Cây xanh Hà Nội và nỗi buồn bạn trẻ
2015.03.30
Hà Nội trong mắt nhiều bạn trẻ luôn đẹp và thơ mộng. Một Hà Nội lung linh mặt hồ, những hàng cây xanh mát và những mái ngói rêu phong, cổ độ. Dường như nét đẹp Hà Nội luôn mang bóng dáng của những hàng cây, bờ hồ và những con đường rợp bóng. Thế nhưng, chỉ trong vòng chưa đầy một tháng, nhiều cây xanh trong lòng Hà Nội bị triệt hạ, những con đường thơ mộng trở nên nóng nực, ngộp thở. Điều này làm nhiều bạn trẻ cảm thấy sốc và lo lắng cho số phận của nhiều cây xanh đang tồn tại trên đường phố Hà Nội.
Trồng cây mỡ là một giải pháp không tốt
Một bạn trẻ tên Nguyên, sống ở quận Hoàng Kiếm, Hà Nội, chia sẻ với chúng tôi: “Rất là chán, thấy họ bầy hầy quá. Tôi nghĩ đằng sau cái chuyện này là câu chuyện chia chác. Nó quá vô cảm, quá tự tin và nghĩ rằng người dân không biết gì. Phía xâm phạm họ nghĩ rằng người dân không biết gì nhưng không ngờ người dân rất quan tâm. Và cứ thế mà chặt, mà chia chác, hút chích với nhau… Có người nói đây là cây mỡ, nhưng đó vẫn chưa phải là vấn đề chính, vấn đề vẫn là xem thường đời sống của người dân, vô cảm mà!”.
Theo Nguyên, một khi hàng xà cừ lâu năm bị bứng gốc và thay vào đó là những hàng cây mỡ trơ trọi, ít nhất cũng ba năm sau mới có thể cho bóng mát thì Hà Nội sẽ rơi vào tình trạng nóng nực trong mùa hè sắp tới. Bởi Hà Nội thường lạnh cắt da cắt thịt vào mùa Đông nhưng lại nóng nực đến độ ngộp thở vào mùa Hè. Thời tiết hai mùa phân biệt rất rõ ở Hà Nội.
Hà Nội trong năm năm trở lại đây có đến hai lần bị nắng hạn đến mức người dân phải chạy ra các bờ hồ để hóng gió. Trong khi đó, lưu lượng xe máy, xe hơi và xe tải trên đường Hà Nội ngày càng tăng, vấn đề thải nhiệt, thải khói làm nóng bầu không khí thành phố là chuyện khó tránh khỏi. Những hàng cây lâu năm đóng vai trò như những cái máy hút bụi, điều hòa không khí, làm mát cho thành phố. Bây giờ bị chặt trụi, nắng nóng và ô nhiễm sẽ nặng nề hơn trong mùa Hè tới.
Bên cạnh đó, cây mỡ là một loại cây ưa thích của sâu bọ, đặc biệt là sâu róm, một loại sâu gây ngứa và bụi phấn của nó có thể làm nổi mụn bỏng đối với người có làn da nhạy cảm. Trong khi đó, một cây mỡ trưởng thành, đến mùa sâu bọ có thể chứa vài ngàn con sâu trong tán lá và thân cây. Với số lượng hàng trăm cây trên đường phố thì sẽ khó mà lường được số lượng người bị sâu bọ gây ngứa, gây mẩn đỏ và phỏng da vì sâu bọ. Không có gì đáng sợ hơn cho cư dân thành phố một khi họ phải luôn phòng tránh sâu bọ và sâu bọ có thể rơi lên người bất kể giờ nào khi ra đường.
Cũng theo bạn Nguyên, cây mỡ là loài rễ cọc, rễ ở dạng chìm ăn sâu xuống lòng đất, đặc tính này khá hợp khi trồng nó trong môi trường chống bão, tránh bão, tránh nguy cơ bật gốc ở các thành phố. Tuy nhiên, đặc tính chứa sâu bọ của cây mỡ không cho phép người ta trồng nó ở nơi có dân cư và khi bứng cây mỡ từ rừng về thành phố, người ta đã chặt mất rễ cọc để dễ bó bồn, vận chuyển. Chính vì vậy, với thân cây cao chót vót, lại không có rễ cọc, cây mỡ sẽ là mối nguy cho người đi đường trong mùa mưa bão.
