Bệnh viêm sỏi túi mật

Bình Nguyên, phóng viên đài RFA

Theo thống kê từ trong nước, bệnh viêm sỏi túi mật là một chứng bệnh rất thường xảy ra cho người Việt Nam chúng ta. Nguyên nhân do sự tiêu hoá không được bình thường, bởi những đồ ăn và thức uống quá độ chứa trong cơ thể, phát sinh ra những chứng bệnh có hại đến sức khoẻ.

• Bấm vào đây để nghe tiết mục này
• Download story audio

Photo courtesy win.niddk.nih.gov

Và thưa quý thính giả, chương trình Sức Khoẻ và Đời Sống trong thời gian qua cũng đã nhận được một số những câu hỏi của một vị thính giả qua đài RFA liên quan đến chứng bệnh Viêm Sỏi Túi Mật, thì trong chương trình hôm nay, Bình Nguyên xin phép được đền cập đến v/đ này với Bác sĩ Huỳnh Trung Chỉnh, và mong rằng người bệnh nhân sẽ có được những câu trả lời trong chương trình hôm nay.

Và sau đây, kính mời quý thính cùng bước vào chương trình Sức Khoẻ và Đời Sống với Bác sĩ Trung Chỉnh.

Bình Nguyên: Xin kính chào Bác sĩ.

Bác sĩ Trung Chỉnh: Kính chào cô Bình Nguyên, xin kính chào quý thính giả.

Bình Nguyên: Thưa Bác sĩ. Như vừa rồi Bình Nguyên đã giới thiệu, thì hôm nay chúng ta sẽ đề cập đến bệnh viêm túi mật. Xin Bác sĩ vuui lòng giải thích cho về cái vị trí của túi mật và phậnvụ của túi mật ra sao trong cơ thể con người?

Bác sĩ Trung Chỉnh: Cái túi mật của mình nó nằm ngay phía dưới của lá gan. Cái nhiệm vụ của túi mật là chứa mật, và cái mật nó sẽ tiết ra để nó tiêu hóa, phần lớn là cái chất mỡ trong cơ thể mình. Khi mình ăn vào, thì nhiệm vụ mật chỉ là tiêu hóa chất mỡ, đồ ăn nó đi thẳng vào ruột, thì gặp mỡ là nó tiêu hóa thôi! Cái nhiệm vụ của túi mật nó cũng không quan trọng lắm, thành ra là cắt bỏ túi mật đi thì cũng không sao.

Túi mật của mình nó nằm ngay phía dưới của lá gan. Cái nhiệm vụ của túi mật là chứa mật, và cái mật nó sẽ tiết ra để nó tiêu hóa, phần lớn là cái chất mỡ trong cơ thể mình.

Bình Nguyên: Thưa Bác sĩ, nguyên nhân nào đã đưa đến bệnh viêm sỏi túi mật?

Bác sĩ Trung Chỉnh: Nó có một vài cái nguyên nhân chánh, nhưng mà cái nguyên nhân chánh vẫn là tại vì cái sạn túi mật, hay là mình gọi là sỏi túi mật, thí túi mật nó bị có sỏi; mà phần lớn cái sỏ này lại là cái sỏi colesteron. Thì khi cái sỏi này nó lớn lên lần, thì nó lại rớt ra, rồi nó chạy theo cái ống dẫn mật, nó xuống chỗn ruột non của mình, gọi là thập nhị chí trạng.

Cái cục sạn đó nó dắt đi, nó rớt ra, nó đi xuống, nó bị nghẹt nửa chừng hoặc là nó đi xuống tới cái chỗ ruột non, ngay cái chỗ đổ vào ruột non, nó nghẹt, nó nằm ở đó, cái mật nó bị đọng lại, thì nó làm cho bị viêm, cộng lại ở đó có một số con vi trùng. Viêm mà do cục sạn, có khi viêm do những chất hóa học, viêm do con vi trùng. cả ba trường hợp đó đều làm cho túi mật bị sưng lên.

Bình Nguyên: Thưa Bác sĩ, khi bệnh nhân bị chứng bệnh Viêm Sỏi Túi Mật này, thì dấu hiệu nào cho biết là túi mật trong người mình có vấn đề? Và người bệnh nhân cảm thấy như thế nào để họ biết là họ bị cái bệnh đó?

