Chuyện 2 người Việt quá cảnh Nga để vào Châu Âu bị bắt tù

Thanh Trúc
2020.07.07
   Hình minh họa. Hai người mất tích ở Anh và chiếc xe tải chở xác 39 người
Reuters, edited by RFA

Đến nước Nga tháng 9/2015 bằng visa du lịch, từ Moscow xuống St. Petersburg để đi tiếp sang Phần Lan rồi sang Anh, là con đường mà những kẻ  môi giới đưa người đi nước ngoài  vẽ ra cho hai anh Đoàn Văn Tô và Dương Thanh Hải. Buôn người là từ dành cho những ai tham gia vào các đường dây đưa người ra nước ngoài như trường hợp ở Nghệ An này.

Theo lời kể của hai anh Đoàn Văn Tô và Dương Thanh Hải, khi vừa xuống tàu tại St. Petersburg chưa đầy một tiếng, cả hai đã bị bắt, bị kết án 5 năm tù. Tội danh mà họ bị buộc là hối lộ người thi hành công vụ.

Sau 5 năm thụ án gọi là lao động cải tạo, cả hai được chuyển về Trại Giam số 6 thuộc Sở Di Trú St.Petersburg, nơi tạm giữ những người nhập cảnh bất hợp pháp để trục xuất họ về nước.

Nói chuyện với RFA qua điện thoại, cả hai anh Đoàn Văn Tô và Dương Thanh Hải đều cho rằng họ đã bị lừa, bị gài khi bắt đầu từ Nội Bài bay đến Moscow 5 năm trước. Đây là hai người bạn cùng xóm 2, xã Diễn An, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An:

Trong nhóm đi chỉ có 2 anh em thôi. Em với Hải ở sát nhà nhau, cùng đi bộ đội, cùng đơn vị với nhau. Đi bộ đội về thì hoàn cảnh gia đình khó khăn, làm ăn bị bể nợ nên bọn em quyết định vay mượn đi làm để giúp đỡ gia đình”.

Đường dây này là của Nguyễn Khắc Hợi ở Yên Thành, Nghệ An. Đầu đuôi là từ Việt Nam đưa sang Moscow, còn người đón bên này chỉ biết họ tên là Nguyễn Văn Linh. Đón về nhốt trong nhà 7 ngày thì họ  bắt tàu cho tụi em về St. Petersburg. Họ nói về dưới đó có người đón và làm thủ tục cho sang Phần Lan để đi sang Anh cũng thuộc Châu Âu.  Về tới Petersburg thì có một người Uzbekistan và một người Nga đón đi ăn sáng và uống cà phê. Họ đưa cho bọn em một cái phong bì, bảo có ai hỏi thì đưa.  Sau đó họ gọi một chiếc tắc xi bảo đưa đến điểm hẹn với 2 người. Một người cảnh sát với một người phiên dịch, hỏi có ai đưa gì cho các anh không thì bọn em đưa cho họ cái phong bì, mở ra có 2.500 Rúp. Thế là họ thu giữ, qui cho mình tội  hối lộ người thi hành công vụ và vượt biên trái phép. Ra tòa họ xử 5 năm tù với 12,5 triệu Rúp tiền phạt”.

Hình minh hoạ. Ông Bui Phan Chinh, cha một nạn nhân buôn người bỏ mạng khi tìm đường san Anh hôi tháng 10/2019
Hình minh hoạ. Ông Bui Phan Chinh, cha một nạn nhân buôn người bỏ mạng khi tìm đường san Anh hôi tháng 10/2019
AFP

Trước lúc đi thì anh Đoàn Văn Tô và anh Dương Thanh Hải  đã đóng 10.000 USD cho đường dây đưa người đi bên Nghệ An rồi, nhưng khi cả hai bị bắt ngay tại Nga thì những người móc nối vẫn đến đòi gia đình trả nốt số tiền còn lại:

Họ đưa giang hồ, đưa xã hội đen ra nhà họ đòi, tuần nào cũng quậy phá hết. Em có nhờ cảnh sát gọi điện báo với nhà là em đã bị bắt, từ đó gia đình mới báo cho chính quyền ở Việt Nam thì từ đó là nó không đến nữa”.

Việc bị đòi nợ theo kiểu đe dọa như vậy cũng được chị Giang vợ anh Tô xác nhận là có:

Chuyện xảy ra 5 năm rồi, khi đó họ nói sang được một xứ là phải chồng thêm 200 triệu nữa để đi tiếp. Bọn em đã chồng được mỗi nhà hơn 200 triệu rồi, lần một là vào Vinh nộp, còn lần hai thì họ xuống họ thu  nữa nhưng bọn em chưa nạp được thì chồng đã bị bắt”.

“Lúc bị bắt rồi vẫn có người trong đường  dây xuống bảo là đã tới Phần Lan suôn sẻ rồi, bắt bọn em chồng tiền để đi tiếp sang Anh, Đức hay gì đó. Sau đó tin bại lộ, chồng bị bắt rồi thì họ bảo nếu không nạp đủ số tiền đó thì họ sẽ cho người làm hại mình. Nhà em biết bị lừa đã trình báo với công an huyện Diễn Châu. Công an huyện làm việc, ra cũng viết giấy tờ nhưng rồi cũng thả họ. Nhà em cũng không có giấy tờ, không làm chi được mà từ đó trở đi là không gặp họ nữa. Em chỉ biết ông ấy tên Hợi, chồng em đi tù rồi thì cũng không thấy mặt mũi họ luôn”.

