Lời giới thiệu: mục Quan điểm Truyền thông Quốc tế do Lê Dân phụ trách, đến với quý vị mỗi sáng thứ Năm, nhằm cung cấp những vấn đề thời sự dưới những cái nhìn khác biệt, của giới truyền thông châu Á và quốc tế. Với ước mong cung cấp cho quý thính giả những dữ liệu và nhận định khách quan nhưng khác biệt do văn hóa, lập trường và quan điểm, để quý vị tự rút ra nhận định của riêng mình...Tuần qua, dư luận trong giới truyền thông Á Châu và quốc tế đặc biệt chú ý tới một tin vui, không mang tính chất căng thẳng, tranh chấp, như phần lớn các tin tức thường lệ. Đó là việc Ủy ban Thế vận Quốc tế biểu quyết cho Bắc Kinh đăng cai tổ chức Olympics 2008.Ngay khi lời tuyên bố của ông Samaranch, chủ tịch Ủy ban Olympic Quốc tế, được loan đi khắp thế giới, bầu trời Bắc Kinh như bùng vỡ ra trong hân hoan, với hàng ngàn quả pháo bông chiếu sáng không trung và hàng chục ngàn người reo hò rạng rỡ.Dĩ nhiên, ngay hôm sau, báo chí Trung Quốc hồ hởi đăng những bài nhận định rằng Ủy ban Olympic Quốc tế đã rất khôn ngoan khi chọn Bắc Kinh. Tờ The People's Daily, tức ấn bản Anh ngữ của Nhân dân Nhật báo trong số phát hành ngày 13 tháng Bảy đã kiêu hãnh viết rằng sự khôn ngoan của các thành viên Ủy ban Thế vận Quốc tế sẽ cho phép họ được chứng kiến tương lai trong 7 năm tới, rằng Bắc Kinh và cả nước Trung Hoa sẽ là một xã hội ổn định, kinh tế thịnh vượng và nhân dân no ấm, rằng môi sinh và hệ thống giao thông sẽ được cải thiện, và nền dân chủ cùng chế độ pháp trị sẽ tiếp tục tiến triển.Tân Hoa Xã cũng không bỏ lỡ cơ hội để tán dương quyết định của Ủy ban Olympic Quốc tế. Trong bài nhận định cùng ngày, cơ quan thông tấn của nhà nước Trung Quốc viết là không ai có thể chối cãi rằng khi mọi người từ khắp nơi trên thế giới tề tựu về Bắc Kinh, thì sự giao lưu giữa văn hóa phương Tây và Trung Quốc sẽ là một diễn biến không tiền khoáng hậu. Cơ quan thông tấn này còn mạnh dạn đoan chắc Trung Quốc sẽ chứng tỏ cho thế giới thấy rằng quyết định của Ủy ban Olympic Quốc tế vào đầu thế kỷ mới là rất khôn ngoan, và tin chắc Bắc Kinh sẽ tổ chức những cuộc tranh tài thể thao hay nhất trong lịch sử.Diễn biến đó được dư luận truyền thông Á châu đặc biệt chú ý. Nhật báo Chosun Ilbo của Nam Triều Tiên số ra ngày Chúa nhật đăng bài quan điểm cho rằng khi được giao tổ chức Olympics 2008, Trung Quốc đã có cơ hội quý báu để chứng tỏ là một siêu cường thực sự theo mọi ý nghĩa của từ ngữ này, tức không những chỉ về chính trị và quân sự, mà còn về kinh tế, thể thao và văn hóa nữa.Tờ báo này viết thêm rằng với diễn biến mới đó, Trung Quốc sẽ được dịp củng cố vị thế của họ để tranh với Nhật Bản giữ vai trò quốc gia lãnh đạo trong vùng Á châu. Tuy nhiên, tờ Chosun Ilbo cũng cẩn thận nêu lên mặt khác của vấn đề. Bài báo viết rằng giống như lời cảnh báo của Ủy ban Thế vận Quốc tế, rằng việc tổ chức Olympics sẽ đẩy nhanh tiến trình Trung Quốc hội nhập vào cộng đồng thế giới, và diễn biến đó có thể là một cú sốc lớn về văn hóa và xã hội cho Hoa Lục. Ngoài ra, khi chuẩn bị tổ chức Olympics 2008, để đảm bảo xã hội được ổn định, Trung Quốc có thể áp dụng những chính sách trấn áp mạnh mẽ hơn đối