Ðỗ Hiếu, phóng viên đài RFA
Vào tháng trước Sở Tài nguyên-Môi trường thành phố Hồ Chí Minh cho biết đã nỗ lực đàm phán với Ngân hàng Phát triển Á châu ADB để cứu vãn dự án Cải thiện Môi trường, sau khi bị cắt giảm hơn phân nửa ngân khoản đầu tư. Mới đây, ADB quyết định chấm dứt tài trợ cho dự án cải tiến môi trường tại Rạch Hàng Bàng vì sau 6 năm được vay vốn, công trình này không đạt tiến độ. Được biết, dự án giải quyết thoát nước và vệ sinh đô thị cho trên 300 ngàn cư dân Sàigòn quanh khu vực rạch Hàng Bàng, trị giá 100 triệu đôla được Ngân hàng Phát triển Á châu cho Việt Nam vay ưu đãi từ năm 2001 với lãi suất tượng trưng là 1%.
Thế nhưng từ đó tới nay, trải qua 5 đời giám đốc và vô số lần hội ý, nhắc nhở, đàm phán, dự án vẫn không có tiến độ nào đáng kể trong khi chi phí cho bộ máy quản lý dự án vẫn phải chi đều đặn.
Cuối năm 2005, Ngân hàng Phát triển Á châu đã phải dọa sẽ rút hẳn dự án và sau đó đã đàm phán lần chót, được Thủ tướng ký kết với tổng ngân khoản rút xuống chỉ còn chưa tới phân nửa là 42 triệu 900 ngàn đôla. Một số hạng mục mà phía Thành phố Hồ Chí Minh cho là khó hoàn tất đã bị cắt hẳn.
Người dân lo âu
Đến bây giờ là hai năm sau thì Ngân hàng Phát triển Á châu quyết định cắt luôn toàn bộ. Một người dân Saigon nói với phóng viên đài chúng tôi rằng, tin ADB quyết định chấm dứt tài trợ cho dự án Rạch Hàng Bàng đã gây nhiều âu lo cho dân chúng quanh vùng . Ông cũng nói là hiện nay, Sàigòn vẫn còn rất nhiều chỗ bị ngập nước, không chỉ sau những cơn mưa lớn, mà ngay lúc mưa nhỏ, trong mùa khô, khiến người dân phải chịu cảnh lầy lội hầu như quanh năm, bởi vì dân cư thành phố gia tăng quá sức tưởng tượng, nên bao nhiêu biện pháp do chánh quyền thực hiện đều vô hiệu và phí công của.
Tin tức cho biết Ủy ban Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh hồi đầu năm đã đồng ý cấp 7 tỷ rưỡi đồng cho các quận, huyện để gia cố, nạo vét các công trình đê bao xung yếu để phòng tình trạng vỡ đê trong mùa mưa năm nay.
Theo Sở Giao thông công chánh thì hiện Sàigòn có 85 điểm thường bị ngập, chủ yếu quanh các khu vực kênh Nhiêu Lộc, Thị Nghè có 12 điểm, Hàng Bàng có 28 điểm, các kênh Tàu Hũ-Bến Nghé, Kênh Đôi-Kênh Tẻ có 7 điểm, Tân Hóa-Lò Gốm có 11 điểm.
tại vì....em nghĩ chắc cống hẹp nên thoát nước không kịp. Nhưng sao mà càng sửa thì càng ngập, báo chí nêu lên quá trời luôn, mà không biết sao sửa không được...Cái đường không xử lý được hoài, cả chục năm nay luôn là đường Hùng Vương, đoạn từ Phú Lâm cho tới bùng binh Cây Gõ. Đoạn đó mỗi lần ngập là thôi....không còn...giống như là kẹt xe suốt luôn......
Đối với những người quan tâm theo dõi, thì chỉ trong vòng 4 năm nay, con số điểm ngập trong Thành phố Hồ Chí Minh do Sở Giao thông-Công chánh đưa ra ngày càng thêm, chứ không giảm.