Bác sĩ Trung Chỉnh: Đau. Đau lắm! Đau phía dưới của mạn sườn bên phải và đau cả vùng gan. Khi đau như vậy là nó đau dội lên trên đàng sau của bả vai, có khi đau sau khi mình ăn, đặc biệt là ăn một bữa no hoặc là ăn nhiều chất béo.

Cái mật nó có nhiệm vụ nó bóp ra nhiều mật để nó tiêu hóa chất béo đó. Thế nhưng nó bị cục sạn nó chận lai, rồi cộng lại với vấn đề vi trùng với một số chất hóa học, nó làm cho cái túi mật nó bị viêm, thành ra đau, đau lắm!

Bình Nguyên: Thưa Bác sĩ, khi bị viêm túi mật, thì chứng bệnh này có ảnh hưởng đến các bộ phận khác mà có sự liên đới trong cơ thể, chẳng hạn như gan , bao tử v.vv và nếu có , thì xin Bác sĩ giải thích cho tại sao?

Bác sĩ Trung Chỉnh: Vâng, nó có mất cái biến chứng. Cái cục sỏi nó chảy xuống ruột non, nó bị chặn lại, nó không xuống được, cục sỏi nó nằm ngay chỗ đó, mà cái cơ khổ là ngay cái ống chỗ đó thì ngoài cái lống dẫn mật nó đổ vào, thì lại là cái ống dẫn của cái tuyến gọi là lá mía lại dẫn vào nữa.

Nó nghẹt chỗ đó, thì nó làm cho cái tuyến tuỵ tạng cũng bị ứ lại, rồi nó lại sưng lên. Khi mà thử thì thấy rằng men gan nó tăng lên, và rồi men của tuỵ tạng nó cũng tăng lên, thành ra nó ảnh hưởng đến tuỵ tạng mình gọi là cái lá mía.

Khi người ta chữa bệnh thì thường hay gọi cái ông bác sĩ chuyên môn về đường ruột cũng như đường gan, làm một cái soi, soi thì có thể gắp được cục san, đẩy nó vô ra ngoài cái ruột hoặc là đẩy lên thế nào đó để có thể giải quyết được cái chỗ tắc nghẽn đó, thì mật nó mới đi xuống xuông xẻ.

Bình Nguyên: Vâng, như Bác sĩ vừa cho biết thì cái bệnh Viêm Sỏi Túi Mật nó làm ảnh hưởng đến men gan, rồi lại ảnh hưởng đến men tuỵ tạng, thế thì cách chữa trị chứng bệnh này sẽ như thế nào?

Bác sĩ Trung Chỉnh: Khi người ta chữa bệnh thì thường hay gọi cái ông bác sĩ chuyên môn về đường ruột cũng như đường gan, làm một cái soi, soi thì có thể gặpđược cục san, đẩy nó vô ra ng cái ruột hoặc là đẩy lên thế nào đó để có thể giải quyết được cái chỗ tắc nghẽn đó, thì mật nó mới đi xuống xuông xẻ.

Có những cục sạn nó lớn quá, nó nằm lại ở trong cái túi mật, về lâu về dài, thì vì cái chỗ túi mật đó nó tiếp giáp với ruột, cứ cọ riết, cọ từ từ thì nó lủng cái túi mật, nó lọt vào trong cái túi ruột, nó làm cho bị nghẽn ruột. Trường hợp đó nhiều khi phải mổ.

Bình Nguyên: Bệnh này có làm cho người bệnh nhân bị vàng da hay là bị vàng nước tiểu vàng không?

Bác sĩ Trung Chỉnh: Nếu trường hợp họ bị ứ nhiều và ứ lâu, thì có thể làm cho người ta bị vàng da. Phần lớn là không, nhưng mà có thể xảy ra. Lẽ dĩ nhiên khi mà bị vàng da như vậy thì nó cũng làm cho nước tiểu bị vàng thêm.

Bình Nguyên: Cái bệnh này như Bác sĩ vừa nói, tức là nó không có nguy hiểm, nó không có đến nỗi chết người, khi người ta chữa trị thì cũngcó thể chữa trị hết, phải không ạ?

Bác sĩ Trung Chỉnh: Theo như tài liệu y khoa nói, thì cái bệnh này mình không chữa thì nó cũng đỡ đau, chứ không phải nó hết, nó đi vào chứng gọi là kinh niên, khi qua nó cơn đau rồi, cái điều đó không có nghĩa là người bệnh khỏi. Cái cách giải quyết tốt nhất vẫn là mổ, cắt bỏ cái túi mật đi thì nó diệt trừ cái hậu hoạn.

