Phát động chiến dịch chống lây truyền HIV từ mẹ sang con

Trẻ em nhiễm HIV tại một trường mẫu giáo ở Hà Tây, Hà Nội hôm 21/03/2006

Thanh Trúc có bài chi tiết:

Đó là chiến dịch do Ủy Ban Quốc Gia Phòng Chống AIDS, Ma Tuý và Mãi Dâm thuộc Bộ Y Tế Việt Nam, phát động hôm thứ Tư, ngày 2 tháng 6 vừa qua, và sẽ kéo dài trong một tháng tại thành phố Hồ Chí Minh.

Nên đi xét nghiệm HIV

Chiến dịch kêu gọi và khuyến khích những bà mẹ đang mang thai mạnh dạn đi xét nghiệm HIV để tránh cho bào thai vô tội của mình bị nhiễm virut chết người này từ máu của mẹ.

Số liệu của Ủy Ban Quốc Gia Phòng Chống AIDS, Ma Tuý Và Mãi Dâm cho thấy tỷ lệ phụ nữ mang thai mà mẹ bị nhiễm HIV tăng cao trong thời gian qua. Ước lượng mỗi năm có trên dưới sáu ngàn thai phụ bị nhiễm HIV, 35% trong số này có khả năng lây truyền virut HIV qua cho đứa con đang nằm trong bụng.

Fact box

Theo số liệu của Bộ Y Tế Việt Nam tính đến cuối năm 2009: - tổng số trường hợp nhiễm HIV còn sống là 160,019 - tổng số bệnh nhân AIDS hiện còn sống là 35,603 - tổng số người nhiễm HIV đã tử vong là 44,540.

Với khoảng hai nghìn trẻ sơ sinh mở mắt chào đời mà đã có HIV trong cơ thể, thì Việt Nam, cũng như chính phủ các nước khác, đã và đang tiến tới sự lựa chọn tốt nhất là áp dụng phương cách ngăn chận sự xâm nhập của HIV từ mẹ đang có bầu vào trong máu của đứa con họ đang mang thai.

Từ bệnh viện Bình Dân, bác sĩ Nguyễn Đăng Phấn, chuyên khoa mạch máu, bướu cổ, lồng ngực, trong quá trình chữa bệnh đã phát hiện những bệnh nhân bị nhiễm HIV, rồi từ đó trở thành người chăm sóc miễn phí cho người bị AIDS tại Nhà Khám Từ Thiện Mai Khôi, nhận định rằng việc ngăn chận sự lây truyền HIV từ mẹ mang thai sang con là một điều vô cùng tốt lành.

Tỷ lệ thai nhi nhiễm HIV sẽ giảm

Từng dự những khóa huấn luyện về HIV/AIDS mà các chuyên gia y tế và sức khỏe của Mỹ hoặc của Châu Âu dành cho giới y bác sĩ ở Việt Nam, bác sĩ Nguyễn Đang Phấn giải thích:

“Đây chính là công trình nghiên cứu của y khoa Mỹ dành cho những người mẹ nhiễm HIV ở bên Mỹ. Sau khi họ nghiên cứu thì họ thấy rất là thành công. Thí dụ như trước kia nếu để cho giòng máu của mẹ đang mang thai mà có HIV và nếu người mẹ đó không được uống thuốc thì tỷ lệ đứa con sinh ra có HIV rất cao.

Chính phủ Mỹ và y khoa Mỹ đã nghiên cứu là nếu cho người mẹ này, trong thời gian mang thai, thí dụ tam cá nguyệt đầu, tam cá nguyệt giữa, và nhất là uống vào lúc sắp sửa sanh nở thì lạ thay tỷ lệ con bị nhiễm chỉ còn chưa tới 1%.”

Chính phủ Mỹ và y khoa Mỹ đã nghiên cứu là nếu cho người mẹ này, trong thời gian mang thai, thí dụ tam cá nguyệt đầu, tam cá nguyệt giữa, và nhất là uống vào lúc sắp sửa sanh nở thì lạ thay tỷ lệ con bị nhiễm chỉ còn chưa tới 1%.

BS Nguyễn Đăng Phấn

Nói một cách khác, vẫn theo lời bác sĩ Nguyễn Đăng Phấn, lấy thí dụ trước kia khoảng một trăm người mang thai thì khả năng nhiễm HIV qua bào thai có thể tới 30%.

“Nhưng từ ngày những người mẹ nào nhiễm HIV mà có thai và được uống thuốc chống HIV mà nhất là chu sanh tức trước khi sanh và ngay lúc sắp sửa sanh thì tỷ lệ nhiễm xuống tới dưới 1%, một bước đột phá rất lớn, cứu vớt được các em. Tóm lại đó là một tỷ lệ rất ngoạn mục.”