Hồi năm 2003, lãnh đạo Sở Giao thông công chánh thành phố Hồ Chí Minh cho báo chí biết là " hễ cứ xóa được 3 điểm ngập, lại phát sinh ra 2 điểm mới". Lý do, theo lãnh đạo, là vì Sàigòn chưa có cốt san nền.
Người dân cũng băn khoăn không kém các quan chức trách nhiệm. Một sinh viên Sàigòn cho biết. ".....tại vì....em nghĩ chắc cống hẹp nên thoát nước không kịp. Nhưng sao mà càng sửa thì càng ngập, báo chí nêu lên quá trời luôn, mà không biết sao sửa không được...Cái đường không xử lý được hoài, cả chục năm nay luôn là đường Hùng Vương, đoạn từ Phú Lâm cho tới bùng binh Cây Gõ. Đoạn đó mỗi lần ngập là thôi....không còn...giống như là kẹt xe suốt luôn......."
Ai có lỗi?
Hồi năm 2004, Sở Giao thông công chánh báo cáo với Hội đồng Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh là đã xóa được 56 điểm ngập, nhưng phát sinh 36 điểm mới, nguyên nhân là do các hạng mục của dự án thoát nước đang trong giai đoạn đàm phán lại với tổ chức tài trợ là Ngân hàng Phát triển Á châu, do thiết kế sai nên phải làm lại dự án.
Sang năm 2005, thành tích xóa điểm ngập nước của Sở Giao thông-Công chánh thành phố được nâng lên 61 điểm, nhưng Sàigòn vẫn tồn tại 79 điểm ngập, lý do lần này là hệ thống kênh rạch bị dân lấn chiếm, dòng chảy tắc nghẽn.
Ông Nguyễn văn Phước, phó Giám đốc Sở Tài nguyên-Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh, cho báo Người Lao Động biết là từ năm 2000 đến 2003 dự án do Sở Giao thông-Công chánh đảm trách tiến độ gần như dẫm chân tại chỗ. Từ cuối năm 2003 dự án mới được giao cho Sở Tài nguyên-Môi trường mới thành lập thì tiến độ khả quan hơn.
Báo Tuổi Trẻ hôm thứ Tư viết rằng "chẳng biết cơ quan chuyên môn sẽ còn nghiên cứu đến lúc nào, nhưng có thể thấy ngay dự án cải thiện môi trường Thành phố Hồ Chí Minh giá 100 triệu USD nhằm nâng cấp hạ tầng môi trường, cải thiện việc thoát và xử lý nước thải ở khu vực đông dân nhất thành phố thì công ì ạch suốt....bảy năm qua mà chưa xong".
Ngân hàng Phát triển Á châu thì không kiên nhẫn chờ đợi như người dân Sàigòn. Tiến độ thi công không đúng cam kết là vi phạm yêu cầu của tổ chức cấp viện. Báo Người Lao Động viết.
"Một lãnh đạo Sở Tài nguyên-Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh nhấn mạnh "trên lý thuyết thì dự án vẫn có thể đàm phán, bởi thành phố cũng đã đáp ứng nhiều yêu cầu do ADB đặt ra. ADB không thể một sớm một chiều đơn phương chấm dứt hợp đồng mà không xem lại những gì đã cam kết với thành phố...."
Người đọc câu đó có thể thấy kỳ này lỗi là hoàn toàn ở phía Ngân hàng Phát triển Á châu ADB chứ không phải phía quan chức thành phố.
Cuối năm 2005, Ngân hàng Phát triển Á châu đã dọa rút tài trợ và quan chức Thành phố Hồ Chí Minh đã chịu đàm phán và sau cùng phải chịu khoản vốn cho vay rút xuống còn 42 triệu 900 ngàn đôla và nay thì Ngân hàng Phát triển Á châu quyết liệt chấm dứt hẳn.
Dù vậy, các quan chức trách nhiệm ở Thành phố Hồ Chí Minh cho biết vẫn tiếp tục dự án vì lo cho dân. Ngân hàng Phát triển Á châu rút viện trợ thì thành phố sẽ tìm nguồn quốc tế khác để vay, nếu cần thì sẽ sử dụng ngân sách nhà nước.