Những điều cần biết khi sang Mỹ theo diện xuất khẩu lao động

Phương Anh, phóng viên đài RFA

Hiện nay, có khá nhiều người dân Việt Nam trong nước rất muốn đi lao động tại nước ngoài. Trong những ngày gần đây, việc đi lao động tại Mỹ vẫn đang là đề tài thu hút những người có ý tưởng này.

• Bấm vào đây để nghe cuộc phỏng vấn này
• Download story audio

Tuần qua, quí vị đã nghe cuộc trao đổi của Phương Anh với ông Jack King, hiện là Giám Đốc Chương Trình Quốc Gia Về Chính sách của Bộ Nông Nghiệp thuộc tiểu bang California, là người trực tiếp làm việc về đạo luật “Ag Job” liên quan đến vấn đề tuyển lựa người nước ngoài đến làm việc trong các nông trại tại Hoa Kỳ.

Thực ra, việc đến Mỹ làm việc trong các nông trại đã có từ lâu và hình thức này được gọi là đi theo diện visa H2A.

Để cung cấp thêm thông tin cho thính giả của Đài hiểu rõ hơn về diện Visa H2A này, hôm nay, Phương Anh xin gửi tới quí vị những chi tiết cụ thể hơn, qua lời trình bày của một viên chức trong Bộ Lao Động Hoa Kỳ, và một luật sư người Mỹ, chuyên làm việc trong lãnh vực di trú và xin visa H2A.

Tiến trình xét giấy phép

Theo lời của một viên chức trong Bộ Lao Động Hoa Kỳ, xin không nêu danh tánh, chuyên xem xét các đơn xin của những chủ nhân, thì có rất nhiều loại visa cấp cho những ai muốn đến Mỹ làm việc. Một trong những loại visa đó là H2A, bà nói:

“Có một số visa dành cho những người chủ nạp đơn để xin mướn những người nước ngoài đến Mỹ làm việc. Một trong những visa đó gọi là H2A visa. Ngoài ra, còn có một loại visa H2B,cũng dành cho những người không có tay nghề, và không nhất thiết phải làm trong các nông trại.

Visa H2B này thì chỉ được cấp một lần, và cũng làm việc trong một thời gian mà thôi. H2A visa chỉ được cấp trong một thời gian tạm thời để làm việc theo vụ muà và có thể được phép đến nhiều lần. Bộ Lao Động của chúng tôi là một thành phần trong tiến trình cưú xét những đơn này. Những người chủ phải nộp đơn nơi chúng tôi trước..

Có một số visa dành cho những người chủ nạp đơn để xin mướn những người nước ngoài đến Mỹ làm việc. Một trong những visa đó gọi là H2A visa. Ngoài ra, còn có một loại visa H2B,cũng dành cho những người không có tay nghề, và không nhất thiết phải làm trong các nông trại.

Chúng tôi là những người xem xét các đơn đó trước, xem những người chủ có thực sự cần mướn thêm những người ở nước ngoài không. Nếu đúng, chúng tôi sẽ chấp thuận, nhưng Sở Di Trú Hoa Kỳ mới là người quyết định sau cùng.”

Bà cũng cho biết rằng, việc mướn người nước ngoài đến Mỹ làm việc dưới hình thức nào cũng đều phải trải qua một số giai đoạn. Điều này để bảo vệ quyền lợi cho những người đang cư trú tại Hoa Kỳ, rằng họ không bị mất việc hay đồng lương của họ không bị ảnh hưởng.

Trước khi được cấp visa, người được chấp thuận sẽ được Bộ Lao Động cấp một giấy công nhận, thường được gọi là Labor Certification. Bà nói tiếp:

“Tiến trình cho phép mướn người nước ngoài, mà chúng tôi thường gọi là Labor Certification, để xác minh rằng, những người nước ngoài đến Mỹ làm việc không lấy mất việc, hay không ảnh hưởng đến mức lương của cư dân Hoa Kỳ.

Tiến trình xét giấy phép này phải được trải qua 3 giai đoạn ở 3 nơi: Bộ Lao Động, Bộ Ngoại Giao, và Bộ Nội An. Cả 3 cơ quan này đều phải xem xét thật kỹ lưỡng và chịu trách nhiệm về chuyện mướn người nước ngoài đến Mỹ làm việc.”

Chưa được thông qua

Bên cạnh đó, luật sư Donovan E. Thomas, hiện đang hành nghề tại bang Maryland, và thường xin visa H2A cho những người đến từ Ấn Độ và các nước ở Phi Châu, cũng cho biết rằng:

Những người chủ phải bảo lãnh quí vị, phải chứng minh rằng quí vị sẽ không lấy mất việc của cư dân Hoa Kỳ . Visa H2A phải trải qua hai giai đoạn quan trọng nhất. Trước hết, phải được Bộ Lao Động Mỹ chấp thuận và sau đó phải được Sở Di Trú Hoa Kỳ đồng ý.

Bộ Lao động Mỹ phải chắc chắn rằng, quí vị sẽ không lấy mất công việc của công dân họ, còn Sở Di Trú thì xét xem quí vị có hội đủ điều kiện chưa, và quan trọng là quí vị có trở về quê hương của quí vị sau khi hết hạn visa hay không.

Hiện nay, rất nhiều người quan tâm đến một hình thức Visa H2A mới, tức loại visa cấp cho những ngươì làm việc trong các nông trại dưới 1 năm, và được đệ trình đến quốc hội Hoa Kỳ, gọi là “Guest Worker” hay gọi là “Ag Job program”, chương trình này sẽ làm cho việc xin visa H2A dễ dàng hơn, nhưng chuyện này thì chưa được thông qua.