Trong thời gian tù 5 năm, cả hai phải ký giấy cam kết lao động để trả số tiền phạt 12,5 triệu Rúp dành cho tội hối lộ và vượt biên trái phép vào đất Nga.

Hôm thứ Hai 6/7 vừa qua, anh Đoàn Văn Tô báo cho biết bản thân anh và người bạn Dương Thanh Hải  đang ở trong nhà giam số 6 của Sở Di Trú thành phố St. Petersburg:

Xong 5 năm tù rồi thì họ đưa về Sở Di Trú từ ngày 30/4, ở đây thì thời hạn 120 ngày để chờ  trục xuất về Việt Nam. Nhưng trong quá trình ở đây thì có một ông trưởng trại bảo tụi em còn nợ 12 triệu Rúp tiền phạt nên chưa về được. Bọn em gọi điện lên Đại Sứ Quán Việt Nam nhờ can thiệp”.

Đến  chiều ngày 6/7,  anh Đoàn Văn Tô báo tin mới đến  RFA:

“Em vừa nhận được câu trả lời cách đây 15 phút là bên Hội Đồng Hương Nghệ An đứng ra bảo lãnh cho em và Hải làm thủ tục về nước, nhưng trên Đại Sứ Quán xác định là giấy tờ nhân thân, chứng minh thư và hộ chiếu là bọn em không có gì cả. Họ yêu cầu bên phía Việt Nam., đại diện gia đình, vợ hoặc con phải làm thủ tục xác định bọn em đúng là công dân Việt Nam, bị bắt ngày…tháng,,, để tạo điều kiện cho về với chuyến bay ngày 16/7. Còn  số tiền phạt thì lúc chiều đại diện giám đốc trại giam ở đây bảo chúng em không phải đóng tiền gì nữa cả”.

Từ Moscow, cán bộ chuyên trách hỗ trợ công dân trong Đại Sứ Quán Việt Nam, ông Lâm, cho biết hai anh Đoàn Văn Tô và Dương Thanh Hải có thể không về trong chuyến bay 16/7 mà phải đợi đến chuyến 17/8 tới.  Lý do theo ông là vì giấy tờ không làm kịp cho ngày 16/7, mặt khác thì số người đăng ký về nước quá đông:

Chúng tôi  sẽ tạo điều kiện cho hai anh ấy về trong chuyến bay 17/8, tôi xác nhận như thế. Đương nhiên là nếu có bằng chứng thuyết phục hơn thì rất dễ dàng xét duyệt. Đây ý nói là số lượng người muốn về nước thì rất nhiều, các anh ấy đang bị tạm giam và có giấy tờ trục xuất khỏi Nga, là cán bộ trong Đại Sứ Quán thì tôi cố gắng hỗ trợ công dân thôi. Tôi sẽ nói chuyện với người quản lý nhà tù đấy để đến tháng sau thì cả hai về thôi”.

Đó là câu chuyện của 2 bộ đội xuất ngũ ở Nghệ An, cho mình là nạn nhân bị lừa  trong đường dây đưa người đi chui sang Châu Âu và phải trả giá bằng 5 năm tù lao động ở Nga.

Anh Đoàn Văn Tô còn cho hay nhiều năm trước khi quyết định đi chui sang Anh quốc thì anh đã từng dự tính đi Pháp để kiếm cách làm ăn. Thế nhưng vì những dấu hiệu có vẻ đáng ngờ nơi những người móc nối nên anh đã huy bỏ chuyến đi Pháp ngày đó.

Một người quen biết gia đình anh Tô và anh Hải ở huyện Diễn Châu, không muốn nêu tên, nói rằng dù sao hai bạn này vẫn còn may mắn so với số phận bi thảm của 39 người Việt chết cóng trong xe thùng đông lạnh trên đường sang nước Anh hồi hạ tuần tháng Mười năm 2019.

Tháng 2/2020, công an Hà Tĩnh khởi tố 7 bị can dính tới vụ án gọi là “tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài”.

Bất kể nhiều đường dây lớn nhỏ đưa lậu người đi nước ngoài bị phá vỡ, bất kể bao nhiêu người bị bắt, người bạn của hai nạn nhân trong bài này nhận định tiếp, hoạt động buôn người ở những địa phương như Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa có giảm thiểu, có còn ai muốn đi nữa không là chuyện phải xét lại.

Nhận xét

Bạn có thể đưa ý kiến của mình vào khung phía dưới. Ý kiến của Bạn sẽ được xem xét trước khi đưa lên trang web, phù hợp với Nguyên tắc sử dụng của RFA. Ý kiến của Bạn sẽ không xuất hiện ngay lập tức. RFA không chịu trách nhiệm về nội dung các ý kiến. Hãy vui lòng tôn trọng các quan điểm khác biệt cũng như căn cứ vào các dữ kiện của vấn đề.