Biến chứng của thuốc kháng HIV thấp

Nếu áp dụng phương cách uống thuốc chống HIV mà ngăn ngừa được sự lây truyền của virut này từ mẹ sang thai nhi một cách có hiệu quả, thì cũng không thể loại trừ những biến chứng hay những tác dụng phụ đối với sản phụ hoặc đối với thai nhi. Với câu hỏi được bác sĩ Nguyễn Đăng Phấn trả lời tiếp:

“Cho đến nay thuốc chống HIV vận gây tác dụng phụ trên bất kỳ con người nào dùng nó, thí dụ nó gây ra hậu chứng hay biến chứng ngay khi vừa uống. Về lâu về dài nó có thể làm đọng, làm tích tụ mỡ trên người uống, và nó làm cho hình thể của người uống không được đẹp đẽ. Thí dụ như những u mỡ ở chỗ này chỗ nọ trên người. Có người thì bị nặng hơn thí dụ bị viêm tủy cấp, có người bị sỏi thận.

Chính vì vậy mà nền y khoa tân tiến của Mỹ đã có gắng tìm ra được những phương dược, là khi người mẹ dùng với liều lượng không nhiều vào trước khi sanh, tới nay thì tỷ lệ những em bị biến chứng do mẹ uống thuốc rồi truyền vào đứa con thì cũng không cao. Đó là điểm hay của các loại thuốc tân thời bây giờ.”

AFP photo/Hoang Dinh Nam

Bác sĩ Phấn cho biết cách đây độ mười năm những loại thuốc kháng HIV đã gây rất nhiều biến chứng. Đó là lý do mà những người lớn tuổi và những thanh niên, khi được uống thuốc kháng HIV qua chương trình của Mỹ, đều phải học trong mấy tháng là khi uống vào sẽ bị ói, bị chóng mặt, nhức đầu, thậm chí một số bệnh trong người sẽ trào dâng trở lại.

“Tóm lại người nào uống thuốc đó thì phải thuộc làu những tác dụng phụ. Tuy nhiên càng ngày nền y khoa tân tiến của các nước Âu Châu và Mỹ Châu đã tìm ra được công thức mới mà gây rất ít biến chứng. Đó là lý do tại sao chúng tôi ủng hộ các loại thuốc mà thai phụ Việt Nam đang sử dụng thông qua sự giúp đỡ của các chính phủ nước ngoài, nhất là chính phủ Mỹ. Tóm lại tỷ lệ biến chứng rất là thấp, theo như những nghiên cứu mà chúng tôi mới được học, do những chuyên gia ở nước ngoài về dạy chúng tôi, và thực tế chúng tôi theo dõi thì cũng thấy đúng là như thế.”

Tuy nhiên càng ngày nền y khoa tân tiến của các nước Âu Châu và Mỹ Châu đã tìm ra được công thức mới mà gây rất ít biến chứng.

BS Nguyễn Đăng Phấn

Với chiến dịch hay chương trình phòng kháng sự lây truyền HIV từ mẹ qua cho đứa con trong bụng mẹ, các phụ nữ đang có bầu có thể đi xét nghiệm HIV miễn phí tại hơn hai trăm hai mươi lăm trạm y tế khắp nơi. Sản phụ nào không may được chứng nhận đã nhiễm HIV cũng sẽ được cấp thuốc miễn phí, được phát sửa để dành cho trẻ.

Theo Bộ Y Tế, khoảng sáu ngàn phụ nữ Việt Nam nhiễm HIV mỗi năm. Cái khó là nhiều người có HIV dương tính mà không biết, khi mang thai cũng chẳng đi khám, lúc lên bàn sanh mới hay mình bị nhiễm virut chết người thì đã quá muộn.

Vì thế mục đích của chiến dịch ngăn ngừa sự lây truyền HIV từ máu mẹ đang mang thai sang máu con nằm trong bụng,để kịp thời cứu bé ngay từ thời gian đầu, là một công việc cần thiết và cấp bách mà Ủy Ban Quốc Gia Phòng Chống AIDS, Ma Túy Và Mãi Dâm đang phát động.

Theo dòng thời sự:

• Việt Nam mở chiến dịch chống lây truyền HIV từ mẹ sang con
• Phụ nữ và HIV/AIDS
• PEPFAR tổ chức hội thảo phòng ngừa bệnh AIDS tại TPHCM
• Cuộc sống của các trẻ em bị nhiễm HIV ở Việt Nam
• Trẻ em bị lây nhiễm HIV ở VN cần được bảo vệ, săn sóc
• Hoa Kỳ công bố chương trình khẩn cấp cứu trợ HIV/AIDS
• LHQ công bố những nguyên tắc mới về điều trị HIV/AIDS
• Hơn 50 triệu phụ nữ Á Châu có nguy cơ nhiễm HIV
• Đã có tới 25 triệu người chết vì HVI/AIDS
• Trẻ nhiễm HIV bị kỳ thị trong ngày đầu đi học