôm thứ Tư, dân biểu Archer đã phát biểu với báo chí rằng ông có cho nhà cầm quyền Việt Nam biết là 2 nước sẽ không thể thương thuyết lại bản Hiệp định Thương mại, nhưng ông mong là đôi bên sẽ có nhiều cuộc trao đổi để làm sáng tỏ những điểm đã đạt sự nhất trí của đôi bên. Ông cũng cho biết là có nhấn mạnh với Bộ trưởng thương nghiệp Vũ Khoan nhu cầu phải hoàn tất bản Hiệp định trước cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 này tại Hoa Kỳ. Vì sau đó, người ta chưa rõ khung cảnh chính trị của Mỹ sẽ ra sao... Dân biểu Bill Archer thuộc đơn vị Texas cũng cho báo chí biết rằng trong cuộc gặp gỡ bộ trưởng Vũ Khoan, ông có phát biểu là không thể thương thuyết lại hiệp định này. Bất cứ một phản đề nghị nào khác của Hà Nội đưa ra lúc này đều được coi là thương thảo lại một văn kiện mà hai bên phải mất gần 4 năm đàm phán, và điều đó càng đẩy lui hồ sơ này cho tới sang năm. Bộ trưởng thương nghiệp Vũ Khoan có cho ông biết rằng phía Việt Nam muốn thảo luận thêm và muốn làm sáng tỏ một vài điểm trong bản Hiệp định. Dân biểu Archer còn ở lại thăm viếng Việt Nam cho đến thứ Sáu này và sẽ gặp nhiều giới chức khác. Tháng Bảy năm ngoái, Việt Nam đồng ý trên nguyên tắc về một thỏa ước mậu dịch với Hoa Kỳ, nhưng vào lúc chót thì bản Hiệp định này bị khựng vì nội bộ đảng Cộng sản có tranh luận về nhu cầu và về rủi ro của việc giải tỏa kinh tế. Lúc đó, đảng lo sợ là sẽ không thể kiểm soát được tình hình nữa. Những nguồn tin am hiểu về hồ sơ mậu dịch này cho là Hà Nội sắp gửi một văn thư tới chính phủ Mỹ, để trình bày quan điểm của Việt Nam và về nhu cầu thảo đổi một số điểm đã được thỏa thuận trong nội dung bản Hiệp định. Dân biểu Bill Archer không cho biết là lá thư đã được gửi đi hay chưa. Cho tới nay, Hà Nội nói rất ít về bản Hiệp định cuối cùng vẫn chưa ký. Trong khi đó, giữa không khí đầu tư sa sút, người ta dự đoán là bản Hiệp định mà được ký kết thì giới đầu tư sẽ tin tưởng hơn sau khi đã quá thất vọng vì môi trường đầu tư quá tốn kém, chậm lụt tại Việt Nam. Việc ký kết Hiệp định còn phản ảnh ước muốn của Hà Nội, là hội nhập kinh tế Việt Nam vào nền kinh tế toàn cầu. Nhưng, bản Hiệp định bị Hà Nội đình chỉ đã gây thất vọng cho giới đầu tư. Bên lề văn kiện đó 2 nước còn một vấn đề tồn tại khác là quy chế Mậu dịch bình thường, tức là Quy chế Tối huệ quốc. Phía Hà Nội có thể muốn nêu vấn đề với Mỹ để được quy chế này một cách vĩnh viễn thay vì cứ phải tái tục mỗi năm.