với những cá nhân và phong trào không đồng chính kiến với Bắc Kinh.Nhật báo độc lập The South China Morning Post ở Hồng Kông đăng bài nhận định với nhan đề ỘBắc Kinh thắng một cách xứng đángỢ đã viện dẫn đủ mọi yếu tố về dân số, kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội để chứng minh.Tuy nhiên, tờ báo nhấn mạnh đến khía cạnh chính trị khi nhắc lại lịch sử Olympics, và cho rằng đây là yếu tố từng gây nhiều bất ngờ. Hồi thập niên 30, Ủy ban Olympic Quốc tế muốn hỗ trợ cho nền dân chủ non trẻ tại Đức nên đã biểu quyết cho Berlin tổ chức Olympics 1936, nhưng đến thời điểm đó thì Hitler đã thiết lập chế độ Quốc Xã độc tài. Đến thập niên 70, khi muốn tỏ thái độ hòa hoãn với khối cộng sản, Ủy hội đã đồng ý cho Moscow tổ chức Olympics 1980, nhưng ngay sau đó lại nổ ra vụ Liên Xô xâm lăng Afghanistan. Ngược lại, khi các tướng lãnh cầm quyền ở Nam Triều Tiên vận động để được tổ chức Olympics 1988 ở Seoul, thì cao trào dân chủ đã dâng cao và sau đó đã giành được chính quyền.Tờ The South China Morning Post nêu lên lợi điểm trước mắt của việc Bắc Kinh được tổ chức Olympics 2008, là tình hình eo biển Đài Loan sẽ được yên tĩnh ít nhất là trong bảy năm tới.Đó cũng là quan điểm của nhật báo Nhật Bản Asahi Shimbun. Tờ này viết rằng giống như tiến trình dân chủ đã diễn ra tại Nam Triều Tiên sau Thế vận hội 1988, việc Ủy ban Olympic Quốc tế chọn Bắc Kinh có thể là biểu hiện của niềm hy vọng Trung Quốc cũng sẽ biến đổi sau Olympics 2008. Trước hết, nhiều người dự đoán Trung Quốc sẽ bớt thái độ thù nghịch với Đài Loan cho đến ngày tổ chức để cuộc tranh tài quốc tế được diễn ra trong một môi trường hòa dịu. Quan điểm của nhật báo Yomiuri Shimbun cũng không khác. Có dị biệt chăng là nhận định của tờ Sankei Shimbun vốn nặng tính bảo thủ. Tờ báo này không đề cập gì đến Bắc Kinh, mà chỉ lên tiếng chỉ trích chính quyền thành phố Osaka và chính phủ Nhật Bản đã thiếu nhiệt tâm và phối hợp, để đánh mất cơ hội tổ chức Olympics 2008. Chi phí lớn lao lên đến 22 tỷ đôla xây dựng làng vận động viên và đường xe điện cao tốc cùng việc nâng cấp các sân vận động tại Osaka, nay đã thành một gánh nặng cho người thọ thuế Nhật Bản.Dư luận truyền thông tuần qua cũng đặc biệt lưu tâm tới hội nghị thượng đỉnh Ấn-Hồi. Tuy nhiên phần lớn chỉ nêu lên các nhận định, chứ không đưa ra quan điểm chính thức về sự bế tắc của hội nghị đã từng làm phát khởi nhiều hy vọng này.Nhiều hy vọng vì như nhật báo The Hindu của Ấn Độ hôm thứ Bảy từng viết, trước khi hội nghị khai diễn ở Agra, rằng nhân dân Ấn và Hồi, tức Pakistan, sẽ là những người được hưởng lợi ích nếu hai nhà lãnh đạo có thể thiết lập nền móng cho những cuộc đối thoại bao gồm những vấn đề liên quan đến cả hai phía, chẳng hạn như về Kashmir, về sự ổn định và an ninh, kể cả an toàn về mối đe dọa nguyên tử. Thế nhưng cũng tờ The Hindu trong số phát hành ngày thứ Hai đã vạch trần một số diễn biến bên lề hội nghị để tiên đoán là cuộc gặp gỡ giữa Thủ tướng Ấn Độ Atal Behari Vajpayee với Tổng thống Pakistan Pervez Musharraf có thể sẽ chẳng đi đến đâu. Trước hết là việc tướng Musharraf bất chấp sự phản đối của New Delhi, vẫn