Máy bay quân sự không người lái của Trung Quốc bay gần bờ biển Việt Nam

Một cơ quan nghiên cứu về Biển Đông cho hãng tin Reuters biết, một máy bay quân sự không người lái của Trung Quốc đã bay gần bờ biển Việt Nam vào tuần trước với thiết bị theo dõi được bật, đây là lần đầu tiên trong 5 năm theo dõi của nhóm, Bắc Kinh công khai các hoạt động như vậy.

Chuyến bay diễn ra vài ngày sau khi Hà Nội tuyên bố sẽ tổ chức các cuộc tập trận chung đầu tiên của lực lượng Cảnh sát Biển với Philippines, dự kiến bắt đầu vào ngày 9 tháng 8, và sau khi Việt Nam đệ trình yêu sách lên Liên hiệp quốc vào tháng trước để mở rộng thềm lục địa của mình ở Biển Đông.

Bà Vân Phạm, Giám đốc Sáng kiến Biên niên sử Biển Đông, người đã sử dụng dữ liệu theo dõi có sẵn công khai, cho hay máy bay WZ-10 xuất phát từ đảo Hải Nam và quay trở lại đó sau khi đi theo đường bay dài khoảng 100 km từ bờ biển Việt Nam đến thành phố Nha Trang ở phía nam.

Hãng tin Reuters cũng xem được bản đồ quỹ đạo bay của máy bay WZ-10 trong chuyến bay hôm 2/8/2024.

Không rõ liệu các chuyến bay như vậy đã được thực hiện trước đó với thiết bị theo dõi bị tắt hay chưa.

Các tàu Trung Quốc thường tắt thiết bị định vị trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của các nước láng giềng - một vùng biển cách bờ biển của một quốc gia từ 12 đến 200 hải lý (370 km), nơi mà hầu hết các hoạt động di chuyển đều được phép theo luật pháp quốc tế mà không cần xin phép trước, mặc dù thường bị theo dõi chặt chẽ.

Bà Vân cho biết các nhà nghiên cứu khác, những người đã theo dõi Biển Đông trong thời gian dài, đã xác nhận với bà rằng đây là lần đầu tiên một chuyến bay như vậy được Trung Quốc công khai. Reuters không thể xác minh độc lập các hồ sơ trước đây về các chuyến bay như vậy.

Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng của Việt Nam cũng như Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã không trả lời ngay lập tức các yêu cầu bình luận.

Tàu Trung Quốc thường xuyên đi vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam và khi bật máy phát tín hiệu, các hoạt động của chúng bị theo dõi và đôi khi bị Hà Nội cũng như các quốc gia có yêu sách khác ở Biển Đông chỉ trích, nơi Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ.

Hai nước láng giềng do Đảng Cộng sản cai trị có quan hệ kinh tế chặt chẽ và quan hệ chính trị gần gũi, nhưng thường xuyên xảy ra xung đột về ranh giới ở Biển Đông, một tuyến đường thủy vận chuyển quan trọng, với các cuộc đụng độ thường xuyên liên quan đến tàu cảnh sát biển.

Chuyến bay diễn ra trong giai đoạn chính trị nhạy cảm ở Việt Nam, nơi đã trải qua nhiều thay đổi ở cấp cao trong những tháng gần đây, đặc biệt là khi Chủ tịch nước Tô Lâm chính thức kiêm nhiệm chức vụ Tổng bí thư sau khi ông Nguyễn Phú Trọng qua đời.

Khu vực Biển Đông trong nhiều thập kỷ đã đặt ra thách thức ngoại giao cho các chính phủ Việt Nam liên tiếp, vừa muốn cân bằng nhu cầu bảo vệ chủ quyền trong khi hạn chế thiệt hại cho mối quan hệ quan trọng với Bắc Kinh.