Lời giới thiệu: Tình-hình thế-giới những ngày này vẫn tập trung vào trận chiến rất chênh lệch và phi quy ước ở Afghanistan. Cuộc chiến này rồi có dẫn đến Thế-chiến thứ 3 như một vài người lo ngại không? Hay là Mỹ và các đồng-minh trong đó có cả Trung-quốc tránh được hiểm-họa để cho cuộc chiến biến thành một Ộcuộc đụng độ giữa các nền văn-hóa lớn của nhân-loạiỢ như học-giả Samuel Huntington đã lo âu trong một cuốn sách nổi tiếng ra cách đây ít năm? Xin Quý Thính Giả hãy theo dõi phần Trao Đổi Thư Tín tuần này do Tâm Việt phụ trách... Thư đầu tiên và độc-nhất - vì tầm quan trọng của nó - mà chúng tôi xin được đọc hôm nay đến từ một thính-giả ở trong nước. Anh không cho biết tên mà chỉ ký là Ộmột bạn trẻ Việt Nam.Ợ Thư anh viết:ỘKính gửi ban phụ trách đài Á Châu Tự Do,ỘTôi là một công dân Việt Nam đồng thời cũng là một thính giả thường xuyên của quý đài, cho dù ở Việt Nam chuyện đó không phải là dễ. Tôi đã xiết bao mong mỏi được liên lạc với quý đài để trao đổi về một số vấn đề nhưng do điều kiện có cho phép nên nguyện vọng đó của tôi mới được thực hiện.ỢChúng tôi xin tạm ngưng thư ở đây để trước nhất là cám ơn anh bạn trẻ đã là một thính-giả thường-xuyên của Đài Á Châu Tự Do mà anh bạn đã gọi đúng tên chứ không tìm cách đổi lại như một vài tờ báo ở trong nước có thói quen làm đối với đài chúng tôi. Điều anh nghe thường-xuyên lại càng đáng quý hơn nữa khi anh viết là Ộcho dù ở Việt Nam chuyện đó không phải là dễ.Ợ Anh bạn tế-nhị nên không nói ra song phải chăng là vì: một, nghe Đài Á Châu Tự Do ở trong nước tới nay vẫn bị coi là phản-động, nghe một đài thù nghịch? Và hai, là vì Đài Á Châu Tự Do vẫn còn bị phá sóng nên khó nghe?Một điểm nữa làm cho chúng tôi chú ý trong lá thư là anh bạn cho biết, dù anh Ộxiết bao mong mỏi được liên lạcỢ với chúng tôi mà mãi đến bây giờ mới có điều-kiện thực-hiện điều đó. Phải chăng vì như kinh-nghiệm của chúng tôi vẫn có là ở Việt Nam Nhà nước đã dựng ra một Ộfirewall,Ợ một bức tường lửa chung quanh địa-chỉ e-mail của Đài Á Châu Tự Do nên chỉ những ai Ộcó điều kiệnỢ mới được liên-lạc với chúng tôi? Dù sao đi nữa thì chúng tôi cũng rất mừng là có được cơ-hội trao đổi như thế này. Một bước tiến nhỏ nhoi như thế cũng vẫn là một sự tiến bộ trong nỗ lực của chúng ta là đối-thoại trong-ngoài. Anh bạn trẻ viết tiếp:ỘTôi muốn nói về tôn chỉ của đài Á Châu Tự Do: ỔMục đích sâu xa của chúng tôi là cổ võ cho quyền tự do tư tưởng và ngôn luận, kể cả quyền tự do tìm kiếm, tiếp nhận và truyền bá tin tức lẫn ý kiến, qua mọi phương tiện truyền thông...ỖỢrồi chính anh thêm ý-kiến của anh như một chân-lý:ỘĐược tự do ngôn luận, được tự do phát biểu ý kiến tư tưởng của mình đó là một quyền lợi và một quyền lợi cơ bản nhất không thể thiếu được của con người không ai trong chúng ta có thể phủ nhận được điều đó. Nhưng từ tự do ngôn luận đến truyền bá tư tưởng một cách thiếu khách quan và mang tính thù hận là khoảng cách rất ngắn. Việc đài cung cấp tin xác thực về tình hình trong nước cũng như tình hình quốc tế cho nhân dân Việt Nam là một việc làm đúng đắn nhưng có phải là dựa vào đó để tạo sự kích động, thù hận trong lòng nhân dân đối với nhà cầm quyền [không]? Có phải để tạo ra như ở Liên Xô một Gorbachev thứ hai ở Việt Nam [không]? Có phải để nhân dân Việt Nam một lần nữa vào vòng khổ cực [không]?ỘVẫn biết những điều mà quý đài công bố là hoàn toàn xác thực thế nhưng công bố với một thái độ khách quan thì lại càng tốt hơn nữa. Cung cấp nguồn tin xác thực cho thính giả không có nghĩa là kích động họ, tạo sự thù hận trong lòng họ.ỘMục đích của quý đài là tạo ra một cuộc sống tốt đẹp hơn cho nhân dân Việt Nam? Thế thì thử hỏi liệu việc chế độ CS ở Việt Nam lập lại con đường của Liên Xô cách đây 10 năm thì nhân dân Việt Nam có sung sướng không?ỢMột lần nữa, chúng tôi phải ngắt việc đọc lá thư ở đây để thưa ngay là: thứ nhất, Đài Á Châu Tự Do không làm việc kích-động hay khuynh-đảo vì mục-đích của chúng tôi, như anh bạn trẻ đã hơn một lần xác-nhận, là không ngoài công việc thông tin Ộhoàn toàn xác thực.