Nếu như là người đó bị yếu sức quá, chẳng hạn như tim họ bị suy, họ yếu quá, nếu mà không cắt được, thì cái vẫn đề soi nó cũng khó khăn, tại vì soi thì mình phải đánh thuốc mê người bệnh, rồi bác sĩ mới dùng cái hệ thống soi vào trong cái bao tử, đưa xuống cái túi mật luôn. Tại cái đó phải đưa qua miệng, rồi đi xuống bao tử, rồi mới qua được cái chỗ túi mật, là cái ống dẫn mật thì cái đó cũng hơi khó khăn, thì cách giải quyết vẫn là chỉ có thể soi mà thôi!

Theo như tài liệu y khoa nói, thì cái bệnh này mình không chữa thì nó cũng đỡ đau, chứ không phải nó hết, nó đi vào chứng gọi là kinh niên, khi qua nó cơn đau rồi, cái điều đó không có nghĩa là người bệnh khỏi. Cái cách giải quyết tốt nhất vẫn là mổ, cắt bỏ cái túi mật đi thì nó diệt trừ cái hậu hoạn.

Còn nếu nó chỉ bị viêm thường ở phía trên thôi do vi trùng, và nó làm cho bị viêm, phảicho nhập viên và phải trụ sinh. Có khi người ta dùng thuốc. Lý thuyết bảo rằng có thể làm cho cục sạn nó tan đi. Mà với cái kỹ thuật mổ như bây giờ nó không giống như hồi xưa.

Kỹ thuật mổ bây giờ là người ta làm bốn hay là năm cái lỗ nhỏ, rồi bác sĩ giải phẫu sẽ đưa vào trong cái bụng người ta những cái dụng cụ mổ, trong đó có đèn, có một con dao cắt bằng laser, thì người ta cắt túi mật người ta lấy ra, người ta hàn nó lại. Người ta mổ rất là sạch sẽ, rất là nhanh, và mổ như vậy nó không tổn thương nhiều. Có những người mổ mà khoẻ, mổ buổi sáng, buổi tối người ta cho về nhà.

Bình Nguyên: Riêng về vấn đề ăn uống, dinh dưỡng thì như thế nào sau khi người ta đã được chữa trị bằng cách là mổ như vậy thưa Bác sĩ?

Bác sĩ Trung Chỉnh: Vấn đề ăn uống thìdĩ nhiên là như lúc nãy mình nói là cái sạn phần lớn là nó tạo bởi colesteron đó, thì mình phải bớt ăn những cái chất tạo colesteron. Ngoài ra thì phải ăn bớt chất béo, ăn nhiều fiber. Ngoài ra thì cũng chẳng có gì đặc biệt để cữ kiêng hơn nữa.

Ngày xưa người ta nói có 4 chữa F, bây giờ thêm chữ F thứ 5, nhất là ở viêm túi mật đó, là xảy ra ở người đàn bà nhiều nhất, thì người ta nói là có 5 cái chữ F, cái F thứ nhất là ở đàn bà, là Female.

Cái F thứ hai là ở vào tuổi 40. Cái F thứ ba là người đó có da có thịt, tức là mập. Cái F thứ tư đó là thường thường người đó đẻ nhiều. Và cái F thứ năm đó là có gia truyền, tức là mẹ, bà nội, bà ngoại bị thì có khi người đàn bà đó cũng dễ bị.

Mời các bạn tham gia mục Sức khoẻ và Đời sống. Mọi email xin gửi về Vietweb@rfa.org

Bình Nguyên: Rất cảm ơn Bác sĩ đã đến với chương trình Sức Khoẻ và Đời Sống do đài RFA thực hiện. Xin hẹn với Bác sĩ trong lần phát thanh tới.

Bác sĩ Trung Chỉnh: Xin kính chào quý vị thính giả và hẹn quý vị vào kỳ tới.

Bình Nguyên: Vâng xin cám ơn Bác sĩ và Bình Nguyên cũng xin thân chào tạm biệt quý thính giả thân mến.

Thông tin trên mạng:

- Wikipedia - Cholecystitis

- Sỏi Mật – Gallstones

- Bấm huyệt chữa bệnh viêm túi mật

- Acute cholecystitis (Gallstones)

http://win.niddk.nih.gov/publications/gallstones.htm Weight-control Information network