Và thay thế cây xanh trong thành phố không phải là một dự án đơn phương của bất kì một cơ quan chủ quản nào được bởi nó liên quan đến sức khỏe và đời sống của cư dân thành phố đó. Đứng trên một nghĩa khác, cây xanh là tài sản của toàn dân bởi khi trồng cây xanh, nhà nước đã dùng tiền từ ngân sách thành phố, ngân sách quốc gia để trồng cây nên khi khai thác cây, thay thế cây cũng cần phải có một sách lược rõ ràng, công khai, thậm chí phải thông qua ý kiến đóng góp của nhân dân. Có như thế mới khỏi rơi vào tình trạng chủ quan, cục bộ và bất minh.
Số gỗ khai thác sẽ dùng làm gì?
Một người làm nghề thợ mộc, tên Vinh, sống tại phố Yết Kiêu, Hà Nội, chia sẻ với chúng tôi vấn đề làm anh và nhiều bạn trẻ khác quan tâm nhất hiện nay là số gỗ xà cừ khai thác được sẽ về đâu? Vì sao lại không bán cho người dân? Bởi nhiều lần anh liên hệ để mua số gỗ này nhưng không được, những người trực tiếp khai thác cây cho anh biết là gỗ đã có chủ.
Anh Vinh đặt dấu hỏi là có nhiều cây mọc sát nhà dân, được người dân chăm sóc, che chắn trong suốt quá trình trưởng thành, nhiều gia đình đã có thâm niên ba, bốn đời chăm sóc, che chắn cho cây xanh trước mặt nhà của họ, xem cây xanh là một thành viên không thể thiếu trong gia đình họ. Như vậy tại sao nhà nước không có kế hoạch khoán cho nhà đó khai thác cây, trồng cây mới hoặc tổ chức thăm dò nhân dân trước khi khai thác, đến khi thăm dò xong thì tổ chức đấu giá để người dân được mua gỗ theo nhu cầu sử dụng?
Hiện tại, số gỗ xà cừ đã khai thác trên thành phố vẫn là một bí mật đối với người dân. Chưa có người dân nào được mua bất kì tấc gỗ nào để sử dụng. Là một thợ mộc chuyên đóng những sản phẩm có tính mỹ nghệ, anh Vinh mong muốn được mua vài khối gỗ xà cừ để đóng nhưng điều này nằm ngoài khả năng.
Cũng theo anh Vinh, nhu cầu về gỗ ở thành phố Hà Nội rất cao, từ ốp tường, đóng tủ, tạc tượng cho đến đóng những chiếc hộp nhỏ đựng trang sức, các thợ mộc ở Hà Nội đều phải lên tận các cửa hàng ở Tây Bắc để mua gỗ hoặc mua gỗ với giá rất cao tại các cửa hàng gỗ trong thành phố. Nếu như số gỗ xà cừ khai thác được đem bán đúng với giá thị trường để tạo nguồn cho ngân sách thành phố, anh Vinh dự đoán nó sẽ lên đến tiền tỉ. Trong khi đó, người dân Hà Nội khỏi phải hụt hẫng trong chuyện mua gỗ để đóng đồ dùng gia đình.
Nhưng đó mới chỉ là chuyện của những thợ mộc, theo một bạn trẻ tên Hằng, sống ở quận Ba Đình: “Đau đớn lắm, nó có nhiều cái điên rồ đang xãy ra ở Hà Nội. Mình cảm thấy như một cơn giận lớn đang xãy ra vậy. Gần đây không chỉ là chuyện cây xanh mà môi trường Hà Nội đang ngày một xấu đi. Người nước ngoài họ cũng nhìn thấy điều này. Sự xuống cấp về môi trường cũng làm ngạt thở rồi, ô nhiễm rất nặng. Chính quyền họ vẫn ‘khôn’ như vậy nên người dân họ nổi giận”.
Với cái nhìn của một người trẻ như Hằng thì việc hạ cây xanh một cách gấp gáp để rồi sau đó trồng hàng loạt cây mỡ vàng tâm mà lại nói là cây vàng tâm, sau đó, khi bại lộ, trong đêm, tại nhiều nơi đã bứng bỏ cây mỡ và trồng cây vàng tâm thay vào, sáng ra, người dân chỉ biết tròn mắt ngạc nhiên… Theo Hằng, sự ngạc nhiên này chứa một nỗi thất vọng rất lớn của nhân dân trước kiểu làm việc thiếu khoa học và bất minh của chính quyền Hà Nội, nó không chỉ là vấn đề môi trường mà còn liên quan đến vấn đề chính trị.
Hằng lấy làm thất vọng về những gì đang xãy ra tại thành phố cô đang sống!
Nhóm phóng viên tường trình từ Việt Nam.