Ợ Nếu anh chị em chúng tôi có lúc nào vượt qua tôn-chỉ đó, để lộ một thái-độ thù nghịch hay thiếu khách-quan nào đó, chúng tôi rất mong được các bạn nghe đài nêu ra những trường-hợp cụ-thể, chúng tôi sẽ tìm cách sửa sai hay đính chính vì đó không thể và không hề là chủ-trương của chúng tôi.Còn như chúng tôi nếu có hậu-ý nào muốn tạo ra một Gorbachev thứ hai ở Việt Nam thì có lẽ anh bạn trẻ đã cho chúng tôi có nhiều khả-năng quá. Ngay nếu như Việt Nam hiện có một Gorbachev thứ hai thì chúng tôi thiết tưởng người Việt ở quê nhà, những người trong Đảng CSVN sẽ là những người nhìn ra rõ nhất. Sự hiểu biết của chúng tôi về những chuyển-động nội-bộ có thể xảy ra trong Đảng CSVN chưa đủ chi ly và nhạy cảm tới mức đó.Nói cho cùng, chúng tôi là những người làm thông tin và không có tham-vọng chính-trị. Vì biết rõ tình-hình ở Liên-Xô và nay là Liên-bang Nga trong 10 năm qua nên chúng tôi lại càng không mong trông thấy những khó khăn chồng chất tương-tự đến với nước Việt Nam và gần 80 triệu đồng-bào của ta. Anh bạn trẻ đã nói đúng khi anh viết:ỘBản chất của nhân dân là ham lợi. Họ đang sống hòa bình, đang sống ổn định thì khó có gì có thể làm cho họ thay đổi được điều đó. Vì thế việc kích động chỉ là vô nghĩa, phí sức.ỢChúng tôi xin đồng-ý về nhận-định chung này. Và vì thế, một lần nữa, chúng tôi xin thưa là việc Ộkích động,Ợ nhất là khi nó Ộvô nghĩaỢ và Ộphí sức,Ợ thì không thể là mục-tiêu của Đài Á Châu Tự Do. Nhưng nói cho cùng, khi chúng tôi dành chỗ trong diễn-đàn cho những tiếng nói Ộbất đồng chính kiến với ĐảngỢ như của các ông Trần Độ, Hoàng Minh Chính, Hà Sỹ Phu, Hoàng Tiến, Phạm Quế Dương hay các tiếng nói ở miền Nam như của hai Hoà-thượng Thích Huyền Quang và Thích Quảng Độ, của các cha như Linh mục Chân Tín ở Sài-gòn hay Linh mục Nguyễn Văn Lý ở Huế, hoặc những tiếng nói trẻ ở trong nước như của các ông Lê Chí Quang hay Nguyễn Vũ Bình ở Hà-nội thì anh bạn trẻ có coi đó là Ộkích độngỢ hay chỉ là mở rộng cho cuộc đối-thoại thực-sự dân-chủ. Cuối thư anh bạn viết:ỘMặt khác, xét về thực chất, chính quyền Hà-nội hiện nay đã, đang và sẽ có một bộ mặt hoàn toàn khác so với những gì mà thế giới hình dung về một chính quyền CS ở Bắc-Việt và Trung Quốc cách đây 20 năm. Hoỳ đang theo đuổi một đường lối đúng đắn thế nên đừng chọc phá họ làm gì. Cứ miễn sao dân chúng Việt Nam sung sướng no đủ là tốt. Hơn nữa, việc sử dụng những ngôn từ quá khích của quý đài khiến cho người nghe có cảm giác như đài đang đi chệch tôn chỉ của mình [mà] phục vụ cho những thù hận cá nhân của một số cá nhân [hay] tổ chức, mà như thế là đã mất đi sự khách quan vốn là điều cơ bản quan trọng nhất của một cơ quan thông tin ngôn luận. Và quý đài cũng nên hiểu rằng càng quá khích, chủ quan bao nhiêu thì tính thuyết phục của thông tin đưa ra càng giảm đi.ỢThưa anh bạn trẻ,Một lần nữa, chúng tôi xin cảm-tạ thịnh-tình của anh bạn, đã yêu Đài chúng tôi đủ để nhắc nhở những điều căn-bản như thế. Chúng tôi sẽ cho rà xét việc làm của mình cũng như các buổi phát thanh để tránh đi những phần chủ-quan hay cái mà anh bạn có thể xem là quá-khích. Tuy-nhiên, để kết chúng tôi cũng phải nói như thế này:Anh bạn cho là Việt Nam ngày nay khác xa Việt Nam hay Trung-quốc cách đây 20 năm. Quả có vậy nhưng cũng xin anh bạn tự vấn lòng: Nếu không có những đài như Đài Á Châu Tự Do làm công việc thông tin vô tư và xác-thực, cũng như nếu không có những tiếng nói độc-lập và do đó hơi nghịch nhĩ đối với Đảng CS và nhà cầm quyền Việt Nam thì liệu Việt Nam đã có tiến bộ như bạn thấy hay là vẫn còn phong kiến và bao cấp như xưa? Vấn-đề còn lại chỉ là: Việt Nam tiến thế đã đủ chưa, hay vẫn còn phải đi một quãng đường dài hơn thế nữa nhiều thì mới mong bắt kịp được với thế-giới bên ngoài, để khỏi phải mãi lẹt đẹt cầm đèn đỏ đi phía sau nhân-loại?
