Hôm qua, tại thủ đô Stockholm, lên tiếng trong cuộc tiếp xúc với báo chí nhân chuyến viếng thăm Thụy Điển kéo dài 3 ngày, Thủ tướng Phan Văn Khải của Việt Nam nói là mặc dù Washington và Hà Nội chưa ký được bản hiệp định thương mại, nhưng điều này không ảnh hưởng gì đến mối quan hệ giữa hai nước.Bản hiệp định thương mại Mỹ-Việt đã từng được nhiều người dự đoán sẽ ký kết hồi giữa tháng này ở New Zealand, khi ông Khải và Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton gặp nhau bên lề Hội Nghị Thượng Đỉnh Diễn Đàn Hợp Tác Kinh Tế Á Châu Thái Bình Dương 1999, nhưng không thành. Sau đó, có tin nói là rất có thể sẽ được ký nhân dịp phái đoàn chính phủ Việt Nam do Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng ngoại giao Nguyễn Mạnh Cầm dẫn đầu sang New York để dự khóa họp đại hội đồng Liên Hiệp Quốc. Nhưng theo lời ông Khải vừa tuyên bố ngày hôm qua ở Stockholm, thì lần này, chuyện ký kết cũng không xảy ra.Ông Khải nói là bản hiệp định thương mại này đòi hỏi quyết tâm của cả hai phía, và hiện nay vẫn có nhiều điểm cần phải điều nghiên lại, vì thế mà việc ký kết không thành hình trong lúc này. Vị Thủ Tướng của Việt Nam từ chối không cho biết các trở ngại hiện có gồm những điểm gì, mà chỉ nhấn mạnh là ông tin tưởng dù không ký kết được hiệp định thương mại, điều này không ảnh hưởng gì đến mối quan hệ giữa hai nước.Các nguồn tin đáng tin cậy mà Ban Việt Ngữ Đài Á Châu Tự Do ghi nhận được cho biết việc Hà Nội hoãn ký kết xảy ra chỉ vì chưa đạt được sự đồng thuận trong giới lãnh đạo đảng về các điều khoản được ghi trong hiệp định, liên quan đến vấn đề giảm thuế nhập khẩu và thuế dịch vụ, bảo vệ tác quyền và cải thiện môi trường đầu tư.Một nguồn tin đáng tin cậy nói là hiện nay, phe quân đội ở Việt Nam vẫn không ủng hộ việc ký kết hiệp định thương mại với Hoa Kỳ, vì e ngại bản hiệp định khi được thi hành sẽ gây nhiều bất lợi cho các lãnh vực sản xuất và kinh doanh mà quân đội hiện đang được độc quyền.Việc Hà Nội chậm trễ ký kết bản hiệp định khiến cho nhiều người lo ngại là quốc hội Mỹ khó có thể phê chuẩn trong năm nay, và phải đợi đến năm 2001, khi cuộc bầu cử Tổng Thống và quốc hội Mỹ hoàn tất mới được đem ra thảo luận. Trong thời gian chờ đợi, hành pháp Hoa Kỳ không thể cho Việt Nam hưởng quy chế tối huệ quốc, cũng không thể ủng hộ đơn xin gia nhập Tổ Chức Mậu Dịch Thế Giới của Việt Nam. Phạm Thị Thái Hà
