Cựu Tổng thống Bill Clinton đến Việt Nam trợ giúp phòng chống HIV/AIDS

Lê Dân, phóng viên đài RFA

Vào hai ngày thứ Ba và thứ Tư tuần này, cựu Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton sẽ đến thăm Việt Nam trong nỗ lực chống HIV/AIDS của ông, sau khi ông đã thăm Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia, Papua New Guinea và Cambodia. Nhân dịp này, Lê Dân lược lại những gì ông Clinton đã giúp được cho Việt Nam về mặt này, và chính mình đã làm được gì.

• Bấm vào đây để nghe bài tường trình này
• Download story audio

Vợ chồng thống thống Bill Clinton trong chuyến viếng thăm Việt Nam hồi năm 2000. file photo.

Tổng thống Mỹ được nhiều người Việt ưa thích

Ông Bill Clinton hồi năm 2000 là vị Tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên đến thăm Việt Nam kể từ khi chiến tranh chấm dứt, được nhiều người Việt xem là bạn.

Ông được xem là nhà lãnh đạo Hoa Kỳ đi đầu trong việc bình thường hóa quan hệ hai nước, và trong hai nhiệm kỳ tại chức Tổng thống Mỹ của ông Clinton, đã có nhiều sự kiện liên quan đến Việt Nam được ghi nhận như bình thường hóa quan hệ vào năm 1994, rồi thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1995, và ký hiệp định thương mại song phương vào năm 2000.

Ông Clinton cũng là vị Tổng thống Hoa Kỳ đề nghị Việt Nam nên nhanh chóng gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO vào lúc ấy, với sự trợ giúp và ủng hộ của Mỹ, trước khi Trung Quốc được gia nhập tổ chức quốc tế này.

Sáng hội Clinton chống HIV/AIDS

Sau khi rời chính trường, ông Clinton tham gia mạnh mẽ vào các công tác từ thiện khắp thế giới. Một trong những công tác nổi bật nhất là Sáng kiến chống HIV/AIDS của Sáng hội Clinton, được thành lập vào năm 2002.

Sáng hội đã đề nghị với Việt Nam nhiều lần và đến tháng 12 năm ngoái đã được bộ Y tế Việt Nam ký kết biên bản ghi nhớ về việc sáng hội trợ giúp kiểm soát tình hình HIV/AIDS.

Đến tháng Bảy vừa qua, Sáng hội Clinton mới được chính thức hợp tác với bộ Y tế Việt Nam triển khai một dự án với tên gọi "Sáng kiến Khoa Nhi" bằng việc cung cấp mỗi năm 800 liều thuốc ARV cho trẻ em và 900 liều thuốc cho phụ nữ có thai. Ngoài ra còn giúp Việt Nam đào tạo nhân viên y tế chăm sóc cho phụ nữ và trẻ em điều trị HIV/AIDS.

Kế hoạch trợ giúp

Sáng hội Clinton cho biết mục tiêu tại Việt Nam là vào năm 2010, hội sẽ giúp cải thiện hệ thống mua và phân phối thuốc điều trị, chăm sóc y tế cho 90% tổng số người lớn bị nhiễm HIV/AIDS, toàn bộ trẻ em và phụ nữ mang thai bị lây nhiễm.

Theo các số liệu của nhiều tổ chức y tế quốc tế ước lượng thì trong dân số 84 triệu 400 ngàn người Việt Nam có khoảng 250 ngàn người đang mang virút HIV/AIDS, trong số đó chỉ có 5,800 người là được điều trị, chăm sóc đúng mức. Số 244 ngàn người bệnh còn lại, không được điều trị chỉ còn chờ phát bệnh và chết.

Đáng lo nhất là nhiều người trong số đó là gái mại dâm và họ không còn sinh kế nào khác để tự nuôi thân, nên tiếp tục hành nghề, theo lời tiết lộ của một cán bộ phụ nữ:

Trường hợp những em biết họ bị nhiễm HIV rồi, họ buồn lắm. Nhưng nhiều em làm gái thì cứ làm tiếp, làm tiếp, xem như cuộc đời không còn gì nữa...”

HIV/AIDS tại Việt Nam

Tình trạng HIV/AIDS tại Việt Nam hiện ra sao, bên ngoài các số liệu thống kê chính thức do nhà nước đưa ra?

Gần đây nhất, khi tham dự thượng đỉnh APEC tại Việt Nam hồi tháng rồi, Tổng thống George W. Bush của Hoa Kỳ đã đến thăm viện Pasteur ở Sàigòn. Tại đây ông lập lại lời cam kết sẽ tiếp tục tài trợ thêm về dự án chống HIV và cúm gia cầm H5N1: “Tổng thống Bush nói là sẽ tài trợ nhiều hơn cho lãnh vực HIV và cúm gia cầm H5N1...”

Ngân khoản mà ông Bush nhắc tới nằm trong số 15 tỷ đôla cho 5 năm để giúp 15 quốc gia có phân nửa số 39 triệu người nhiễm HIV trên tòan thế giới. Tại châu Á chỉ có Việt Nam, ngoài ra đều là những nước châu Phi và hai nước ở vùng Caribê.

Tỷ lệ lây nhiễm tăng cao

Điều đó cho thấy một thực tế đáng báo động là tỷ lệ lây nhiễm HIV tại Việt Nam quá cao. Ngoài các nhân tố truyền bệnh thường được nêu lên như tiêm chích ma túy chung kim, gái mại dâm và khách không dùng những biện pháp bảo hộ an toàn, còn có các nhân tố khác ít được nhắc tới như chồng lây cho vợ, mẹ truyền sang con.

Một chuyên viên xã hội ở Hà Nội cho biết: “Khi mang thai lây từ mẹ sang con. Đối tượng thứ hai là lây qua chồng...”

Sáng hội Clinton ước lượng có khoảng 300 ngàn trẻ em Việt Nam bị tác động bởi HIV/AIDS. Trong số đó gồm có những trẻ mang virút và những trẻ có cha hay mẹ bị nhiễm. Ngoài ra còn khoảng 22 ngàn em mồ côi do mất cha mẹ vì AIDS.

Vào thứ Ba và thứ Tư tuần này, cựu Tổng thống Bill Clinton dự kiến sẽ ký thư thỏa thuận cùng bộ trưởng Y tế Việt Nam Trần thị Trung Chiến về việc cung cấp bổ sung thuốc với mục tiêu đáp ứng nhu cầu điều trị cho tất cả trẻ em Việt Nam đang bị nhiễm HIV/AIDS. Ngoài ra ông sẽ tọa đàm cùng các sinh viên Việt Nam về hiểm họa và triển vọng phòng chống HIV/AIDS.

Trong chuyến viếng thăm 6 nước châu Á kỳ này, ông Bill Clinton mong truyền tải thông điệp rằng, loài người chưa có cách chữa AIDS, hay thuốc chủng ngừa nào. Thế nhưng chúng ta biết chắc 100 phần trăm là nó có thể phòng ngừa được, có thể điều trị được. Với quyết tâm cao thì chúng ta có thể cứu được hàng triệu cuộc sống.

Kết thúc chuyến viếng thăm Việt Nam chiều tối thứ Tư, cựu Tổng thống Bill Clinton sẽ rời Hà Nội trở về Mỹ.