mời và tiếp xúc với các thủ lãnh phiến quân ly khai Kashmir trước khi hội đàm cùng Thủ tướng Ấn. Tờ báo cho đây là một hội nghị nhỏ trong khuôn khổ hội nghị lớn. Đồng thời, tờ The Hindu cũng nêu lên sự kiện chính phủ Ấn đã bí mật mời ông Farooq Abdullah, thủ hiến bang Jammu và Kashmir, tham dự buổi tiếp tân tướng Musharraf, khiến ông này bất ngờ.Qua hai sự kiện đó, tờ báo cho rằng nước Ấn Độ dân chủ muốn ông Musharraf thấy ưu thế hợp pháp của nhà lãnh đạo dân cử ở Kashmir, hơn hẳn các lãnh tụ phiến quân tự phát.Bên kia quả địa cầu, nhật báo The San Francisco Chronicle đã đăng bài quan điểm kêu gọi hai nước Pakistan và Ấn Độ chấm dứt cuộc tranh chấp tại Kashmir để xây dựng đất nước của họ. Bài báo cho rằng cuộc gặp gỡ lịch sử giữa hai nhà lãnh đạo Ấn và Hồi có thể mở ra một giai đoạn hợp tác mới, hoặc sa vào sự bế tắc tệ hại chưa từng có.Phân tích tình thế hai bên, tờ The San Francisco Chronicle cho rằng cả hai nhà lãnh đạo đều cần hội nghị thượng đỉnh để giải quyết các khó khăn riêng. Tướng Pervez Musharraf thì cần tranh thủ uy tín trên trường quốc tế và củng cố uy thế chính trị đối với các tướng lãnh đang cùng ông cầm quyền tại Pakistan. Còn Thủ tướng Vajpayee cần một kế hoạch tiến tới hòa bình để hàn gắn lại với những phần tử hữu khuynh trong đảng Quốc Đại.Riêng tờ The New York Times, hôm thứ Ba, sau khi đã có tin hội nghị thượng đỉnh Ấn-Hồi tan vỡ, cũng lập lại nhận định vừa kể của tờ The San Francisco Chronicle, nói rằng các nhà báo Pakistan cho biết tướng Musharraf cần tỏ ra kiên quyết về vấn đề Kashmir để khỏi gây bất mãn trong hàng ngũ các tướng lãnh bảo thủ và những thành phần Hồi giáo cực đoan trong nước. Ngoài ra, bài báo đó còn cho rằng cuộc gặp gỡ lần này càng khiến người Pakistan thêm nghi ngại người Ấn Độ. Tờ The New York Times cho biết chánh văn phòng của tướng Musharraf nói với báo chí là phía Ấn Độ đã ba lần từ chối ký kết bản thông cáo chung, dù rằng văn bản này từng được Thủ tướng Vajpayee và Tổng thống Musharraf đồng ý trên nguyên tắc. Dù sao, giới truyền thông châu Á không đến nỗi bi quan. Nhật báo The Straits Times của Singapore viện dẫn lời giáo sư Stephen Cohen của học viện Brookings nói rằng 50 năm thù nghịch không thể nào được thay đổi chỉ qua một lần gặp gỡ. Các phóng sự truyền hình cho thấy hai nước đều nghiên cứu cặn kẽ về quan tâm của nhau, và điều đó có thể vận dụng một cách cẩn thận để chuẩn bị cho sự thành công của hội nghị thượng đỉnh sắp tới.Bài báo nói sự bế tắc của hội nghị đã làm cho cả ngàn nhà báo quốc tế bất ngờ, sau khi họ được thông báo chuẩn bị để đón nhận bản thông cáo chung của hai nhà lãnh đạo, sẽ bao gồm những vấn đề Kashmir, khủng bố, ma túy và an ninh khu vực.Và dĩ nhiên, báo chí Pakistan lên án Ấn Độ đã phá vỡ hội nghị thượng đỉnh. Tờ The News xuất bản bằng Anh ngữ ở thủ đô Islamabad cho là New Delhi đã từ chối không đưa vấn đề Kashmir vào bản Thông cáo chung. Một số báo chí đối lập tại Pakistan thì cho hội nghị thượng đỉnh thất bại vì tướng Pervez Mushrraf cướp chính quyền bằng đảo chánh quân sự nên thiếu tính cách pháp lý, đưa đến tình trạng thiếu tự tin để thương thảo với Ấn Độ.