Hàng năm, ở các tiểu bang có nhiều nông trại đều đón những người nước ngoài đến làm việc, đa số là những người ở các nước Trung Mỹ, hay Phi Châu, còn Việt Nam thì tôi chưa gặp.

Cũng theo lời ông cho hay, gần đây, ông nhận được khá nhiều câu hỏi từ một số người Việt hỏi về việc đến Mỹ lao động theo visa H2A, mà được cấp thẻ xanh sau một thời gian làm việc. Về điều này, ông cho hay:

Hiện nay, rất nhiều người quan tâm đến một hình thức Visa H2A mới, tức loại visa cấp cho những ngươì làm việc trong các nông trại dưới 1 năm, và được đệ trình đến quốc hội Hoa Kỳ, gọi là “Guest Worker” hay gọi là “Ag Job program”, chương trình này sẽ làm cho việc xin visa H2A dễ dàng hơn, nhưng chuyện này thì chưa được thông qua.

Tôi xin nói như thế này cho dễ hiểu, visa H2A visa đang hiện hành thì rất giới hạn, và không có cơ hội cho những người đang cư trú bất hợp pháp tại Hoa Kỳ, trong đó có cả một số người Việt, được chính thức ở lại.

Chuyện cấp thẻ xanh thì chỉ xảy ra trong Visa H2A mới, tức dưới chương trình Ag Job, cho những người cư ngụ bất hợp pháp, có nghĩa là mở một cánh cửa cho họ. Ngoài ra, cũng dễ dàng xin cho những nông dân nước ngoài đến làm việc hơn.

Nhưng chuyện này thì chưa đi đến đâu hết. Trở lại việc xin visa H2A đang hiện hành, thì ai cũng có thể xin hết, ngay cả ở Việt Nam cũng vậy, nếu thuyết phục được những chủ nhân mướn người từ Việt Nam sang.”

Điều kiện làm việc tại các nông trại

Ngoài ra, ông cũng cho biết về những điều kiện làm việc ở các nông trại, nhất là khi nhiệt độ lên cao ở một số tiểu bang. Ngoài ra, đó là chưa kể đến một số chủ nhân xấu, không thực hiện đúng theo hợp đồng. Ông nói:

Họ hứa là trả 10, 12 đồng một giờ, nhưng cuối cùng thì quí vị chỉ được lãnh có 500 đồng một tháng. Tôi đã từng chứng kiến những trường hợp một số nông dân, sau một thời gian làm việc, chịu không nổi, phải quay về nước, còn đi kiện cáo các chủ nhân thì phải tốn nhiều thời gian và công sức, rồi đủ thứ rắc rối xảy ra.

Việc đến Hoa Kỳ làm việc theo diện Visa H2A không cần phải có tay nghề vì quí vị sẽ làm việc ở trong các nông trại, nhưng quí vị nên nhớ rằng thời tiết và khí hậu ở bên Mỹ này khắc nghiệt lắm.

Khi làm việc ở các nông trại, quí vị phải đi hái trái cây, làm cỏ, v..v.. dưới nhiệt độ có khi cao đến 110 độ F (tức 40 độ C) suốt 8 tiếng đồng hồ. Quí vị phải có một sức khoẻ rất tốt, vì làm việc ngoài trời suốt ngày, phải chịu đựng ánh nắng mặt trời gay gắt. Đó là chưa kể đến trường hợp có những người chủ không tốt, họ lợi dụng quí vị, có khi lại còn giảm tiền lương của quí vị.

Họ hứa là trả 10, 12 đồng một giờ, nhưng cuối cùng thì quí vị chỉ được lãnh có 500 đồng một tháng. Tôi đã từng chứng kiến những trường hợp một số nông dân, sau một thời gian làm việc, chịu không nổi, phải quay về nước, còn đi kiện cáo các chủ nhân thì phải tốn nhiều thời gian và công sức, rồi đủ thứ rắc rối xảy ra.

Cho nên, trước khi quí vị đến làm việc, quí vị phải nên biết sơ lược về công việc quí vị sẽ làm và người chủ của quí vị.”

Cũng liên quan đến chuyện một số nguồn tin từ trong nước cho hay nhà nước Việt Nam đã sẵn sàng gửi lao động sang Mỹ để làm việc trong các nông trại. Luật sư Donovan E. Thomas cho rằng:

Tôi nghĩ rằng chính phủ Việt Nam quan tâm đến hình thức Visa H2A mới nhiều hơn, vì nói gì đi chăng nữa thì những người đến Mỹ làm việc dưới bất cứ hình thức nào, hàng năm, họ gửi tiền về nước rất nhiều, và những người Việt Nam cũng vậy. Do đó, đây là điểm rất lợi cho kinh tế ở trong nước, nhưng mà phải nên nhớ rằng loại visa H2A mới chưa được thông qua đâu.

Vừa rồi là những thông tin từ một viên chức Bộ Lao Động Hoa Kỳ chuyên cấp giấy phép cho mướn người, và một luật sư về di trú, chuyên làm việc trong lãnh vực xin cấp visa lao động.

Dù dưới bất kỳ hình thức nào đi chăng nữa, việc đến Mỹ lao động vẫn đang là niềm mong đợi của một số thính giả đang cư ngụ ở trong nước. Mong rằng các thông tin này sẽ giúp ích thêm cho những thính giả đang nuôi ý định đi lao động tại Mỹ. Phương Anh xin dừng nơi đây. Hẹn gặp lại quí vị và các bạn vào chương trình kỳ sau.

Theo dòng câu chuyện:

- Visa H2A và lao động tại các nông trại ở Hoa Kỳ (phần 1)

Thông tin trên mạng:

- Temporary Agricultural Workers (H-2A Visas)

- Plan to Document Migrant Workers Could Help Shortage

- U.S Department of Labor - H-2A Certification

- All About H2A Visa